Prinsjesdag 2025: Onderhoudsopgave blijft groot, bezuiniging stedelijk OV van de baan

Vandaag maken minister Robert Tieman en staatssecretaris Thierry Aartsen (beiden Infrastructuur en Waterstaat) bekend dat er 16,2 miljard euro beschikbaar is voor hun ministerie in 2026. Daarvan gaat 1,9 miljard euro naar waterwerken, zoals dijken, stuwen en keringen. Naar wegen spoor en vaarwegen gaat in 2026 10,5 miljard euro.

Van die 10,5 miljard is er 5,6 miljard beschikbaar voor onderhoud en vernieuwing. Dit werk is hoognodig om te zorgen dat de bereikbaarheid in Nederland op peil blijft via wegen, spoor- en vaarwegen. De behoefte aan vervoer groeit; we reizen zelf steeds meer naar werk, school en voor dagjes uit. En ook vervoer van goederen om bijvoorbeeld supermarkten te bevoorraden en pakketten te bezorgen zorgen voor meer drukte op de weg. Ook het spoor wordt de afgelopen decennia steeds intensiever gebruikt.

Omdat veel van onze infrastructuur verouderd is, is het toe aan groot onderhoud of vernieuwing. De komende jaren bereiken veel van onze wegen, waterwerken en bruggen het einde van hun levensduur. Dit zorgt voor een steeds grotere opgave als het gaat om het onderhoud en vernieuwing ervan. Bovendien moet onze infrastructuur door oplopende geopolitieke spanningen weerbaar zijn tegen sabotage en cyberaanvallen en paraat zijn voor het vervoer van militaire goederen binnen Nederland en naar de rest van Europa.

Minister Tieman van Infrastructuur en Waterstaat: “We staan de komende jaren voor de grootste onderhoudsopgave ooit. Komend jaar investeren we weer fors in het onderhoud van onze infrastructuur, maar er zijn scherpe keuzes nodig. Er is niet genoeg geld om de komende jaren alles te kunnen doen wat nodig is. Om Nederland ook in de toekomst bereikbaar te houden zijn veel mankracht én extra investeringen nodig.”

In het regeerakkoord was een korting van 10 procent op stedelijk openbaar vervoer binnen de Brede Doeluitkering (BDU) afgesproken. Deze is voor 2026 van de baan. De € 110 miljoen bezuiniging wordt voor 2026 geheel door het Rijk gecompenseerd. In 2027 betaalt het rijk een derde.

Veel mensen zijn afhankelijk van het OV om op werk, bij de dokter, op school, bij familie of op een feestje te komen. Het is belangrijk dat ze daar veilig komen, onafhankelijk van op welk moment van de dag ze reizen. En dat personeel veilig zijn werk kan doen. Er wordt 12 miljoen uitgetrokken voor bodycams voor NS-medewerkers en 20 miljoen voor het verbeteren van de veiligheid op stations.

“Iedereen moet zich veilig kunnen voelen in het openbaar vervoer”, aldus staatssecretaris Thierry Aartsen. “Helaas is de verharding van de samenleving overal merkbaar, dus ook in het ov. De laatste jaren is er een toenemend aantal incidenten waarbij er sprake was van ernstige fysieke of verbale agressie. Vooral medewerkers in het ov krijgen hiermee te maken. Dat is onacceptabel. Het aantal incidenten moet omlaag. Je moet als ov-medewerker of reiziger altijd veilig kunnen zijn en je veilig kunnen voelen in de bus, trein, tram of metro en ook op of rondom haltes en stations. Daar zet ik me voor in, op allerlei manieren.”

Op N-wegen gebeuren relatief veel verkeersongevallen. De komende jaren is er vanuit een specifiek programma voor de Rijks-N-wegen 345 miljoen euro beschikbaar om allerlei N-wegen veiliger te maken. Bij de Voorjaarsnota werd al bekend dat voor de N36 115 miljoen euro extra beschikbaar komt, zodat hier op de meest gevaarlijke stukken weg een rijbaanscheiding kan worden geplaatst.

Om de regeldruk voor het MKB te verminderen wordt de verplichte kilometerregistratie voor kleine bedrijven afgeschaft. Nu moeten bedrijven vanaf 100 werknemers bijhouden hoeveel kilometers hun werknemers afleggen. De grens wordt verhoogd naar meer dan 250 werknemers.

Eind 2027 moet Nederland voldoen aan Europese regels voor waterkwaliteit, daarom wordt er 275 miljoen uitgetrokken. Dat geld gaat bijvoorbeeld naar het aanleggen van natuurvriendelijke oevers of naar vispassages. Dit verbetert de omstandigheden voor waterplanten en -dieren en maakt ons water schoner.