Het ministerie gaat aan de slag met het aanpassen van wet- en regelgeving om deze verbeteringen door te voeren. Dit komt voort uit geconstateerde misstanden in de rijschoolbranche en het lage slagingspercentage (gemiddeld 52% voor praktijk en 39% voor theorie). Deze aanpassingen moeten ook het aantal verkeersongevallen onder nieuwe bestuurders verminderen.

Eerder zijn verschillende verbeteringen voorgesteld in het advies Van rijles naar rijonderwijs, wat zowel door de Tweede Kamer als het ministerie is overgenomen. Dit is de uitvoering daarvan.

Minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat): “Misstanden zoals gesjoemel tijdens examens, instructeurs die opzettelijk te vroeg laten afrijden en lesprogrammas die suggereren dat je snel je rijbewijs kunt halen... Deze problemen moeten worden aangepakt. Daarom werken we vanuit het ministerie aan verbeteringen in de rijopleiding. Hierdoor verwachten we ook dat jongeren sneller slagen voor hun rijbewijs.”

Een belangrijke verandering is de verplichting van rijles volgen; momenteel is alleen het examen verplicht. Daarnaast wordt duidelijker wat leerlingen moeten beheersen om hun rijbewijs te halen. In oktober 2023 zijn al leerdoelen vastgesteld, die voor deze zomer verder worden uitgewerkt. Denk hierbij aan eisen zoals rijden in het donker, een keer 130 km/u rijden en bespreken van sociaal rijgedrag.

Het rijonderwijs zal worden opgedeeld in vier fases, waarin steeds complexere situaties worden behandeld. Er komt ook een systeem waarbij betrokkenen kunnen zien welke vaardigheden de leerling beheerst. Betrokkenen zijn bijvoorbeeld de leerlingen zelf, hun ouders of de rijinstructeurs.

Deze voorstellen schetsen de hoofdlijnen van het rijonderwijs. Rijinstructeurs behouden de vrijheid om hun eigen lesmethoden te gebruiken en zich te onderscheiden met unieke vaardigheden en ervaring.

Nu is het examen de basis om het rijbewijs te halen. In de toekomst zal het rijonderwijs en het leerplan de basis vormen. Het examen wordt dus aangepast aan het leerplan.

Er is nog geen besluit genomen over het aantal verplichte examens: momenteel blijft het bij één theorie- en praktijkexamen. Extra examens brengen extra kosten met zich mee voor de leerling. Later dit jaar volgt hierover nog een advies van het ministerie, IBKI, CBR en de branche.

Voor aspirant rijinstructeurs is momenteel alleen een examen verplicht, maar met de nieuwe wetgeving moeten zij een opleiding volgen bij een door IBKI erkend instituut. IBKI heeft de contouren voor deze opleiding vastgesteld, zodat instituten hun eigen lesmethoden kunnen ontwikkelen.

Rijinstructeurs moeten elke 5 jaar hun bevoegdheid verlengen, waarbij de eisen worden verzwaard. IBKI zal elke 5 jaar zowel een theorie- als praktijkexamen afnemen. Bij onvoldoende resultaat drie keer, verliest de instructeur zijn bevoegdheid en kan ervoor kiezen een herintrederstraject te volgen.

De voorgestelde veranderingen brengen kosten met zich mee, die naar verwachting door consumenten, rijscholen en rijinstructeurs worden gedragen. Er wordt momenteel onderzocht hoe leerlingen de kosten gelijk kunnen houden.

De impact op lesprijzen is afhankelijk van het effect van deze rijonderwijsverbeteringen op slagingspercentages. Verbeterd onderwijs betekent minder herexamens en extra lessen, wat kosten kan drukken.

Het ministerie wil een Adviescommissie Rijonderwijs oprichten met vertegenwoordigers uit de rijschoolbranche, IBKI, CBR, IenW en onderwijsdeskundigen. Deze commissie zal periodiek advies uitbrengen aan de minister over zaken zoals het leerplan, exameneisen en kwalificatieprofielen voor rijinstructeurs. Op deze manier kunnen veranderingen zorgvuldig worden doorgevoerd.