De wet biedt nu onvoldoende middelen om op te treden tegen spionage waarbij geen geheimen worden onthuld of andere schadelijke handelingen worden gepleegd dan het delen van informatie. Dit kan activiteiten omvatten zoals het bezorgen van pakketjes, het volgen van personen, sabotage en het verspreiden van informatie. Deze activiteiten kunnen ernstige schade toebrengen aan belangrijke Nederlandse belangen. Daarom is verandering nodig in deze snel veranderende wereld waar staten constant op zoek zijn naar nieuwe manieren om aan informatie te komen,” zegt de minister.

Het wetsvoorstel maakt het strafbaar om spionage uit te voeren voor een buitenlandse overheid en zo belangrijke Nederlandse belangen, zoals de nationale veiligheid en de veiligheid van personen, in gevaar te brengen. Een gevangenisstraf tot maximaal zes jaar is mogelijk. Personen die anderen aanzetten tot dergelijke handelingen voor een ander land, worden ook vervolgd volgens de nieuwe regels. Omdat spionage steeds vaker digitaal plaatsvindt, worden de straffen voor bepaalde computermisdrijven met een derde verhoogd wanneer ze zijn gepleegd voor een buitenlandse mogendheid.

Yeşilgöz-Zegerius zegt:

“Nederland is een ontwikkeld land met een open economie en samenleving, wat ons aantrekkelijk maakt als doelwit voor andere landen en bedrijven. Daarom moeten we de speciale kennis van bedrijven, onderwijsinstellingen en kenniscentra beschermen, evenals de technologie in vitale sectoren zoals telecom. Mensen die slachtoffer worden van buitenlandse spionage moeten ook worden beschermd. Dit wetsvoorstel beoogt uiteindelijk een betere bescherming van de nationale veiligheid te bieden.”

Buitenlandse mogendheden proberen steeds vaker invloed uit te oefenen binnen gemeenschappen in Nederland met roots in die landen. Deze vorm van spionage staat bekend als diasporaspionage. Hierbij worden gegevens verzameld en wordt geprobeerd om mensen binnen deze gemeenschappen te beïnvloeden vanuit het interne veiligheidsbelang van het land van herkomst. Er wordt niet geschuwd om leden van de gemeenschap in te zetten om tegenstanders en critici de mond te snoeren of onder druk te zetten. Dit soort activiteiten wordt ook verboden onder de nieuwe wet. Spionage kan vele vormen aannemen die de nationale veiligheid en individuele veiligheid bedreigen.

In de meeste gevallen is het contact, samenwerken of uitwisselen van informatie met buitenlandse overheden niet strafbaar, en dat moet ook zo blijven. Nederland is een open samenleving waar interacties met buitenlandse overheden, bedrijven, wetenschappers, journalisten en burgers mogelijk en ongehinderd moeten zijn. Spionage is alleen strafbaar wanneer handelingen worden uitgevoerd voor buitenlandse overheden en schade toebrengen aan cruciale Nederlandse belangen, zoals nationale veiligheid en individuele veiligheid. Het moet daarbij duidelijk zijn dat degene die de activiteiten uitvoert, zich bewust is van het gevaar dat dit vormt voor genoemde belangen, en dit beoogt of accepteert.

Minister Yeşilgöz-Zegerius zegt hierover:

“Het is niet de bedoeling om journalistieke, wetenschappelijke, diplomatieke of normale bedrijfsactiviteiten strafbaar te stellen. Meestal zullen dergelijke activiteiten ook niet verboden worden. Het wordt echter wel anders wanneer bijvoorbeeld de rol van een wetenschapper wordt misbruikt als dekmantel voor spionage. Onze kennisinstellingen moeten juist hiertegen worden beschermd. Dit wetsvoorstel heeft als doel om te allen tijde de Nederlandse belangen veilig te stellen, inclusief die van Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen.”