Zweefvliegen, die in staat zijn om stil in de lucht te hangen en snel te bewegen, zijn cruciaal voor onze biodiversiteit. Ze worden vaak verward met bijen en wespen, maar kunnen geen steken. Deze insecten zijn niet alleen belangrijk als natuurlijke vijanden van plaaginsecten zoals bladluizen in hun larvestadium, maar ook als bestuivers van planten in hun volwassen fase.

Op de Rode Lijst staan 146 van de 317 bekende soorten zweefvliegen, wat betekent dat bijna 46% van deze soorten onder druk staat. Van deze soorten zijn er dertig al verdwenen uit Nederland, twintig worden ernstig bedreigd, dertig zijn bedreigd, 24 zijn kwetsbaar, en 42 zijn gevoelig voor bedreigingen. Dit is de eerste keer dat een Rode Lijst specifiek voor zweefvliegen is opgesteld.

Reptielen en amfibieën worden vaak samen genoemd, maar ze zijn heel verschillend. Reptielen, zoals hagedissen en slangen, hebben schubben en leven voornamelijk op het land. Amfibieën, zoals salamanders en kikkers, hebben geen schubben en zijn afhankelijk van water voor hun voortplanting. Beide groepen spelen een vitale rol in de biodiversiteit en helpen het ecosysteem gezond te houden door bijvoorbeeld het verminderen van overlast door insecten en knaagdieren.

Van de zeven reptielsoorten in Nederland staan er vijf op de Rode Lijst, wat neerkomt op 71%. De muurhagedis is er op vooruit gegaan en staat nu in een minder bedreigde categorie. Voor de zestien amfibieën zijn er zeven soorten opgenomen in de Rode Lijst (44%). De boomkikker, geelbuikvuurpad en knoflookpad zijn minder bedreigd en zijn in een lichtere categorie geplaatst. Helaas is de vuursalamander verder achteruitgegaan en staat nu in een zwaardere categorie.

Het Verdrag van Bern verplicht landen in Europa om bijzondere aandacht te besteden aan soorten die bedreigd zijn of kwetsbaar. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van de Rode Lijsten in Nederland, waarin soorten worden gecategoriseerd op basis van hun bedreigingstoestand. Deze lijsten worden om de tien jaar bijgewerkt om de actuele status van de flora en fauna weer te geven. Daarnaast is het belangrijk om te vermelden dat op Europees niveau ook aandacht is voor het herstel van de biodiversiteit, waarbij zweefvliegen als essentiële bestuivers worden erkend.

De nieuwe Rode Lijst van Zweefvliegen en de bijgewerkte Rode Lijsten voor Reptielen en Amfibieën zijn gepubliceerd in de Staatscourant. Deze lijsten zijn opgesteld door het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur in samenwerking met verschillende kennisorganisaties. Er zijn strikte criteria gebruikt om te bepalen welke soorten op de Rode Lijst moeten staan en in welke categorie ze vallen, gebaseerd op hun populatietrends en zeldzaamheid. Voor meer informatie over de methodologie en de gebruikte gegevens, kijk op de website van EIS of de website van RAVON.