Minister Femke Marije Wiersma: “Ik ken het boerenbedrijf van binnenuit en weet hoe toegewijd boeren elke dag werken aan onze voedselproductie. Boeren en tuinders zijn onmisbaar voor ons land. Daarom wil ik hun ondernemerschap stimuleren en faciliteren. Doelgerichtheid en innovatie zijn hierbij essentieel. Hoewel dit tijd kost, zal dit ervoor zorgen dat boeren weer perspectief krijgen. Met dit regeerprogramma hebben we een belangrijke basis gelegd, van waaruit we verder zullen gaan de komende tijd".

Staatssecretaris Jean Rummenie: “Met dit regeerprogramma slaan we een nieuwe weg in. Samen met boeren, tuinders, vissers en andere partijen streven we naar een toekomst waarin voedselvoorziening en natuurbehoud hand in hand gaan. Met onze hoogwaardige kennis kunnen we internationaal een gidsland worden. Ik ga voor realistisch beleid dat aansluit bij de daadwerkelijke staat van de natuur en innovaties voor duurzame voedselproductie. Voor de vissers wil ik ruimte op zee creëren en me inzetten voor de pulstechniek in Brussel. Ik kijk ernaar uit om bij te dragen aan gezond en goed voedsel en behoud van onze prachtige natuur"

De regering zal in 2025 een nationale voedselstrategie presenteren en zich inzetten voor een Europese voedselstrategie. Gezien de onzekere internationale situatie is het cruciaal dat Nederland blijft voorzien in voldoende, gezond en veilig voedsel. Boeren, tuinders en vissers moeten zich vooral richten op waar ze goed in zijn en waar ze de meeste kennis over hebben: het produceren van gezond en duurzaam voedsel. Daarom wordt er gestreefd naar het behalen van maatschappelijke doelen in plaats van het opleggen van regels (van middelen naar doelen). Samen met de sector en ketenpartijen wordt er gewerkt aan een stoffenbalans, zodat boeren op basis van deze gegevens kunnen voldoen aan milieueisen. Volgend jaar zullen de eerste proefprojecten van start gaan. Voor de implementatie zal de regering dit jaar nog een actieplan opstellen.

Innovatie is essentieel voor de Nederlandse land- en tuinbouw om te blijven concurreren op wereldniveau en om maatschappelijke doelen te bereiken. Daarom wordt er ingezet op technologieën en markten waar Nederland groeikansen ziet. In 2025 zal er een innovatieprogramma genaamd ‘Robots naar de boerenpraktijk’ worden gelanceerd, gericht op het verminderen van arbeidskosten en het verbeteren van arbeidsinzet in de land- en tuinbouw. Daarnaast zullen er experimenteerlocaties worden opgezet om de praktische toepassing te versterken, en wordt er gewerkt aan kennisoverdracht (Sabe-regeling).

Ook de visserijsector kan rekenen op ondersteuning voor innovatie om verder te verduurzamen en het verdienvermogen van vissers te verbeteren. Voor de Noordzeevisserij zal de regering begin volgend jaar concrete plannen presenteren om de sector perspectief te bieden. Bovendien zal er in het eerste kwartaal van 2025 een toekomstvisie voor de garnalenvisserij worden gepresenteerd, waarbij een vrijwillig saneringsprogramma zal worden opgenomen. Op Europees niveau zal de regering zich inzetten voor het herstellen van de pulstechniek, die zowel duurzaam als economisch rendabel is gebleken.

Natuur en landschap zijn nauw verbonden met onze leefomgeving. Daarom wordt er gestreefd naar een eerlijke verdeling van taken over verschillende gebieden en sectoren. Er zal worden gewerkt aan perspectief voor PAS-melders en het hervatten van vergunningverlening voor maatschappelijke en economische activiteiten. Ook zal er worden samengewerkt met alle betrokken sectoren om de focus te verleggen van emissies naar depositie.

Er zal worden gestart met een uitvoeringsgerichte en gebiedsspecifieke aanpak ter vervanging van het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Op deze manier wordt er met innovaties op gebiedsniveau vooruitgang geboekt. De structurele financiële middelen van €500 miljoen per jaar voor agrarisch natuurbeheer spelen hierbij een belangrijke rol. Deze middelen bieden boeren, als hoeders van ons Nederlandse cultuurlandschap, en andere beheerders langdurige zekerheid en een marktconforme vergoeding voor hun bijdrage aan het landschap en behoud van biodiversiteit. De Tweede Kamer wordt dit jaar nog geïnformeerd over de besteding hiervan.

De daadwerkelijke toestand van de natuur zal leidend zijn voor de ontwikkelingen in het landelijk gebied. Om dit te bereiken zal de regering de natuurmonitoring versterken en intensiveren, waarbij naast stikstof ook andere drukfactoren op de natuur worden meegenomen. Met de resultaten van de monitoring zal de regering gericht werken aan een goede staat van robuuste natuurgebieden, ook in Caribisch Nederland. Dit kan inhouden dat aanpassing van Natura-2000 doelen noodzakelijk is. Daarom zal de regering onder meer voor provincies de mogelijkheden verduidelijken om deze doelen aan te passen en met de Europese Commissie in gesprek gaan over modernisering van Europese natuurbeschermingsregels.

Naast het regeerprogramma zal minister Femke Marije Wiersma vandaag een brief naar de Tweede Kamer sturen met concrete voorstellen om de druk op de mestmarkt te verminderen. Voor meer informatie, zie dit nieuwsbericht.

Er is een eenmalig bedrag van €5 miljard vrijgemaakt in het hoofdlijnenakkoord voor een meerjarige investering in de agrarische sector. Daarnaast is er jaarlijks €500 miljoen beschikbaar voor agrarisch natuurbeheer door boeren, vanaf 2026. Om alvast aan de uitdagingen van dit regeerprogramma te kunnen beginnen, is er voor 2025 €40 miljoen gereserveerd in het hoofdlijnenakkoord. Dit bedrag zal via de LVVN-begroting 2025 aan de Kamer worden voorgelegd.