Nieuwe stap bij vernieuwing van curriculum

De kerndoelen burgerschap en de kerndoelen digitale geletterdheid zijn vandaag opgeleverd, samen met de kerndoelen voor Nederlandse Gebarentaal. De nieuwe doelen zijn onderdeel van de lopende vernieuwing van het verouderde curriculum. Met meer focus wordt het onderwijs verbeterd en de overladenheid van het lesprogramma tegengegaan. 

Staatssecretaris Mariëlle Paul (Funderend onderwijs en Emancipatie) : “Het is hard nodig om duidelijker te maken wat leerlingen anno 2025 nu precies moeten kennen en kunnen. De wereld verandert snel. Daarom is het zaak dat je leert hoe je goed mee kunt doen in de samenleving, als verantwoorde en kritische burger. En om je te kunnen redden in de maatschappij is het belangrijk dat je leert om veilig en verantwoord om te gaan met online informatie, maar ook dat je kennismaakt met nieuwe technologie als AI. Daar gaan deze nieuwe kerndoelen zeker bij helpen. Zo blijf ik mijn schouders zetten onder de verbetering van het onderwijs.”

Al langer hebben scholen in het primair en voortgezet onderwijs de opdracht om burgerschap en sociale cohesie actief te bevorderen. En ook digitale geletterdheid is niet nieuw voor scholen. Zo oefenen leerlingen bij Nederlands nu al met bijvoorbeeld het beoordelen van verschillende soorten online informatie. Wel nieuw is dat beide onderwerpen nu expliciet deel uitmaken van het landelijk curriculum. De kerndoelen geven leraren veel meer duidelijkheid en richting over wat kinderen echt moeten leren. Hoe dat precies gebeurt is aan de docent en de school.

Elk doel bevat een aantal uitwerkingen. Zo moeten leerlingen bijvoorbeeld leren hoe ze verantwoord kunnen acteren met een AI-systeem. En burgerschap bevat onder meer het kunnen benoemen van gelijkwaardige behandeling, stereotypering, discriminatie en uitsluiting. Bij het actualiseren van Nederlandse Gebarentaal zijn naast het speciaal onderwijs nu ook kerndoelen opgesteld voor het voortgezet speciaal onderwijs.

De nieuwe kerndoelen zijn opgesteld en beproefd door het onderwijs zelf: leraren, schoolleiders, leerlingen, experts en belangrijke onderwijspartijen. De volgende stap is dat ze in de wet worden vastgelegd.

Naar verwachting treden de kerndoelen dan op 1 augustus 2027 in werking. Maar scholen hoeven hier niet op te wachten. De nadrukkelijke oproep is om er nu al mee aan de slag te gaan, want de vernieuwing van het curriculum is urgent. Scholen en leraren kunnen de nieuwe kerndoelen alvast ervaren en zo goed mogelijk vertalen naar de situatie in hun eigen klaslokaal. Vanaf dit najaar biedt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) ondersteuning, in samenwerking met onder meer SLO, sectorraden, vakverenigingen, lerarenopleidingen, kennisinstellingen en ontwikkelaars van leermiddelen en toetsen.

De herziening van het verouderde curriculum – voor het eerst sinds 2006 – is een belangrijke stap bij de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Eerder werden al de aangescherpte kerndoelen Nederlands, rekenen en wiskunde opgeleverd. In het onderwijsprogramma komt namelijk nog meer focus op lezen, schrijven en rekenen. Niet alleen bij Nederlands en rekenen en wiskunde, maar bij álle leergebieden. Deze doelen worden naar verwachting op 1 augustus 2026 van kracht, al geldt ook daarvoor het nadrukkelijke advies om daar nu al mee aan de slag te gaan.

Later dit jaar volgen nog de nieuwe kerndoelen voor bewegen en sport, mens en maatschappij, mens en natuur, kunst en cultuur, moderne vreemde talen en Friese taal en cultuur. Het ministerie van OCW werkt samen met SLO aan een systeem van periodiek onderhoud van het curriculum.

Er gebeurt meer om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Scholen kunnen een beroep doen op het Masterplan basisvaardigheden. Op die manier kunnen ze extra werk maken van lezen, schrijven en rekenen. Inmiddels zijn zo’n 2,3 miljoen leerlingen in het primaar onderwijs en voortgezet onderwijs (95% van alle leerlingen) bereikt. En goed onderwijs is alleen mogelijk met voldoende goede mensen voor de klas: daarom wordt er ook hard gewerkt aan de aanpak van het lerarentekort.