Staatssecretaris Mariëlle Paul (funderend onderwijs en emancipatie): “Veel leraren willen wel extra uren maken, maar hebben vaak wel een duwtje in de rug nodig om die stap te zetten. Ik wil daarom meer uren werken aantrekkelijker maken voor wie dat wil en kan. Het verhogen van het aantal gewerkte uren zorgt niet alleen voor vermindering van het lerarentekort, het zorgt er ook voor dat er vaker een bekend gezicht voor de klas staat. Zo profiteert niet alleen de leraar van het maken van meer uren, maar vooral ook de leerlingen.”

In het primair onderwijs werken ongeveer 7 op de 10 leraren in deeltijd. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 25% van die parttime leraren bereid is een dag (0,2 fte) meer te werken als daar een bonus tegenover staat. Dat kan extra geld zijn, maar ook niet-financiële extra’s als flexibelere werktijden, meer verlof of andere taken. Ook een eerste, kleinschalige pilot met het stimuleren van meer uren werken wees uit dat leraren vooral dit maatwerk willen.

De potentiële bijdrage aan het bestrijden van het lerarentekort met meerurenmaatwerk is theoretisch gezien groot. Als op alle scholen in het primair onderwijs met een lerarentekort alle parttime leraren die een dag meer willen werken dat ook gaan doen, dan kan dat wel zo’n 1.600 fte opleveren. Het actuele tekort in het primair onderwijs is 7.700 fte. Zelfs als ‘slechts’ een paar procent van die parttime leraren meer gaat werken, zorgt dat nog steeds voor een substantiële vermindering van het lerarentekort, met enkele honderden fte’s.

Daarom start het ministerie van OCW een vervolgpilot om in de praktijk te kijken wat nu daadwerkelijk het potentieel is van meerurenmaatwerk. Docenten op deelnemende basisscholen kunnen kiezen uit meerdere opties: een geldbedrag bovenop het salaris van een dag meer werken, meer flexibiliteit in het werkrooster, meer verlof buiten de schoolvakanties, geld voor de kinderopvang of het doen van andere, niet-lesgevende taken. Scholen kunnen vanaf 1 juli een beroep doen op de regeling. Hiervoor is € 15 miljoen beschikbaar. De pilot begint volgend jaar, loopt 3 jaar en wordt wetenschappelijk gemonitord om zo te komen tot bewezen effectieve interventies.

OCW stimuleert het werken van meer uren ook op andere wijzen. Zo kan het een vast onderdeel worden van de gesprekscyclus tussen schoolleider en leraar. Uit deze gesprekken blijkt dat er dan vaak meer mogelijk is dan gedacht. Een andere optie is een beschikbaarheidstoelage: leraren krijgen een geldbonus wanneer zij beschikbaar zijn op een dag waarop ze eigenlijk vrij zijn, om zo uitval op te kunnen vangen.

Het verhogen van het aantal gewerkte uren is één van de manieren om het tekort aan leraren te bestrijden. Het kabinet zet hiervoor alles op alles. Vorig jaar hebben ruim 2200 zij-instromers de subsidie zij-instroom aangevraagd. Ook krijgen meer dan 900 huidige onderwijsondersteuners financiële ondersteuning bij een opleiding tot leraar. Verder startte begin dit jaar een campagne om potentiële zij-instromers en studiekiezers enthousiast te maken voor een baan in het basis- en voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Daarnaast is er sinds dit jaar een landelijk dekkend netwerk aan onderwijsregio’s. Daarin werken scholen, lerarenopleidingen, gemeenten en onderwijspersoneel samen in het aanpakken van de personeelstekorten.