Teruggave van culturele objecten aan Indonesië door Nederland

Nederland gaat op verzoek van Indonesië 288 objecten uit de Rijkscollectie teruggeven. Deze voorwerpen hebben een culturele waarde voor Indonesië en zijn tijdens de koloniale periode onterecht naar Nederland gebracht.

Minister Eppo Bruins (OCW) heeft besloten tot teruggave van de objecten. Hij volgt hiermee de aanbevelingen op van de Commissie Koloniale Collecties onder leiding van Lilian Gonçalves-Ho Kang You. De objecten bevinden zich momenteel in de collectie van het Wereldmuseum. Voor deze teruggave is nauw samengewerkt tussen experts en instellingen op het gebied van musea, collecties en onderzoek.

Minister Bruins: “Het is de tweede keer dat we op basis van advies van de Commissie Koloniale Collecties objecten teruggeven die nooit in Nederland hadden moeten zijn. In de koloniale periode is er vaak sprake geweest van roof en andere vormen van onvrijwillig bezitsverlies van cultuurobjecten. Teruggave van deze objecten is materieel rechtsherstel.”

Dit is de tweede reeks aanbevelingen van de Commissie Koloniale Collecties. In de zomer van 2023 zijn de eerste objecten teruggegeven aan Indonesië en Sri Lanka. Met deze teruggave zet de minister van OCW de ingeslagen weg voort.

Het gaat om de volgende objecten:

• Vier hindoe-boeddhistische beelden, namelijk beelden van Bhairava, Nandi, Ganesha en Brahma uit Java die in de eerste helft van de 19^de eeuw naar Nederland zijn gebracht.
• 284 objecten uit de Collectie Puputan Badung. Deze collectie omvat objecten zoals wapens, munten, sieraden en textiel die na een oorlog tegen de vorstendommen Badung en Tabanan op Zuid-Bali in 1906 naar Nederland zijn meegenomen en uiteindelijk in de collectie van het Wereldmuseum zijn beland.

De overdracht aan Indonesië vindt plaats op 20 september in het Wereldmuseum in Amsterdam, in aanwezigheid van de directeur-generaal cultuur van Indonesië, Hilmar Farid, en de Indonesische Repatriatiecommissie.

De Commissie Koloniale Collecties heeft de minister geadviseerd tot teruggave van deze objecten op basis van herkomstonderzoek van het Wereldmuseum, in lijn met het beleid inzake koloniale collecties. Dit advies is tot stand gekomen in nauwe dialoog en samenwerking met de Indonesische Repatriatiecommissie en andere experts. Het toont aan dat de bilaterale betrekkingen tussen Nederland en Indonesië op cultureel gebied sterk zijn.

De Commissie heeft haar aanbevelingen gepubliceerd. Op dit moment werkt de Commissie aan aanbevelingen over verzoeken van Nigeria, Sri Lanka, India en Indonesië.