Te veel mensen weten niet dat zij recht hebben op een uitkering of voorziening vanwege hun inkomen of zijn bang om die aan te vragen uit angst dat ze iets moeten terugbetalen. Daardoor komen mensen mogelijk onder het sociaal minimum terecht en neemt het risico op geldzorgen, armoede en schulden toe. Door middel van het wetsvoorstel Proactieve dienstverlening wil minister Van Hijum het mogelijk maken dat de uitvoeringsorganisaties UWV, SVB en gemeenten mensen actief wijzen op hun rechten en financiële ondersteuning. Ook kunnen zij gewezen worden op hulp bij het vinden van een baan of het oplossen van problematische schulden.
Minister Van Hijum: “Te vaak ervaren mensen de overheid met alle verschillende regelingen en toeslagen als een doolhof waarin ze de weg helemaal kwijtraken. Ik wil ervoor zorgen dat mensen beschikbare hulp weten te vinden. Daar ligt een grote verantwoordelijkheid voor de overheid. We moeten actief naar mensen toe om hen te wijzen op financiële ondersteuning. Zo krijgen we ook beter in beeld waar mensen mee te maken hebben en kunnen we bijvoorbeeld helpen met het oplossen van schulden of iemand weer naar werk begeleiden. Dit vergroot niet alleen de bestaanszekerheid, maar ook het vertrouwen in de overheid.”
Nu is het zo dat mensen moeten weten of ze ergens recht op hebben. Uitvoeringsorganisaties mogen daar niet actief op wijzen. Om de bestaanszekerheid te vergroten en armoede terug te dringen, wil minister Van Hijum daar verandering in brengen. Hij werkt hierin samen met gemeenten die al voorlopen op de wet en zelf actiever proberen mensen te wijzen op een bepaalde regeling. Het gaat bijvoorbeeld om de bijstandsuitkering, de Toeslagenwet en de AIO (aanvullende inkomensvoorziening ouderen). Door het ook in de wet te verankeren wordt dit straks een stuk makkelijker en kunnen meer mensen geholpen worden. UWV, SVB en gemeenten kunnen mensen informeren en hen vervolgens ook helpen met de aanvraagprocedure.
Uitvoeringsorganisaties kunnen vanwege privacyregels op dit moment niet zien of mensen vanwege hun inkomen of financiële situatie recht hebben op een uitkering of sociale voorziening. Door het wetsvoorstel is dit straks wel mogelijk. De minister benadrukt dat regels voor het uitwisselen van persoonsgegevens in deze wet heel goed zijn afgebakend. Het wordt alleen gebruikt om mensen te wijzen waar zij recht op hebben, en dus niet voor handhaving.