Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid mag een Eritrese statushouder geen boete opleggen of zijn lening laten terugbetalen, voor het feit dat hij niet op tijd zijn inburgeringsexamen heeft gehaald.

Verantwoordelijk staatssecretaris Jurgen Nobel (Participatie en Integratie) laat weten: “We gaan de uitspraak van de Raad van State goed beoordelen om te kijken welke ruimte er volgens de rechter wel is. Inburgering is niet vrijblijvend. Wie in Nederland woont, moet Nederlands leren, onze samenleving kennen en de Nederlandse waarden onderschrijven. Er moet altijd een stok achter de deur zijn om in te burgeren. Daarom zijn we al bezig met het uitwerken van alternatieven."

De zaak van de Eritrese statushouder, waarin de Raad van State (RvS) vandaag uitspraak deed, was in maart 2023 aanleiding voor de Raad om het Europese Hof van Justitie vragen te stellen over het Nederlandse inburgeringsbeleid onder de Wet inburgering 2013 (Wi2013) in samenhang met Europese regelgeving. De betrokken asielstatushouder had een boete opgelegd gekregen en moest de lening voor de kosten van de inburgeringscursussen terugbetalen, omdat hij niet op tijd het inburgeringstraject had afgerond. De Raad wilde weten in hoeverre dat beleid voor asielstatushouders overeenkomt met Europese regelgeving.

Uitspraak Europese Hof

Het Europese Hof oordeelde in februari 2025 dat het opleggen van de inburgeringsplicht onder voorwaarden in lijn is met Europese regelgeving. Over boetes stelde het Hof dat deze mogen worden opgelegd in uitzonderlijke gevallen. Het leningenbeleid is volgens het Hof niet in lijn met de Europese regelgeving.

Bestudering uitspraak

Op basis van de uitspraak van de RvS en enkele vergelijkbare juridische procedures beziet staatssecretaris Nobel welke aanpassingen nodig zijn voor het boetebeleid. Daarbij worden ook de implicaties voor de Wet inburgering 2021 meegenomen, die sinds 2022 in werking is.

Pauzeren opleggen boetes

Vooruitlopend op die beleidskeuzes heeft DUO, in opdracht van het ministerie, het opleggen van boetes en het terugvorderen van leningen voor asielstatushouders al in februari 2025 gepauzeerd.

Lees voor meer informatie de uitspraak van de Raad van State en eerdere berichtgeving over de uitspraak van het Europese Hof van Justitie.