Om misbruik van geld dat bedoeld is voor de zorg tegen te gaan, heeft minister Fleur Agema van VWS een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd. De Wet integere bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders (Wibz) verplicht aanbieders om een eerlijke bedrijfsvoering te hebben waarbij maatschappelijke belangen zoals kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid voorop staan.

Minister Fleur Agema: “Het is een schande dat er mensen zijn die misbruik maken van geld dat bedoeld is voor de zorg, en patiënten daarvan de dupe worden. Deze graaiers beschadigen opzettelijk het brede vertrouwen in de zorg- en jeugdhulpsector. Hoewel de meeste aanbieders hun werk doen met goede bedoelingen, zijn er ook aanbieders die misbruik maken van gemeenschappelijk geld om er zelf financieel beter van te worden. Ik wil deze misstanden, trucjes bij (financiële) bedrijfsvoering en de belachelijk hoge winstuitkeringen aanpakken, zodat deze buitensporige zelfverrijking stopt.”

Om misbruik van geld te stoppen wordt het toezicht door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) verbeterd. Het wetsvoorstel zorgt ervoor dat de NZa toezicht kan houden op de bedrijfsvoering van zorgorganisaties. Zo kunnen zij signalen nader onderzoeken door bijvoorbeeld financiële documenten op te vragen, en zo nodig sancties op te leggen. De eisen en de mogelijkheden voor toezicht en handhaving gaan ook gelden voor jeugdhulpaanbieders. De NZa gaat ook toezicht houden op grote transacties in de zorg, waarbij er mogelijk sprake is van belangenverstrengeling. Denk aan een ICT-contract met een familielid of verkoop van een pand aan een echtgenoot. De NZa kan controleren of er dan een marktconforme prijs wordt betaald.

Met extra weigerings- en intrekkingsgronden aan de vergunning worden niet-integere bestuurders beter uit de zorg geweerd. Een vergunning kan bijvoorbeeld geweigerd of ingetrokken worden als geen goede zorg wordt verleend of als personen een ernstig risico vormen voor het goed bestuur van de zorgaanbieder. Het kan bijvoorbeeld gaan om bestuurders die eerder betrokken waren bij criminele activiteiten, of een bestuurder die de zorgaanbieder failliet laat gaan op het moment dat één of meerdere toezichthouders een onderzoek starten naar de zorgaanbieder.

Het verbod op winstuitkering in de zorg blijft in stand en wordt aangescherpt. Op wetsniveau komen nieuwe voorwaarden voor winstuitkeringen door zorg- en jeugdhulpaanbieders die winst mogen uitkeren. Deze voorwaarden zullen ook gelden voor zogenaamde onderaannemers als zij winst willen uitkeren. Als is vastgesteld dat aanbieders geen goede kwaliteit van zorg verlenen of regels voor declaraties overtreden, is het verboden om winst uit te keren. Daarnaast mag een aanbieder geen geld uit een organisatie halen als de financiën niet op orde zijn.

Daarnaast verplicht de wet zorgaanbieders om geen onverantwoorde risico’s te nemen bij leningen of investeringen. Dit voorkomt dat investeerders, zoals private equity-partijen, te veel geld uit de zorg- of jeugdhulpondernemingen kunnen halen.

Zie ook: Wetsvoorstel Wet integere bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders