De nieuwe preventiestrategie richt zich op 7 omgevingen waarin kinderen en jongeren opgroeien en zich ontwikkelen: thuis, op school, op het werk, in de supermarkt, online, in de zorg en tijdens een dagje uit. In al die omgevingen moet gezond leven makkelijker worden. De ambitie blijft: een gezonde generatie in 2040. Maar de manier waarop verandert. Uitgangspunt daarbij is: niet door dingen op te leggen, maar juist door gezonde keuzes aantrekkelijker, eenvoudiger en logischer te maken.

Hoewel steeds meer mensen gezondere keuzes maken – er wordt minder gerookt en er is minder problematisch alcoholgebruik onder volwassenen – zijn er ook zorgwekkende ontwikkelingen. We hebben te maken met dalende vaccinatiegraden, vapen en de gevolgen daarvan neemt zorgwekkende vormen aan, en in plaats van sporten en bewegen besteden kinderen veel tijd achter schermen en op sociale media. Dat heeft serieuze gevolgen voor de gezondheid op lange termijn en ook voor de betaalbaarheid van de zorg in de toekomst. De nieuwe strategie zet in op preventie waar het de meeste impact heeft: bij de jeugd, en daar waar de leefomgeving veel invloed heeft.

Staatssecretaris Karremans: “Je bepaalt natuurlijk zelf hoe je leeft, en wat je eet en drinkt. Daar moet de overheid zich niet mee bemoeien. Maar we zien ook dat het je soms wel héél lastig wordt gemaakt om gezond te kiezen. Ga maar eens met je kinderen naar de dierentuin of een pretpark– snacks genoeg, maar een appel of gezond broodje zijn vaak nergens te vinden. Daar willen we verandering in brengen. Niet door mee te kijken in je boodschappenmandje, maar door ervoor te zorgen dat gezonde keuzes makkelijker en vanzelfsprekender worden.”

De strategie bouwt voort op het Nationaal Preventieakkoord en breidt dat uit naar thema’s die nu extra aandacht vragen, zoals vaccinaties, drugsgebruik, schermtijd, gehoorschade en seksuele gezondheid. Nieuw is de gerichte aanpak per leefomgeving, met concrete en uitvoerbare maatregelen, zoals:

• Thuis: We maken vaccineren makkelijker en geven betere voorlichting, vooral in wijken waar vaccinatiegraden achterblijven.
• School: Gemeenten krijgen de ruimte om lokaal aanvullende maatregelen te nemen om de gezonde keuze makkelijker te maken rond onder andere scholen.
• Supermarkt: We maken concrete afspraken met supermarkten om het aandeel gezonde producten te vergroten.
• Zorg: In samenwerking met het RIVM en Soa Aids Nederland stimuleren we condoomgebruik onder jongeren.
• Online: We komen met heldere richtlijnen voor ouders over schermtijd en sociale media.
• Vrije tijd: We maken concrete afspraken over meer gezonde opties bij pretparken, en voeren gesprekken over rookvrije terreinen en minder alcoholmarketing.
• Werk: Er komt meer aandacht voor vitaliteit en een gezonder voedingsaanbod.

Voor alle maatregelen worden concrete en meetbare doelen vastgesteld. Zo zorgen we voor een aanpak waar je op kunt sturen – en bij kunt stellen als het beter kan. Deze strategie is een levend document: pragmatisch, flexibel en gericht op wat echt werkt.