Het kabinet beschouwt het maken van zorgafspraken als een belangrijk instrument om de zorg in Nederland voor iedereen goed, toegankelijk en betaalbaar te houden, ook wel passende zorg genoemd. Door afspraken tussen zorgverleners en zorgverzekeraars kan worden bepaald welke zorg passend is en welke niet. Het belang van zorgcontractering is opgenomen in het Coalitieakkoord 2021-2025 “Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst”. Het gebruik van zorgcontractering om passende zorg te bieden werd vervolgens opgenomen in het Integraal Zorgakkoord (IZA) dat VWS in 2022 sloot met verschillende zorgpartijen. Het wetsvoorstel ter bevordering van zorgcontractering maakt deel uit van dit Integraal Zorgakkoord.

Volgens de Zorgverzekeringswet moet de zorgverzekeraar verzekerden met een naturapolis een vergoeding geven voor zorgverleners waarmee geen contract is afgesloten. Deze vergoeding mag laag genoeg zijn om verzekerden te stimuleren naar een gecontracteerde zorgverlener te gaan, maar niet zo laag dat het verzekerden ervan weerhoudt om naar een niet-gecontracteerde zorgverlener te gaan. Dit laatste wordt het hinderpaalcriterium genoemd. In het nieuwe wetsvoorstel van VWS wordt de uitwerking van dit hinderpaalcriterium specifiek vastgelegd in artikel 13 van de Zorgverzekeringswet.

Het wetsvoorstel biedt ook de mogelijkheid om, indien nodig, een bepaalde sector van de zorg aan te wijzen en te regelen welke vergoeding zorgverzekeraars aan hun verzekerden moeten betalen voor zorg die zij ontvangen van niet-gecontracteerde zorgverleners in die sector. Enkele sectoren zullen worden uitgezonderd, zoals huisartsenzorg en acute zorg. Daarnaast geldt een uitzondering als de zorgverzekeraar zijn zorgplicht niet nakomt. In dat geval is de vergoeding die de verzekerde krijgt voor een niet-gecontracteerde zorgverlener gelijk aan de vergoeding op basis van een restitutiepolis.