Nationale koppen

Het kabinet sprak in het regeerakkoord af dat er geen nationale koppen meer komen, maar in dit geval gebeurt dat wel. Van een nationale kop is sprake als een land bij de omzetting van Europese regelgeving verder gaat dan strikt genomen noodzakelijk is. Volgens senator Baumgarten (JA21) is het wetsvoorstel veel strenger geworden dan het EU-beleid voorschrijft. Het gaat zelfs om een dubbele nationale kop omdat het eerder wordt ingevoerd dan door de Europese Unie (EU) gevraagd, aldus Baumgarten. PVV-senator Van Strien wees in dit verband op het woordenspel van de minister, die sprak van 'lidstaatoptie' terwijl het om een nationale kop op Europese wetgeving gaat. Senator Van den Oetelaar (FVD) vroeg waarom Nederland het beste jongetje van de klas wil zijn door te kiezen voor € 3.000 in plaats van € 10.000 als limiet voor contant betalingen.

Uitvoering en handhaving

De minister heeft aangegeven dat hij met een zogeheten Algemene Maatregel van Bestuur uitzonderingen zal aanwijzen. Senator Koffeman (PvdD) vroeg hoever de minister is met dit uitzonderingenbesluit, zodat ondernemers weten waar ze aan toe zijn. Ook senator Van Apeldoorn (SP) wilde dit weten. Hij vroeg welke uitzonderingen worden gemaakt en wanneer het wordt uitgevoerd. Voor SGP-senator Schalk was de vraag of een verbod op betalingen vanaf € 3.000 uitvoerbaar en handhaafbaar is. Stel dat uit een toekomstige evaluatie blijkt dat de grens van € 10.000 in de rest van Europa werkt, dan moeten we de wet wéér wijzigen, aldus Schalk. Heinen zei dat hij na de zomer het uitzonderingsbesluit zal toetsen en bij zware voorhang aan beide Kamers worden voorgelegd.

Verhouding tot buurlanden

Veel senatoren keken naar de limieten in de landen om ons heen en hoe deze zich verhouden tot de Nederlandse limiet van € 3.000 en hoe dit zich verhoudt tot ondernemen in de grensgebieden. In België is het € 3.000 net als in het Nederlandse voorstel, in Duitsland is het € 10.000 en in Frankrijk € 1.000 euro. D66-senator Aerdts zei dat zij niet de illusie had dat witwassen door deze wet zal verdwijnen, maar het maakt het moeilijker voor criminelen om geld wit te wassen doordat ze meer aankopen voor kleinere bedragen moeten doen. Aerdts vroeg waarom niet gekozen is voor een lagere limiet. In andere landen is dat volgens haar succesvol geweest. Senator Vogels (VVD) sloot zich bij haar aan. Volgens Vogels weegt bovendien ook mee dat de Raad van State geen bezwaren heeft tegen een verbod op contante van betalingen vanaf € 3.000 en hoger.

Internationaal ondernemen

Senator Martens (GroenLinks-PvdA) vroeg de minister hoe deze wet gaat gelden voor ondernemers die internationaal actief zijn in landen waar nog veel met contant wordt betaald. Hij vroeg of de minister wilde toezeggen dat hij in overleg gaat met partijen die deels afhankelijk zijn van contante betalingen en of hij daarbij een mogelijk waterbedeffect wil betrekken. Ook BBB-senator Kroon wees op deze mogelijke problemen en noemde het onvolkomenheden. Contant geld voorkomt volgens hem in West-Afrika afhankelijkheid van een tussenpersoon, geeft vertrouwen en maakt transactierisico's kleiner. Minister Heinen zegde toe met de exporteurs in gesprek te gaan en daarbij de toezichthouder betrekken. Hij zal de Kamer over de uitkomsten informeren.

Draagvlak

Senator Holterhues (ChristenUnie, sprak mede namens CDA) vroeg naar het draagvlak voor de maatregel. Europese maatregelen staan in de publieke opinie nogal eens onder druk. Europese samenwerking en harmonisatie is van groot belang. ChristenUnie en CDA zijn voor de door Nederland gestelde nationale kop, maar vrezen wel dat er onvoldoende draagvlak is. De minister zei dat hij in overleg met onder andere vertegenwoordigers en handelaren is uitgekomen op € 3.000 euro. Het draagvlak voor het voorstel is op deze manier georganiseerd, aldus Heinen.

Er zijn vier moties ingediend:

• - 

  De motie-Koffeman c.s. over een verbod voor financiële instellingen tot weigeren van arbeidsintensieve klantgroepen. De minister vroeg of Koffeman de motie wilde aanhouden tot een debat over de implementatiewet die hierover gaat. Als Koffeman de motie niet aanhoudt, dan ontraadt Heinen de motie op dit moment.
• - 

  De motie-Koffeman c.s. over het invoeren van een Verklaring Omtrent Financieel Gedrag/ De minister ontraadde de motie.
• - 

  De motie-Van den Oetelaar c.s. over het verhogen van de cashbeperking. Ook deze motie is door de minister ontraden.
• - 

  De motie-Baumgarten over het uitzonderingsbesluit voor ondernemers wegens veiligheidsrisico's. De motie kreeg het advies 'Oordeel Kamer' van de minister.

Het voorstel gaat om een wijziging van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme en de Wet op economische delicten. In het oorspronkelijke wetsvoorstel waren maatregelen aangekondigd om de aanpak van witwassen effectiever te maken. De maatregelen kwamen voort uit de bredere inzet van het kabinet om de integriteit van de financiële sector te vergroten, ook op het terrein van het voorkomen en bestrijden van financieren van terrorisme. Intussen is het wetsvoorstel zodanig aangepast dat van de vier maatregelen die in het wetsvoorstel stonden, alleen het verbod voor beroeps- of bedrijfsmatige handelaren in goederen, om transacties vanaf € 3.000 in contanten te verrichten, wordt gehandhaafd.