De Europese Commissie heeft een Italiaans steunprogramma van 9,7 miljard euro goedgekeurd om de productie van hernieuwbare energie te ondersteunen en de overgang naar een netto-nuleconomie te bevorderen. Dit programma is goedgekeurd onder het Tijdelijk Crisis- en Transitiekader (TCTF) van de Commissie, aangenomen op 9 maart 2023 en gewijzigd op 20 november 2023 en op 2 mei 2024.

Het Italiaanse programma

Italië heeft een regeling van 9,7 miljard euro aangemeld om de productie van hernieuwbare energie te bevorderen. Het richt zich op de bouw van nieuwe installaties voor windenergie, zonne-energie, waterkracht en rioolgas. Deze installaties zullen samen 17,65 GW aan capaciteit toevoegen. De projecten moeten binnen 36 maanden na toekenning van de hulp operationeel zijn.

De steun wordt toegekend via een open en transparant biedsysteem, waarbij de gegadigden bieden op de benodigde subsidie voor elk project. De vergoeding staat vast onder een contract voor verschil (CfD) voor elke geproduceerde kWh elektriciteit. De vergoeding geldt voor een periode van 20 jaar.

Als installaties hun productie moeten verminderen door dispatchingsbevelen of bij nul- of negatieve stroomprijzen op de dagmarkt, krijgt men subsidie voor de potentiële in plaats van de daadwerkelijke productie. Slechts 95% van de geproduceerde elektriciteit wordt ondersteund door de CfD, de rest wordt aan marktrisico blootgesteld.

Kleine installaties van minder dan 1 MW kunnen direct deelnemen. Hier wordt de prijs bepaald door de Italiaanse energieregulator ARERA. De steun wordt berekend door de markprijs te vergelijken met een vastgestelde prijs; de staat betaalt het verschil als de vastgestelde prijs hoger is.

De schatting van 9,7 miljard euro is gebaseerd op marktprijzen en kan lager uitvallen bij hogere dan verwachte prijzen.

De Commissie heeft vastgesteld dat het Italiaanse programma voldoet aan de TCTF-voorwaarden, zoals: (i) steun wordt verleend op basis van een schatting van volume en budget; (ii) het bedrag wordt bepaald via een open en transparant biedproces; en (iii) de steun wordt verleend vóór 31 december 2025.

De Commissie concludeerde dat dit programma noodzakelijk, passend en evenredig is om de groene transitie te versnellen, belangrijk voor de Green Deal Industrial Plan, in overeenstemming met artikel 107(3)(c) van het Verdrag betreffende de werking van de EU en de TCTF-voorwaarden.

Op grond hiervan keurde de Commissie het steunprogramma goed volgens de EU-staatssteunregels.

Achtergrond

Op 9 maart 2023 heeft de Commissie het TCTF aangenomen om steunmaatregelen te bevorderen die cruciaal zijn voor de overgang naar een netto-nuleconomie, in lijn met de Green Deal Industrial Plan.

Het TCTF voorziet in steun die door lidstaten kan worden verleend tot 31 december 2025 om de groene transitie te versnellen:

  • Versnelling van hernieuwbare energie. Lidstaten kunnen regelingen opstellen voor investeringen in hernieuwbare energie.
  • Decarbonisatie van industriële processen. Vergemakkelijkt investeringen om minder afhankelijk te worden van geïmporteerde fossiele brandstoffen, door elektrificatie en energie-efficiëntie.
  • Investeringen in cruciale sectoren. Steun voor productie van strategische apparatuur zoals batterijen, zonnepanelen en windturbines.

Meer informatie over het TCTF is hier te vinden.

De niet-vertrouwelijke versie van deze beslissing is beschikbaar onder dossiernummer SA.115179 in het staatssteunregister op de website van de Commissie zodra lopende vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost. Nieuwe publicaties van staatssteunbesluiten op het internet en in het Publicatieblad zijn te vinden in de Competition Weekly e-News.