De Europese Commissie heeft een Portugese regeling van €612 miljoen goedgekeurd die de elektriciteitsheffingen voor energie-intensieve bedrijven verlaagt. Deze regeling moet voorkomen dat deze bedrijven naar landen buiten de EU verhuizen met minder ambitieuze klimaatdoelen. Een energie-intensief bedrijf is een onderneming die veel energie verbruikt als essentieel onderdeel van haar productieproces.
De Portugese regeling
Portugal heeft verschillende heffingen ingevoerd om zijn energie- en milieubeleid te financieren. Dit omvat heffingen voor (i) elektriciteitsproductie uit hernieuwbare energiebronnen, (ii) ondersteuning voor energie-efficiëntie en (iii) sociale tarieven en bevordering van elektriciteitsopwekking in geïsoleerde regios.
De staatssteunregeling beoogt de heffingen voor energie-intensieve bedrijven te verlagen om te voorkomen dat zij hun activiteiten verplaatsen naar locaties buiten de EU met minder ambitieuze klimaatdoelen. De regeling loopt tot 22 april 2035 en heeft een geschat budget van €612 miljoen.
De maatregel zal bedrijven in sectoren die sterk afhankelijk zijn van elektriciteit en blootgesteld zijn aan internationale handel, zoals vermeld in Bijlage 1 van de 2022 Richtlijnen inzake staatssteun voor klimaat-, milieubescherming en energie (CEEAG), ten goede komen. Begunstigden krijgen een heffingsverlaging tussen 75% en 85%, afhankelijk van hun risico. De verlaging mag niet resulteren in een heffing van minder dan €0,5/MWh.
Onder de regeling moeten begunstigden ofwel (i) bepaalde aanbevelingen voor energie-audits uitvoeren, (ii) ten minste 30% van hun elektriciteitsverbruik dekken met hernieuwbare energiebronnen, of (iii) ten minste 50% van de steun investeren in projecten die leiden tot aanzienlijke vermindering van de broeikasgasemissies van de installatie.
De beoordeling van de Commissie
De Commissie beoordeelde de regeling onder de EU-staatssteunregels, met name Artikel 107(3)(c) van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), die lidstaten in staat stelt bepaalde economische activiteiten te ondersteunen onder bepaalde voorwaarden. De Commissie beoordeelde de regeling ook onder de CEEAG, die lidstaten toestaan steun te verlenen in de vorm van verlagingen van elektriciteitsheffingen voor energie-intensieve gebruikers.
In het bijzonder vond de Commissie dat:
- De regeling de ontwikkeling van bepaalde economische activiteiten bevordert die sterk afhankelijk zijn van elektriciteit en blootgesteld zijn aan internationale concurrentie.
- De maatregel is noodzakelijk en passend om bij te dragen aan de doelstellingen van de Clean Industrial Deal.
- De maatregel is evenredig, aangezien (i) de individuele steunbedragen de maximale steunbedragen die zijn toegestaan onder de CEEAG niet overschrijden en (ii) het beperkt is tot sectoren die in de CEEAG zijn vermeld.
- De positieve effecten van de regeling opwegen tegen eventuele negatieve effecten op de concurrentie en handel in de EU.
Op basis hiervan keurde de Commissie de Portugese regeling goed onder de EU-staatssteunregels.
Achtergrond
De 2022 CEEAG bieden richtlijnen over hoe de Commissie de verenigbaarheid van milieubescherming, inclusief klimaatbescherming, en energiehulpmiddelen zal beoordelen die onderworpen zijn aan de kennisgevingsplicht volgens Artikel 107(3)(c) VWEU.
Op 26 februari 2025 publiceerde de Commissie de Mededeling over de Clean Industrial Deal: Een gezamenlijke routekaart voor concurrentievermogen en decarbonisatie. Geconfronteerd met hoge energiekosten en felle en vaak oneerlijke wereldwijde concurrentie, erkent de Clean Industrial Deal dat Europese industrieën dringende steun nodig hebben. De Clean Industrial Deal positioneert decarbonisatie ook als een krachtige motor voor groei van Europese industrieën en streeft ernaar hun concurrentievermogen en veerkracht te ondersteunen. Op deze manier kan dit kader het concurrentievermogen stimuleren doordat het zekerheid en voorspelbaarheid biedt aan bedrijven en investeerders dat Europa zich blijft inzetten om tegen 2050 een gedecarboniseerde economie te worden.
De niet-vertrouwelijke versie van het besluit zal beschikbaar worden gesteld onder het zaaknummer SA.111450 in het staatssteunregister op de concurrentie website van de Commissie zodra eventuele vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost. Nieuwe publicaties van staatssteunbesluiten op internet en in het Publicatieblad worden vermeld in de Competition Weekly e-News.