Jouw artikel op openrijk.nl?

Het versterken van de sociale dialoog in de EU via de Europese Ondernemingsraad

De Commissie verwelkomt een belangrijke politieke stap om de sociale dialoog in de EU te versterken. Vanochtend bereikten het Europees Parlement en de EU-lidstaten een politiek akkoord over de herziene Europese Ondernemingsraad-richtlijn, die als doel heeft de sociale dialoog in de EU te versterken.

Europese Ondernemingsraden (EORs) zorgen ervoor dat werknemers geïnformeerd en geraadpleegd worden over grensoverschrijdende besluiten van bedrijven met meer dan 1.000 werknemers in meerdere EU- of EER-landen. Betrokkenheid van werknemers bij bedrijfsbesluiten helpt veranderingen te beheren, zoals bij herstructureringen of nieuwe technologieën.

In 2024 stelde de Commissie een update van de richtlijn voor om de oprichting van EORs te vergemakkelijken, de genderbalans te verbeteren en de handhaving te versterken. De herziene richtlijn verbetert ook de toegang tot de rechter bij geschillen en versterkt de sancties bij overtredingen. Het waarborgt de beslissingsbevoegdheid van bedrijven en vereenvoudigt de uitvoering door complexe uitzonderingen te verwijderen en juridische duidelijkheid te bieden.

Effectievere Europese Ondernemingsraden

Belangrijke verbeteringen in de herziene richtlijn zijn:

Tijdige en zinvolle raadpleging: EOR-leden moeten een gemotiveerd antwoord ontvangen voordat het bedrijf beslissingen neemt over grensoverschrijdende kwesties. Bedrijven moeten ook uitleggen waarom vertrouwelijkheidsbeperkingen gelden voor informatie over grensoverschrijdende kwesties.
Gelijke rechten voor werknemers om EORs aan te vragen: Uitzonderingen worden verwijderd, waardoor deze rechten gelden voor 5,4 miljoen werknemers in 320 multinationals met overeenkomsten van voor 1996.
Duidelijke definitie van grensoverschrijdende kwesties: De herziene richtlijn verduidelijkt wanneer een onderwerp als grensoverschrijdend kwalificeert, inclusief indirecte effecten op werknemers in andere lidstaten.
Verhoogde capaciteit om hun werk te doen: EOR-overeenkomsten moeten financiële en materiële middelen specificeren, inclusief budget, deskundige ondersteuning en opleiding.
Betere genderbalans: Bij de vorming van EORs of speciale onderhandelingsgroepen (SNGs) moeten partijen streven naar ten minste 40% vertegenwoordiging van elk geslacht. Als dit niet mogelijk is, moeten werknemers geïnformeerd worden over de redenen.
Verbeterde toegang tot de rechter: Lidstaten moeten ervoor zorgen dat EORs en SNGs toegang hebben tot de rechter bij schendingen van hun rechten, hetzij via door de werkgever gefinancierde kosten of andere middelen zoals rechtsbijstand. Lidstaten moeten ook de Commissie informeren over hoe EORs gerechtelijke of administratieve procedures kunnen starten.
Sterkere handhaving: Lidstaten moeten effectieve, afschrikwekkende en proportionele sancties invoeren. Deze moeten rekening houden met de jaaromzet van het bedrijf of een vergelijkbaar afschrikkend karakter hebben.

Volgende stappen

Het Europees Parlement en de Raad moeten nu formeel het politieke akkoord aannemen. Lidstaten hebben dan twee jaar vanaf publicatie van de herziene richtlijn in het Publicatieblad om de wetgeving te implementeren. Nieuwe regels worden een jaar daarna van kracht. Tijdens deze overgangsperiode kunnen bestaande EOR-overeenkomsten worden aangepast aan de herziene vereisten.

Achtergrond

Europese Ondernemingsraden (EORs) zijn informatie- en raadplegingsorganen die Europese werknemers in multinationale bedrijven vertegenwoordigen. Ze worden opgericht op initiatief van werknemers of het centrale management. EORs worden geraadpleegd over grensoverschrijdende kwesties en vullen nationale werknemersvertegenwoordigers aan.

EORs en andere vormen van grensoverschrijdende informatie en raadpleging bestaan in ongeveer 1.000 multinationale bedrijven, die ongeveer 16,6 miljoen EU-werknemers vertegenwoordigen. Ze dragen bij aan het beschermen van werkgelegenheid en industrieën in Europa en het waarborgen van het concurrentievermogen van de EU. Momenteel zijn er ongeveer 1.000 grensoverschrijdende informatie- en raadplegingsorganen, waarvan tweederde EORs zijn. Elk jaar worden ongeveer 20 nieuwe EORs opgericht.

Een evaluatie van de Commissie in 2018 identificeerde tekortkomingen in het raadplegingsproces van EORs en de middelen voor werknemersvertegenwoordigers om hun rechten af te dwingen. In februari 2023 riep het Europees Parlement de Commissie op om de richtlijn van 2009 te herzien en de rol van EORs te versterken. De Commissie voerde vervolgens een tweeledige raadpleging van sociale partners uit om inzichten te verzamelen van geïnteresseerde partijen, waaronder nationale overheden, bedrijven, werknemersvertegenwoordigers en juridische en academische experts. In januari 2024 stelde de Commissie voor de richtlijn te herzien.