De Europese Commissie verwelkomt de politieke overeenkomst over nieuwe regels voor verplichte licenties, een essentieel hulpmiddel voor intellectueel eigendom binnen het EU-crisisresponsarsenaal.
De nieuwe verordening biedt een EU-breed kader om snel een verplichte licentie te verstrekken in duidelijk gedefinieerde grensoverschrijdende crises of noodsituaties. De Commissie kan een EU-brede licentie verlenen voor gebruik van beschermde uitvindingen betreffende crisisproducten, indien een crisis is uitgeroepen onder de relevante EU-crisisinstrumenten.
Momenteel wordt verplichte licentiëring op nationaal niveau geregeld, wat leidt tot 27 verschillende regimes. Deze versnippering veroorzaakt onzekerheid en vertragingen bij EU-brede crises die snelle en gecoördineerde actie vereisen. Door een EU-mechanisme te creëren voor het uitgeven van verplichte licenties in crisissituaties, vult de nieuwe verordening deze leemte. Het voorstel maakt het ook mogelijk een Unie-licentie voor exportdoeleinden te verlenen, naast de bestaande nationale mogelijkheden.
Het mechanisme voor verplichte licenties is strikt een laatste redmiddel en onderworpen aan strikte voorwaarden om ervoor te zorgen dat het gebruik gericht, proportioneel en tijdelijk blijft. Het omvat robuuste waarborgen, zoals duidelijke beperkingen op de omvang en duur van licenties, en de eis om eerlijke en adequate vergoeding aan rechthebbenden te bieden, in overeenstemming met de TRIPS-overeenkomst. Terwijl nationale regelingen intact blijven, biedt deze verordening een gecoördineerde oplossing voor grensoverschrijdende acties en versterkt het de integriteit van de interne markt door de vrije beweging van crisisproducten te waarborgen.
Volgende stappen
De voorlopige overeenkomst moet formeel worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad. Na goedkeuring wordt de verordening gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU en treedt in werking op de dag van publicatie.
Achtergrond
Verplichte licentiëring is een juridisch mechanisme waarmee autoriteiten uitzonderlijk gebruik van een gepatenteerde uitvinding zonder toestemming van de rechthebbende kunnen toestaan, onder gedefinieerde voorwaarden. In crises, zoals pandemieën, kan het een laatste redmiddel zijn om toegang tot gepatenteerde producten te bieden wanneer vrijwillige overeenkomsten niet beschikbaar zijn of niet aan urgentievereisten voldoen.
De Unie-verordening over verplichte licentiëring is een belangrijk onderdeel van het bredere crisisvoorbereidings- en responskader van de EU en staat op het actieplan van de Preparedness Union Strategy. Het vult bestaande EU-instrumenten aan, waaronder Verordening (EU) 2022/2371, Verordening (EU) 2022/2372, en de Verordening (EU) 2024/2747. Het ondersteunt ook het Unitaire Octrooisysteem, operationeel sinds 1 juni 2023, om een meer geïntegreerd EU-octrooilandschap te creëren.
Voor meer informatie