Vandaag heeft de Europese Commissie een Europees Ocean Pact aangenomen, een uitgebreide strategie om de oceaan beter te beschermen, de blauwe economie te stimuleren en het welzijn van kustgemeenschappen te bevorderen. Het pact verenigt EU-oceaanbeleid onder één referentiekader en pakt de aanzienlijke bedreigingen aan waarmee onze oceaan, kustgemeenschappen, eilanden en ultraperifere regios worden geconfronteerd.
Eén oceaan, één strategie
Het Europees Ocean Pact richt zich op zes prioriteiten:
- Bescherming en herstel van de gezondheid van de oceaan
De Commissie zal lidstaten ondersteunen bij het herstellen van aangetaste kust- en mariene habitats. Belangrijke acties zijn het aanmoedigen van lidstaten om beschermde mariene gebieden op te richten en te beheren en het herzien van de Maritieme Strategie Kader Richtlijn en de Maritieme Ruimtelijke Planningsrichtlijn.
- Vergroten van de concurrentiekracht van de duurzame blauwe economie van de EU
De oceaan is cruciaal voor sectoren zoals visserij, aquacultuur, scheepvaart, toerisme en energie. De Commissie is van plan om de maritieme industrie van de EU te stimuleren met een nieuwe Industriële Maritieme Strategie en een EU Havens Strategie. Er zal ook een evaluatie en mogelijk herziening van het Gemeenschappelijk Visserijbeleid plaatsvinden. Om bloeiende EU-visserij en aquacultuur te waarborgen, zal de Commissie in 2026 een langetermijnvisie voor deze sectoren presenteren. De Commissie zal ook de toegang tot jonge professionals in marien onderzoek, oceaantechnologie en duurzame visserij bevorderen door een Blauwe Generatievernieuwingsstrategie in te voeren.
- Ondersteuning van kust-, eilandgemeenschappen en ultraperifere regios
Kustgemeenschappen zijn de drijvende kracht achter een duurzame en concurrerende blauwe economie. Ze voorzien Europeanen van gezond en duurzaam voedsel, en van schone en betaalbare mariene hernieuwbare energie. Het waarborgen van de toekomst van deze gemeenschappen is daarom cruciaal. De Commissie zal een toegewijde strategie voor de ontwikkeling en veerkracht van EU-kustgemeenschappen presenteren en belanghebbenden raadplegen over een nieuwe strategie voor eilanden evenals een geüpdatete strategie voor ultraperifere regios. Bovendien zal de Commissie een voorstel doen voor de oprichting van Europese blauwe koolstofreserves.
- Vooruitgang in oceaanonderzoek, kennis, vaardigheden en innovatie
Het Ocean Pact stelt een ambitieus EU Ocean Observatie Initiatief voor om onze kennis van de oceaan te verbeteren. Het zal worden ondersteund door een Ocean Research and Innovation Strategy en het European Digital Twin of the Ocean voeden. Het zal de EU als wereldleider in oceaanwetenschap, technologie en data handhaven. Om bewustzijn over het belang van de oceaan te vergroten, zal de Commissie een EU Ocean Youth Ambassador Network oprichten om jonge pleitbezorgers in oceaan duurzaamheid binnen de EU en wereldwijd te betrekken.
- Versterking van maritieme veiligheid en defensie
De Commissie zal de samenwerking tussen kustwachten en marine en de beveiliging van maritieme grenzen versterken. Er zal een gecoördineerde strategie zijn om niet-ontplofte munitie uit Europese wateren te verwijderen, te beginnen in de Oostzee en Noordzee. Er zal worden geïnvesteerd in een pionierende Europese dronenvloot, waarbij technologieën zoals kunstmatige intelligentie en geavanceerde sensoren worden benut voor realtime monitoring van maritieme activiteiten, waarmee de maritieme bewakingscapaciteiten van de EU worden versterkt.
- Versterking van EU oceaandiplomatie en internationale oceaan governance
De Commissie zal haar strijd tegen illegale, niet-geregistreerde en ongereguleerde visserij opvoeren door de verplichte implementatie van IT CATCH, de digitalisering van het IUU vangstcertificeringsschema, vanaf januari 2026. De Commissie zal ook de Europese oceaandiplomatie versterken om de oceaandoelen en belangen van de EU op het internationale toneel te bevorderen. De Commissie zal zich richten op prioriteiten zoals de snelle wereldwijde ratificatie en implementatie van de Overeenkomst inzake Biodiversiteit buiten Nationale Jurisdictie, een ambitieus Plastic Verdrag en de aanwijzing van drie grote beschermde mariene gebieden in de Zuidelijke Oceaan.
Implementatie en monitoring
Om de doelstellingen van het Ocean Pact te bereiken, zal de Commissie tegen 2027 een Ocean Act presenteren. Dit pact zal een enkel kader creëren om de implementatie van de belangrijkste doelstellingen van het pact te vergemakkelijken, terwijl de bureaucratie wordt verminderd.
Het zal gebaseerd zijn op een herziene Maritieme Ruimtelijke Planningsrichtlijn, die de sectoroverschrijdende coördinatie en het beheer van zeegebieden zal verbeteren.
De Commissie zal ook een hoogwaardig Ocean Board oprichten, dat vertegenwoordigers uit verschillende met de oceaan verband houdende sectoren samenbrengt, om de implementatie van het Ocean Pact te begeleiden, en een EU Ocean Pact dashboard lanceren, dat een openbaar, transparant en gecentraliseerd platform biedt om de voortgang naar de doelstellingen te volgen.
Volgende stappen
Het Europees Ocean Pact zal worden gepresenteerd op de aanstaande Verenigde Naties Oceanenconferentie op 9 juni, door voorzitter von der Leyen.
Achtergrond
Het Europees Ocean Pact werd geïntroduceerd in de politieke richtlijnen van de von der Leyen II Commissie en gevraagd in de Conclusies van de Europese Raad van 20 maart 2025.
Voor meer informatie
Vragen en antwoorden over het Europees Ocean Pact