De innovatieprestaties van de EU zijn gestaag verbeterd, met een stijging van 12,6 procentpunten sinds 2018. Deze laatste editie van de Europese Innovatie Scoreboard (EIS) onthult significante verschuivingen in de nationale innovatieprestaties. Dertien lidstaten hebben hun score sinds vorig jaar verbeterd, waarbij Malta (+7,6 punten) en Luxemburg (+5 punten) de grootste winsten hebben geboekt. Sinds 2018 hebben alle EU-landen hun innovatieprestaties verhoogd, hoewel de vooruitgang varieert van 0,9 punten in Luxemburg tot 30 punten in Estland.
Andere belangrijke bevindingen zijn:
- Zweden heroverde zijn positie als de top innovator van de EU, met een stijging van 12,9 procentpunten sinds 2018, gedreven door vooruitgang in levenslang leren, bedrijfs- R&D-uitgaven en cloud computing.
- Ierland leidt nu de groep Sterke Innovators. Sinds 2018 is zijn prestatie met 13,3 procentpunten gegroeid, met sterke punten in cloud computing, CO2-productiviteit op basis van productie en samenwerking met KMOs.
- Kroatië komt in de groep Gematigde Innovators na een opmerkelijke stijging van 19,4 punten sinds 2018.
Desondanks tonen de recent gepubliceerde 2025 EIS en Regionale Innovatie Scoreboard (RIS) een lichte daling van 0,4 punten tussen 2024 en 2025.
Deze recente vertraging benadrukt de noodzaak van versnelde actie in het licht van onzekerheid en toenemende wereldwijde concurrentie, zoals onderstreept in de Competitiveness Compass, het Choose Europe-initiatief en de Startup en Scaleup Strategie.
Regionale convergentie met tegenstellingen
De RIS onthult een ongelijke regionale situatie, met langdurige verbeteringen en een verkleinend innovatieverschil tussen de best en slechtst presterende regios. Echter, de ongelijkheden tussen Noord- en Zuid-Europa blijven bestaan.
In totaal hebben 233 van de 241 regios hun innovatieprestaties van 2018 tot 2025 verbeterd, met een gemiddelde toename van bijna 12 procentpunten. Echter, 82 regios registreerden een daling tussen 2023 en 2025. Noord- en West-Europa domineren onder de best presterende regios. Centraal, Oost- en Zuid-Europa blijven inhalen, hoewel sommige regios boven het EU-gemiddelde presteren, waaronder Praha, Catalunya/Cataluña, País Vasco/Euskadi, Comunidad de Madrid, Comunidad Foral de Navarra en Comunitat Valenciana.
Achtergrond
De Europese Innovatie Scoreboard (jaarlijks) en de Regionale Innovatie Scoreboard (tweejaarlijks) beoordelen de innovatieprestaties in de EU, buurlanden en wereldwijde concurrenten. De EIS 2025 gebruikt 32 indicatoren die verschillende aspecten van innovatie vastleggen, waaronder kadervoorwaarden, investeringen, innovatieactiviteiten en impact op de economie, het milieu en de samenleving. Lidstaten worden gecategoriseerd in vier innovatiegroepen:
- Innovatieleiders (>125% van het EU-gemiddelde)
- Sterke Innovators (100–125%)
- Gematigde Innovators (70–100%)
- Opkomende Innovators (<70%)
De scoreborden zijn een belangrijk instrument voor de Nieuwe Europese Innovatie Agenda, die erop gericht is de innovatiekloof van de EU te dichten en de inzet van baanbrekende technologieën te versnellen. Ze informeren ook over belangrijke beleidsinitiatieven zoals de Competitiveness Compass, de EU Startup en Scaleup Strategie en de Choose Europe for Science campagne. Vooruitkijkend wordt de toekomstige Innovatiewet verwacht om de scoreborden verder te gebruiken als een benchmarkingtool om hiaten te identificeren, hervormingen aan te sturen en onderzoeks- en innovatiesystemen in de Unie te moderniseren.