Gisteren markeerde een historische mijlpaal voor oceaanconservatie toen de Biodiversity Beyond National Jurisdiction (BBNJ) Overeenkomst 60 ratificaties bereikte, wat de inwerkingtreding begin 2026 inluidde.
Deze historische overeenkomst, het resultaat van meer dan een decennium van internationale samenwerking, vertegenwoordigt een transformatieve stap in de richting van het beschermen van mariene ecosystemen en het aanpakken van de dringende bedreigingen die voortkomen uit klimaatverandering, vervuiling en biodiversiteitsverlies.
Een belangrijke ontwikkeling in de mariene conservatie is de mogelijkheid voor landen om grootschalige mariene beschermde gebieden (MPAs) op de hoge zeeën in te stellen - een cruciale maatregel om de doelstelling van het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework te halen om 30% van de oceaan tegen 2030 te beschermen. De overeenkomst voorziet ook in milieu-impactbeoordelingen voor economische activiteiten in internationale wateren, wat zorgt voor duurzame praktijken en minimaliseert schade aan kwetsbare mariene ecosystemen.
Cruciaal is dat de overeenkomst gelijkheid en inclusie prioriteert, met specifieke ondersteuning voor ontwikkelingslanden. Ontwikkelingslanden zullen ondersteuning ontvangen om de overeenkomst uit te voeren, door middel van sterke capaciteitsopbouwinitiatieven en programmas voor de overdracht van marinetechnologie. Deze hulp zal worden gefinancierd uit verschillende publieke en private bronnen. Een innovatief mechanisme voor het delen van voordelen zal ook zorgen voor eerlijke toegang tot mariene genetische hulpbronnen.
De Europese Unie en haar lidstaten hebben een centrale rol gespeeld in de bevordering van deze overeenkomst, en hebben de BBNJ High Ambition Coalition—een coalitie van meer dan 40 landen die zich inzetten voor gedurfde, op wetenschap gebaseerde oceaanbescherming. Deze alliantie, gedreven door politieke betrokkenheid op hoog niveau, is van cruciaal belang geweest bij het onderhandelen over de overeenkomst en het versnellen van het ratificatieproces.
Volgende stappen
De overeenkomst zal officieel van kracht worden 120 dagen na de 60e ratificatie. Het zal van toepassing zijn op alle partijen die de overeenkomst al hebben geratificeerd.
De EU werkt al aan een snelle uitvoering, inclusief ondersteuning voor ontwikkelingslanden om zich voor te bereiden op de vereisten van de overeenkomst. Als onderdeel van deze inspanning heeft de EU een verbintenis van €40 miljoen gelanceerd via haar Global Ocean Programme en roept zij leden van de High Ambition Coalition op om soortgelijke bijdragen te leveren, wat zorgt voor eerlijke en effectieve mondiale deelname aan het beschermen van mariene ecosystemen.
Achtergrond
Gebieden buiten nationale jurisdictie beslaan bijna twee derde van de wereldzeeën, bestaande uit de hoge zeeën en de zeebodem buiten nationale jurisdictie. Ze bevatten mariene hulpbronnen en biodiversiteit en bieden onschatbare ecologische, economische, sociale, culturele, wetenschappelijke en voedselzekerheidsvoordelen voor de mensheid. Ze staan echter onder groeiende druk van vervuiling (inclusief geluid), overexploitatie, klimaatverandering en afnemende biodiversiteit en dit vereist dringende bescherming.
Geconfronteerd met deze uitdagingen en in het licht van de toenemende vraag naar mariene hulpbronnen voor voedsel, medicatie, mineralen en energie, onder anderen, heeft een overweldigende meerderheid van de staten ingestemd met de noodzaak van deze Overeenkomst, die de vorm aanneemt van een nieuwe Uitvoeringsovereenkomst onder de Verenigde Naties Conventie over het Zeerecht (UNCLOS) om de hulpbronnen van deze gebieden te beschermen en duurzaam te gebruiken. De Overeenkomst zal bestaande principes in UNCLOS verder implementeren om een meer holistische beheersing van activiteiten die op de hoge zeeën plaatsvinden te bereiken. Deze principes omvatten de plicht om samen te werken, de mariene omgeving te beschermen en te behouden, en een voorafgaande impactbeoordeling van activiteiten uit te voeren.
Deze BBNJ-overeenkomst is de derde in een serie, na de overeenkomsten van 1994 en 1995 over zeebodemwinning en visbestanden. Het actualiseert de UNCLOS om 30 jaar aan ontwikkelingen aan te pakken, ter ondersteuning van Duurzaam Ontwikkelingsdoel 14 (Leven onder Water) onder Agenda 2030.
Voor meer informatie
