De Richtlijn voor Genderbalans in Bestuursraden is eind 2024 van kracht gegaan, gericht op een betere genderrepresentatie in bestuursraden van beursgenoteerde bedrijven in alle EU-lidstaten.
De richtlijn stelt als doel dat grote beursgenoteerde bedrijven in de EU voor 40% bestaan uit het ondervertegenwoordigde geslacht bij niet-uitvoerende bestuurders en voor 33% bij alle bestuurders.
De deadline voor de inwerkingtreding door lidstaten was 28 december 2024. Bedrijven moeten de doelen voor 30 juni 2026 halen.
In de EU bestaat gemiddeld 34% van de bestuursleden uit vrouwen. Sinds 2010 is de vertegenwoordiging van vrouwen in bestuursraden verbeterd binnen de meeste EU-lidstaten, maar de voortgang varieert aanzienlijk. In sommige landen loopt de vooruitgang zelfs vast. In 2024 vormden vrouwen 39,6% van de bestuursleden bij de grootste beursgenoteerde bedrijven in landen met bindende genderquota, tegenover 33,8% in landen met zachte maatregelen en slechts 17% in landen die geen actie hebben ondernomen.
Duidelijke doelen en transparante benoemingen voor betere genderbalans
Lidstaten moeten nu de regels van de Richtlijn in hun nationale wetgeving hebben opgenomen, waaronder:
- Specifieke bindende maatregelen voor de selectieprocedure van bestuursleden, met transparante en genderneutrale criteria.
- Voorkeursregel voor het ondervertegenwoordigde geslacht wanneer kandidaten van beide geslachten gelijk gekwalificeerd zijn.
- Het openbaar maken van kwalificatiecriteria indien daarom wordt gevraagd door een niet-gekozen kandidaat.
- Individuele verplichtingen van beursgenoteerde bedrijven om genderbalans onder uitvoerende bestuurders te bereiken.
- Verslaglegging over de samenstelling van bestuursraden en obstakels om het doel van de richtlijn te halen, en acties om deze te overwinnen.
- Effectieve, proportionele en afschrikwekkende straffen voor bedrijven die niet voldoen aan transparante selectie- en rapportageverplichtingen. Straffen zijn bepaald door lidstaten en kunnen boetes of nietigverklaring van de omstreden benoeming inhouden indien nodig.
- De Richtlijn vereist ook dat lidstaten een lijst publiceren van bedrijven die de genderbalansdoelen hebben gehaald en een of meer instanties aanwijzen voor de promotie, analyse, monitoring en ondersteuning van genderbalans in bestuursraden.
Volgende stappen
De Commissie zal de notificaties van lidstaten over hun omzettingsmaatregelen controleren en of deze maatregelen de bepalingen van de Richtlijn correct omzetten. De Commissie kan inbreukprocedures starten tegen lidstaten die nalaten om omzetting te melden of om de Richtlijn correct om te zetten. Gedurende de omzettingsperiode heeft de Commissie de lidstaten ondersteund bij een correcte omzetting, bijvoorbeeld via workshops en bilaterale raadplegingen.
Achtergrond
De Speciale Eurobarometer 2024 over Genderstereotypen laat zien dat EU-burgers over het algemeen gendergelijkheid als voordelig voor iedereen ervaren. Er is positieve vooruitgang geboekt; drie op de vier respondenten zijn het ermee eens dat ook mannen profiteren van gendergelijkheid. 55% van de EU-burgers is voorstander van maatregelen om de ondervertegenwoordiging van vrouwen in besluitvorming aan te pakken.
In de hele EU vormen vrouwen 34% van de bestuursleden van de grootste beursgenoteerde bedrijven, toezichthoudende raden of bestuursraden. Het 2024 Europese Instituut voor Gendergelijkheid (EIGE) Index waardeerde de empowerment van vrouwen in economische besluitvorming op 57,6 punten van de 100, 2,9 punten hoger dan in 2023.
Wetgevingsmaatregelen om genderonevenwichtigheid aan te pakken blijven vooruitgang stimuleren. Bewijs toont aan dat genderonevenwichtigheid meer dan twee keer zo ernstig is in landen die geen substantiële actie hebben ondernomen in vergelijking met landen die maatregelen hebben ingevoerd. Landen met nationale quota hebben het hoogste aandeel vrouwen als bestuursleden van beursgenoteerde bedrijven.
De Commissie stelde de Richtlijn over genderbalans in bedrijfsraden voor in november 2012. Na tien jaar van discussies bereikten het Europees Parlement en de Raad een politieke overeenkomst in juni 2022. De deadline voor het omzetten van de bepalingen van de Richtlijn viel twee jaar later, op 28 december 2024.
Om voort te bouwen op de vooruitgang die is geboekt onder de Gender Equality Strategy 2020-2025, zal de Commissie volgend jaar een Routekaart voor Vrouwenrechten aannemen om haar inzet voor een Unie van Gelijkheid verder te versterken en de basis te leggen voor versterking van vrouwenrechten en de empowerment van vrouwen op de arbeidsmarkt en in leiderschapsposities.
Meer informatie
Richtlijn Genderbalans in Bestuursraden
EU-acties ter bevordering van genderbalans in besluitvorming - Europese Commissie