De Europese Commissie heeft goedkeuring verleend aan een Oostenrijks schema onder de EU-regels voor staatssteun om de beveiliging van de elektriciteitsvoorziening te waarborgen.

Het schema zal de beveiliging van de elektriciteitsvoorziening ondersteunen voor een periode van 5 jaar, te beginnen in oktober 2026. Het is een uitbreiding en update van het bestaande netreserve dat in 2021 werd goedgekeurd en eindigt in 2026. Onder verschillende technische wijzigingen omvat het nieuwe schema maandcontracten en andere updates die zijn ontworpen om de deelname van kleinere bronnen te vergroten, in het bijzonder elektriciteitsconsumenten die vraagrespons kunnen bieden door hun energieverbruik te verminderen.

Het schema zal elektriciteitscapaciteit ondersteunen die in reserve blijft buiten de markt en klaar is om te worden geactiveerd door de systeemoperators wanneer er onvoldoende transmissiecapaciteit is om generatie en vraag te matchen (transmissie congestie).

Waar transmissie congestie optreedt, schakelen systeemoperators capaciteit uit in overschotgebieden van de biedzone en schakelen capaciteit in delen van de biedzone waar een tekort is.

Onder het schema zal een van de Oostenrijkse transmissiesysteemoperators, Austrian Power Grid AG (APG), operators van elektriciteitscentrales die hun intentie hebben bekendgemaakt om hun centrales te sluiten, maar die relevant zijn om het elektriciteitssysteem in balans te houden, betalen voor het beschikbaar blijven voor het netwerk. Het schema staat ook open voor elektriciteitsopslagfaciliteiten en vraagresponsaanbieders. De gesubsidieerde capaciteit moet beschikbaar blijven en zich bevinden in delen van Oostenrijk of buurlanden waar het kan helpen bij het beheren van transmissie congestie. De hulp zal bestaan uit directe subsidies per megawatt beschikbare capaciteit die in reserve wordt gehouden, evenals betalingen om operationele kosten te dekken wanneer capaciteit wordt geactiveerd. De kosten van het schema zullen worden terugverdiend van consumenten in gebieden waar een capaciteitsgebrek is, via netwerkkosten op consumentenrekeningen.

De hulp zal worden verleend via een competitief biedproces, tenzij de Oostenrijkse energieregulator vaststelt dat een dergelijk biedproces onvoldoende concurrerend zou zijn, in welk geval de hulp op basis van de specifieke kosten van elke begunstigde zou worden toegewezen.

De beoordeling van de Commissie

De Commissie heeft het schema beoordeeld onder de EU-regels voor staatssteun, in het bijzonder Artikel 107(3) van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), dat lidstaten in staat stelt de ontwikkeling van bepaalde economische activiteiten te ondersteunen onder bepaalde voorwaarden, en de Richtlijnen voor staatssteun voor klimaat, milieubescherming en energie (CEEAG).

De Commissie heeft vastgesteld dat:

  • Het schema is ontworpen na een openbare raadpleging en richt zich op een duidelijk geïdentificeerd en goed gekwantificeerd beveiligingsdoel.
  • Het schema is noodzakelijk en passend om het nagestreefde doel te bereiken.
  • Het schema is proportioneel, aangezien de hulp zal worden verleend via een goed ontworpen, open en niet-discriminerend competitief biedproces of een alternatieve gereguleerde aanpak. Bovendien worden verstoringen van energiemarkten geminimaliseerd, aangezien de gefinancierde capaciteit buiten de elektriciteitsmarkten wordt gehouden.
  • Oostenrijk zal het schema evalueren en investeert in extra transmissie-infrastructuur en implementeert verschillende hervormingen die zijn ontworpen om toekomstige netwerkkapaciteitsbehoeften te beperken.
  • Het schema brengt positieve effecten met zich mee die opwegen tegen eventuele potentiële verstoringen van de concurrentie en handel in de EU.

Op basis hiervan heeft de Commissie het Oostenrijkse schema goedgekeurd onder de EU-regels voor staatssteun.

Achtergrond

De richtlijnen van de Commissie 2022 CEEAG geven richtlijnen over hoe de Commissie de compatibiliteit van milieubescherming, inclusief klimaatbescherming, en energiehulpmaatregelen beoordeelt die onder de kennisgevingsplicht vallen onder Artikel 107(3)(c) VWEU.

De richtlijnen creëren een flexibel, doelgericht kader om lidstaten te helpen de noodzakelijke steun te bieden om de doelen van de Europese Green Deal op een gerichte en kosteneffectieve manier te bereiken. De regels omvatten een afstemming op de belangrijke EU-doelen en -doelstellingen die zijn vastgesteld in de Europese Green Deal en met andere recente regelgeving in de energie- en milieusectoren en houden rekening met het toenemende belang van klimaatbescherming. Ze omvatten secties over maatregelen voor energie-efficiëntie, hulp voor schone mobiliteit, infrastructuur, circulaire economie, vervuilingsreductie, bescherming en herstel van biodiversiteit, evenals maatregelen om de beveiliging van de energievoorziening te waarborgen, onder bepaalde voorwaarden.

Congestie in elektriciteitstransmissie doet zich voor wanneer generatie op de ene locatie niet kan worden getransporteerd naar een andere locatie waar vraag is. Elektriciteitstransmissielijnen in Europa zijn steeds congestiever door een combinatie van het onderhoud van grote biedzones (geografische gebieden waarin een enkele elektriciteitsprijs wordt gevormd, ervan uitgaande dat er geen transmissiebeperkingen zijn) en toenemende aandelen van variabele hernieuwbare elektriciteitsopwekking die extra transmissie vereisen om te worden getransporteerd.

Vraagrespons is een verandering in het energieverbruik van een elektriciteitsconsument. Een vermindering van het elektriciteitsverbruik kan hetzelfde effect hebben als een toename van de elektriciteitsopwekking, in termen van het bereiken van een balans tussen elektriciteitsaanbod en -vraag, dus vraagrespons kan een belangrijke rol spelen in maatregelen voor de beveiliging van de elektriciteitsvoorziening.

De Europese elektriciteitsmarkt is georganiseerd in biedzones, dat zijn geografische gebieden waarin elektriciteitshandel plaatsvindt, waarbij transmissielimieten worden genegeerd. Oostenrijk bestaat uit een enkele biedzone. Zodra de markt is gezuiverd, moeten systeemoperators ervoor zorgen dat het resultaat van de markt kan worden uitgevoerd. Als er transmissie congestie optreedt, moeten de systeemoperators meestal capaciteit uitschakelen in overschotgebieden van de biedzone en capaciteit inschakelen in andere delen van de biedzone. De EU Elektriciteitsverordening stelt regels vast om de werking van de interne markt voor elektriciteit te waarborgen en omvat een biedzonebeoordelingsproces dat in de toekomst kan leiden tot een verminderde behoefte aan actieve congestiebeheer en maatregelen zoals de netreserve.

Voor meer informatie

De niet-confidentiële versie van de beslissing van vandaag zal beschikbaar worden gesteld onder het zaaknummer SA.113090 in het register voor staatssteun op de website van de Commissie voor concurrentie zodra eventuele vertrouwelijkheidskwesties zijn opgelost. Nieuwe publicaties van besluiten over staatssteun op internet en in het Publicatieblad worden vermeld in de Competitie Wekelijkse e-Nieuws.