De Europese Commissie heeft aan het Europees Parlement en de Raad een hulp van €945 miljoen uit het EU Solidariteitsfonds (EUSF) voorgesteld aan Spanje om het herstel van de destructieve ‘DANA-overstromingen van oktober 2024 in Valencia te ondersteunen.
Bovendien heeft de Commissie de herallocatie van €645 miljoen uit de cohesiebeleidfondsen van Spanje goedgekeurd via het RESTORE-mechanisme, om de EUSF-hulp aan te vullen en de Europese steun voor herstelinspanningen te vergroten.
De voorgestelde EUSF-steun voor Spanje vertegenwoordigt de op een na grootste toewijzing sinds de oprichting van het Fonds in 2002 – na de €1,2 miljard die aan Italië werd verleend na de aardbevingen van 2015–2016. Een voorschot van €100 miljoen is al door de Commissie aan Spanje betaald in april 2025 om de hersteloperaties te helpen opstarten.
De ‘DANA – wat staat voor ‘hooggelegen geïsoleerde depressie volgens de afkorting in het Spaans – van oktober 2024 trof de Valenciaanse regio met onophoudelijke zware regenval, wat leidde tot ernstige overstromingen die tragisch meer dan 230 mensen het leven kostten en uitgebreide schade toebrachten aan woningen, scholen, ziekenhuizen, transportnetwerken en bedrijven.
Voorzitter Ursula von der Leyen zei: “De verwoesting die we bijna een jaar geleden in de Valenciaanse regio en in heel Spanje hebben meegemaakt, heeft Europa diep geraakt. Deze klimaatramp verenigde ons in gedeelde verdriet en solidariteit. Ik heb met vertegenwoordigers van de families gesproken die geliefden hebben verloren in de DANA-overstromingen en voelde hun pijn. Vandaag verplichten we ons tot bijna €1,6 miljard aan Europese fondsen om het essentiële werk van herstel, reparatie en reconstructie te ondersteunen. Deze toezegging weerspiegelt onze vastberadenheid om lidstaten te helpen grotere veerkracht op te bouwen en toekomstige crises het hoofd te bieden. In moeilijke tijden vindt Europa zijn ware kracht in eenheid.”
Als het belangrijkste EU-instrument voor noodhulp na rampen, zal de EUSF een breed scala aan herstelinspanningen dekken, zoals het repareren van infrastructuur, het bieden van tijdelijke huisvesting, het versterken van preventieve infrastructuur, het behouden van cultureel erfgoed en het uitvoeren van schoonmaakoperaties.
De herallocatede RESTORE-fondsen zullen bijdragen aan de wederopbouw van beschadigde openbare infrastructuur, waaronder wegen, metroverbindingen, gezondheids- en onderwijscentra, het implementeren van klimaatmitigatie- en aanpassingsmaatregelen zoals investeringen om ecosystemen die door de overstromingen zijn aangetast te herstellen, evenals het financieren van kleine en middelgrote bedrijven om hun activiteiten snel te herstarten. Deze RESTORE-fondsen zullen profiteren van een EU-cofinancieringspercentage van maximaal 95% van de in aanmerking komende uitgaven. Fondsen van zowel de EUSF als RESTORE zullen noodmaatregelen financieren met terugwerkende kracht vanaf de eerste dag dat de DANA-storm schade heeft veroorzaakt.
Volgende stappen
Zodra het voorstel van de Commissie over de mobilisatie van de EUSF is goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad, zal het resterende saldo – de totale toewijzing minus de al betaalde voorschot – in één betaling worden uitbetaald. Wat betreft RESTORE-fondsen, zullen betalingen progressief worden gedaan op basis van uitgaven.
Achtergrond
Het EU Solidariteitsfonds is een belangrijk instrument voor het ondersteunen van post-ramp herstel in zowel lidstaten als kandidaat-lidstaten. Sinds de oprichting in 2002 heeft het Fonds meer dan €10 miljard gemobiliseerd in reactie op 144 rampgebeurtenissen (124 natuurrampen en 20 gezondheidsnoodgevallen) in 24 lidstaten (plus het VK) en 4 toetredingslanden.
De nieuwe RESTORE wetgeving die in december 2024 is aangenomen, stelt lidstaten in staat om de EUSF-steun aan te vullen met cohesiebeleidfondsen. Het initiatief biedt een cofinancieringspercentage van 95% van de EU en 25% voorschot voor herstelmaatregelen.
