Wat is het Entry/Exit Systeem?
Het Entry/Exit System (EES) digitaliseert de grenscontroles in Europa en versterkt de beveiliging van de EU-grenzen. Dit systeem maakt het mogelijk dat alle grens- en veiligheidsinformatiesystemen met elkaar communiceren.
Het EES is een geautomatiseerd systeem dat de gegevens registreert van niet-EU burgers die voor een korte tijd verblijven, telkens als ze de buitengrenzen van EU- of Schengen-landen passeren. Het slaat digitaal hun naam, reisdocument, biometrische gegevens zoals vingerafdrukken en gezichtsafbeeldingen, en in- en uitreisdatums op. Ook weigeringen van toegang worden geregistreerd.
Het systeem vervangt het traditionele paspoortstempelen en biedt betrouwbare gegevens over grensovergangen, waardoor het gemakkelijker wordt om mensen op te sporen die langer blijven dan hun visum toestaat. De EES moderniseert het beheer van de buitengrenzen en versterkt de veiligheid binnen het Schengengebied door identiteitsfraude te verminderen. Tevens automatiseert het de grenscontroles, waardoor de wachttijden aan de grenzen verkort worden en de reiservaring verbetert.
Meer informatie over EES is beschikbaar op de officiële website, ‘Travel Europe’.
Hoe wordt de invoering van het EES gefaseerd aangepakt?
De gefaseerde invoering van het EES duurt zes maanden. Alle lidstaten beginnen op dag één met één of meerdere grensovergangen. Ze zullen geleidelijk gegevens van niet-EU burgers registreren, beginnend met minimaal 10% van de grensoverschrijdingen, en aan het einde van de zes maanden volledig operationeel zijn.
Gedurende deze periode worden gegevens alleen elektronisch geregistreerd op de plekken waar het EES draait. Ondertussen worden paspoorten nog steeds gestempeld aan alle grenzen.
Lidstaten en eu-LISA ontwikkelen uitrolplannen en rapporteren maandelijks hun voortgang aan de Commissie en eu-LISA. Lidstaten die willen, kunnen vanaf dag één het EES volledig gebruiken. Na zes maanden moet het EES volledig geïmplementeerd zijn in alle lidstaten.
Wat zijn de voordelen van een gefaseerde invoering?
Lidstaten kunnen direct profiteren van de voordelen van het systeem. Daarnaast stelt het hen in staat om hun procedures aan te passen, hun grenzen beter voor te bereiden en de reizigersstroom beter te beheren.
Reizigers krijgen geleidelijk betere en snellere digitale grenscontroles, geautomatiseerde processen en minder wachttijden aan de grenzen.
Grensautoriteiten en de transportsector krijgen meer tijd om zich aan te passen aan de nieuwe procedures. Dit voorstel behoudt de investeringen van eu-LISA, lidstaten en andere belanghebbenden in infrastructuur, technologie en middelen voor de voorbereiding van het EES.
Waarom stelde de Commissie een gefaseerde invoering voor?
Lidstaten, eu-LISA en de Commissie hebben veel inspanningen gedaan om het EES voor eind 2024 te lanceren. Toch bleek de invoering ervan complex, en niet alle lidstaten konden hun gereedheid tijdig aantonen.
Op 10 oktober 2024 meldde de Commissie dat niet alle noodzakelijke verklaringen van paraatheid waren ontvangen. Een gefaseerde start werd als de beste optie beschouwd. Het huidige EES-reglement staat alleen een volledige lancering toe, zonder flexibiliteit voor lidstaten om problemen aan te pakken tijdens de ingebruikname. Daarom is er een voorstel gedaan voor een geleidelijke invoering van het EES.
Dit biedt lidstaten flexibiliteit om het EES uit te rollen volgens hun capaciteiten, terwijl zij voldoen aan de minimumnormen van de EES-regulering. Lidstaten die klaar zijn, kunnen het EES volledig inzetten vanaf dag één. Deze aanpak biedt autoriteiten en reizigers tijd om zich aan te passen, terwijl de veiligheid en efficiëntie van grenscontroles gewaarborgd blijft.
Het voorstel bevat ook de mogelijkheid om het systeem tijdelijk te onderbreken bij verstoringen. Lidstaten kunnen in buitengewone omstandigheden biometrische gegevens overslaan om lange wachttijden te vermijden zonder de veiligheid te schaden. Deze aanpak werd besproken op de JHA Raad in oktober 2024.
Hoe pakt het voorstel uitzonderlijke situaties aan, zoals technische problemen of lange wachttijden?
Dit voorstel introduceert de mogelijkheid om de werking van het EES tijdelijk te stoppen bij technische storingen of andere problemen aan de grenzen.
Door de elektronische registratie van reizigersgegevens tijdelijk te stoppen, vermindert het risico op lange wachttijden aanzienlijk. De gebruikelijke grenscontroles blijven noodzakelijk en zorgen voor de veiligheid.
Wat zijn de kosten van het EES voor het EU-budget?
De verwachte kosten van de EES-implementatie voor het EU-budget zijn €480,2 miljoen over vier jaar.
Wat zijn de volgende stappen?
Eerst moet het voorstel worden goedgekeurd door de co-wetgevers. Zodra het voorstel is aangenomen en van kracht wordt, zal de Commissie de startdatum van de gefaseerde invoering van het EES vaststellen, na ontvangst van alle verklaringen van paraatheid van de lidstaten. Uiterlijk zes maanden na de gefaseerde lancering moet het EES volledig operationeel zijn.
Wanneer kunnen reizigers verwachten dat het EES volledig operationeel is?
Reizigers worden geïnformeerd over de volgende stappen via de EES website en direct aan de grenzen. Er zal een informatiecampagne voor de start plaatsvinden.
Wat is de link met ETIAS?
De gefaseerde start van de EES-operaties sluit aan bij de toekomstige toepassing van het Europese Reisinformatie- en Autorisatiesysteem (ETIAS). De planning van ETIAS zal in overleg tussen de Commissie, lidstaten en eu-LISA worden aangepast aan de verwachte operationele start van het EES.