Wat zal de rol van nucleaire energie zijn in de toekomstige energiemix van de EU?
Betaalbare en schone energie is essentieel voor de decarbonisatie en concurrentiekracht van de EU. Een diverse energiemix met hernieuwbare en laag-koolstof technologieën is cruciaal.
Het EU 2040 Klimaatdoelplan benadrukt het belang van verdere elektrificatie om een volledig gedecarboniseerd elektriciteitssysteem te bereiken. De impactbeoordeling van de Commissie geeft aan dat tegen 2040 hernieuwbare energie en nucleaire energie samen meer dan 90% van de elektriciteit die in de EU wordt verbruikt, zullen uitmaken.
Elke lidstaat kan zijn eigen energiemix kiezen, en voor velen is nucleaire energie een belangrijke strategie voor decarbonisatie en energiezekerheid. De bijgewerkte Nationale Energie- en Klimaatplannen tonen aan dat nucleaire energie een cruciale rol zal blijven spelen bij schone elektriciteitsproductie, verwarming en waterstofproductie in die staten die het gebruiken.
Nucleaire energie moet kosteneffectief worden ontwikkeld, met inachtneming van de hoogste veiligheidsnormen. Een veilige beheersing van radioactief afval en gebruikte brandstof, inclusief de uiteindelijke opslag in diepe geologische opslagplaatsen, is even cruciaal.
Lidstaten moeten zich richten op het diversifiëren van hun toeleveringsketens, zorgen voor veiligheid van uranium tot nucleaire brandstof, en afhankelijkheden elimineren. Ze moeten ook het strategische belang van radio-isotopen voor de gezondheidszorg en de industrie erkennen.
Hoe zal de Commissie ervoor zorgen dat nucleaire energie in Europa de hoogste veiligheidsnormen volgt?
De EU heeft een robuust kader voor nucleaire veiligheid en afvalbeheer, wat haar leiderschap in deze sector waarborgt.
Alle nucleaire projecten moeten voldoen aan hoge normen voor veiligheid, beveiliging, stralingsbescherming en afvalbeheer. Nieuwe reactoren moeten voldoen aan strenge veiligheidsdoelen. Volgens PINC moeten lidstaten hun inspanningen intensiveren om hoogradioactief afval en gebruikte brandstof verantwoordelijk te beheren. Sterke, onafhankelijke veiligheidsautoriteiten zijn van vitaal belang, vrij van politieke invloed en voldoende gefinancierd.
Het betrekken van het publiek op transparante wijze gedurende de ontwikkeling van nucleaire projecten is cruciaal voor hun acceptatie en succes.
Bovendien zijn effectieve beleidsmaatregelen voor ontmanteling en afvalbeheer essentieel. Lidstaten zijn verplicht om beleid op te stellen dat de voortgang in deze gebieden bevordert.
Hoe zal de Commissie de nodige investeringen stimuleren?
Sommige EU-lidstaten stellen nucleaire programmas op om de bedrijfsduur van bestaande reactoren te verlengen en plannen nieuwe bouwprojecten. Anderen overwegen nucleaire energie voor het eerst vanwege nieuwe technologieën.
De Commissie schat dat er tegen 2050 een behoefte is aan 109 GWe aan nucleaire capaciteit, wat ongeveer €241 miljard aan investeringen vereist: €205 miljard voor nieuwe reactoren en €36 miljard voor het verlengen van bestaande.
Het realiseren van deze investeringen vereist diverse publieke en private financieringsbronnen en risicobeperkende instrumenten. De “tweeweg-contracten voor verschil” (CfDs) van de Elektriciteitsmarkthervorming zullen helpen om projectontwikkelaars te ondersteunen. Power purchase agreements (PPAs) kunnen ook dienen als ondersteunende instrumenten.
Om deze investeringen te vergemakkelijken, zal de Commissie lidstaten begeleiden bij het ontwerpen van CfDs voor energieprojecten, in overeenstemming met de staatssteunregels zoals aangegeven in het rapport van Draghi en de Clean Industrial Deal.
Voor meer informatie