Uitvoerend Vice-President Ribera

Bedankt voor uw geduld en begrip voor het belang van water.

Ik ben blij om samen met Commissaris Roswall de introductie van de EU-strategie voor waterweerbaarheid te presenteren die we vandaag hebben aangenomen. Deze geïntegreerde strategie pakt de watergerelateerde uitdagingen aan: beschikbare waterkwaliteit, afvalkwaliteit, goed bestuur, investeringen, klimaatverandering, biodiversiteit en vervuiling.

Water is leven. Het verbindt alles in onze wereld. Het ondersteunt onze gezondheid, verbouwt ons voedsel en voedt onze huizen en industrieën. Zonder water werkt niets. Wereldwijd hebben 2,2 miljard mensen nog steeds geen veilig drinkwater. Bijna de helft van het huishoudelijk afvalwater blijft onbehandeld.

In Europa, het snelst opwarmende continent, zien we meer overstromingen, langere droogtes en toenemende vervuiling. Onze watersystemen staan onder enorme druk. We moeten omgaan met extremen zoals droogtes en overstromingen. Overstromingen zoals in Wallonië, Slovenië, Frankrijk, Italië of Valencia raken ons diep. We leven op een van de rijkste continenten, maar iedereen heeft water nodig.

Dit is ons probleem. De kosten van nietsdoen bedragen miljarden per jaar. Zoet water is niet oneindig, gratis en altijd schoon. Water is een gedeelde verantwoordelijkheid.

We moeten de hoeveelheid beschikbaar water vergroten: lekkages voorkomen, afvalwater recyclen, ontziltingstechnologieën gebruiken en efficiënter omgaan met water. Europeanen begrijpen waarom dit belangrijk is. Vier op de vijf geloven dat de EU meer moet doen om water te beschermen. Het gaat om ons milieu, onze gezondheid, economie, veiligheid en toekomst.

De Europese Water Weerbaarheidsstrategie is meer dan een beleid. Het is een mentaliteitsverandering. Het gaat om waterveiligheid als basis voor alles wat we doen, van mensen, landbouw en voedsel tot energie, technologie en industrie. Als we een duurzaam, concurrerend en veilig Europa willen, moet waterweerbaarheid centraal staan. Slim omgaan met middelen is belangrijk. Daarom bevelen we vandaag ook aan om het principe van water efficiëntie eerst te volgen. Dit betekent slimmer gebruik, betere opslag en transport, schonere rivieren en innovatie. Het betekent natuur beschermen en geïnspireerd worden door de natuur bij het opbouwen van weerbaarheid tegen overstromingen en droogtes. Het betekent elke druppel afvalwater behandelen zodat het veilig terug kan naar de natuur.

Met deze strategie stellen we maatregelen voor om de uitdagingen van waterweerbaarheid aan te pakken. Dit varieert van het verbeteren van Europese real-time waarschuwings- en monitoringssystemen, het verzamelen van de nodige gegevens, investeren in veerkrachtige infrastructuur, waterbeheer verbeteren door digitalisering of het benutten van particuliere investeringen. Maar het gaat verder; we rekenen op de natuur om onze oplossingen te inspireren. De EU heeft de tools, wetten en een wereldleidende watersector om de weg te leiden. Laten we deze uitdaging omzetten in kracht. Laten we beschermen wat ons allemaal ondersteunt. Laten we ervoor zorgen dat we onze kennis kunnen delen met andere partners. Laten we Europa waterweerbaar maken.

Dank u.

Commissaris Roswall

Goedemiddag, dames en heren.

Onze strategie komt geen dag te vroeg. In de afgelopen tien jaar is het aantal Europeanen dat getroffen wordt door waterschaarste bijna verdubbeld. Elk jaar krijgt 30% van Europa te maken met waterschaarste. Maar ook plotselinge overstromingen en extreme regenval zijn onze nieuwe norm. Of het nu te weinig, te veel of te vervuild is, wateronzekerheid behoort nu tot de grootste risicos voor de economie van de eurozone. Het is duidelijk dat we Europa op een waterweerbare koers moeten zetten.

Ten eerste is er geen quick fix die we lidstaten kunnen bieden om de watercrisis op te lossen. Onze reis begint vandaag en moet op de lange termijn worden volgehouden.

Ten tweede is water een gedeelde hulpbron. Er kan geen oplossing zijn zonder samenwerking. Rivieren stoppen niet bij nationale grenzen.

Met dit in gedachten stelt de strategie drie doelen voor. Ten eerste moeten we de gebroken watercyclus herstellen. Ten tweede moeten we een waterintelligente economie opbouwen. Ten derde moeten we zorgen voor schoon en betaalbaar water voor iedereen. Om onze doelen te bereiken, stellen we meer dan 30 vlaggenschipacties voor in verschillende belangrijke gebieden.

We plaatsen water efficiëntie op de eerste plaats. Europa zou tegen 2030 de water efficiëntie met ten minste 10% moeten verbeteren. Lidstaten kennen hun nationale situatie het beste, dus we zijn ons zeer bewust van regionale en lokale verschillen, er is geen one size fits all. Verschillende sectoren hebben verschillende behoeften.

Maar ongeacht of je in een momenteel zeer nat of zeer droog gebied woont, water efficiëntie is de sleutel tot het opbouwen van een robuuste water slimme economie. Dit 10% doel is bedoeld om een duidelijke reisrichting te geven zodat we toekomstige generaties een toekomst kunnen geven. 

Ten tweede is er een dringende behoefte om de waterinfrastructuur in heel Europa te upgraden en investeringen te stimuleren. Gemiddeld gaat 30% van het water in Europa verloren door lekkende leidingen voordat het gebruikers bereikt. Ongeveer tweederde van de investeringsbehoeften van Europa wordt gedekt door openbare financiering, maar er is nog steeds een investeringskloof.

Ik ben erg blij om aan te kondigen dat de Europese Investeringsbank de komende drie jaar 15 miljard euro zal mobiliseren om leningen voor waterinvesteringen te stimuleren, en ik wil Nadia en haar team bedanken voor de uitstekende samenwerking. Ik dring er ook echt bij lidstaten op aan om de beschikbare EU-financiering als prioriteit te gebruiken.

Ten derde, het meeste halen uit digitalisering en innovatie. Er zijn inspirerende voorbeelden gepionierd door Europa, door bedrijven, gemeenten en regios die het enorme potentieel van innovatieve oplossingen illustreren. Om lekdetectie te verbeteren, om water thuis te besparen, om schaarse voorraden te voorspellen.  Maar het gebruik van digitale tools is nog steeds ongelijk en traag in heel Europa.

Het is essentieel om digitale oplossingen op te schalen evenals onze innovatieve capaciteit. Europa is de thuisbasis van veel innovatieve watertechnologiebedrijven en is goed voor 40% van de wereldwijde patenten. Maar we moeten het potentieel voor nog meer innovatie ontsluiten en het aantrekkelijk maken voor particuliere investeerders. Onze strategie zal acties uiteenzetten om dit te realiseren.

Ten vierde, het verbeteren van bestuur en implementatie. We hebben een zeer solide corpus van EU-regels over water, maar de uitvoering blijft vaak achter. We zullen de steun aan lidstaten verhogen op basis van gestructureerde dialogen om handhavingsprioriteiten vast te stellen.

En we zullen ons ook richten op het helpen van lidstaten om beter overstromings- en droogterisicos te identificeren, effectiever samen te werken over grenzen heen en waterinfrastructuur beter te beschermen om onze veiligheid en paraatheid te vergroten.

Ten vijfde, toegang tot schoon water is ook van vitaal belang. Vervuiling en PFAS-besmetting is een kwestie waar mensen zich steeds meer zorgen over maken vanwege de impact op onze gezondheid en het milieu.

Schoonmaak moet gebaseerd zijn op het principe dat de vervuiler betaalt en investeren in technologie en innovatie is cruciaal om vervuiling te detecteren en te saneren.

Daarom zullen we een publiek-private samenwerking opzetten die technologische doorbraken ondersteunt om vervuiling door PFAS en andere chemicaliën op te ruimen.

Dit alles gezegd hebbende, wil ik onderstrepen dat water op veel niveaus wordt beheerd. Gemeenten en regios zijn vaak het beste geplaatst om actie te ondernemen. Maar samenwerking is de sleutel. Zowel binnen de EU, maar ook met onze internationale partners. We hebben een wereldwijde wateragenda nodig omdat waterstress een wereldwijde uitdaging is. We moeten watercoöperatie bevorderen als een hulpmiddel voor vrede, niet voor conflict.

Dames en heren, we zijn op weg naar een waterweerbaar Europa. Het is het begin van een uitdagende maar noodzakelijke reis. We zijn goed uitgerust met solide regels, een zeer competitieve watersector, veel ervaring en een onwrikbare vastberadenheid om Europa waterweerbaar te maken. Water is niet alleen een hulpbron, het is onze levenslijn voor de toekomst.

Dank u.