Geachte heer minister-president Haseloff,
Geachte heer Dr. Reck[1],
Geachte mevrouw Dr. Steiner[2],
Geachte dames en heren,
Beste vrienden van de Bauhaus,
100 jaar Bauhaus in Dessau – dat is een trotse verjaardag. Het is een grote eer om samen met u de opening van het evenement „An de Substantie. Bauhaus Dessau 100“ te vieren.
We vieren meer dan een terugblik op een historische instelling. Wie zich met het Bauhaus bezighoudt, weet dat deze beweging nooit naar het verleden gericht was. Het was altijd toekomstgericht. Het Bauhaus was een plek van vernieuwing. En daarom is het vandaag de dag nog steeds zo actueel en inspirerend.
Vandaag staan we in Europa opnieuw voor grote veranderingen: de overgang naar een klimaatneutraal continent, de digitalisering, de vraag naar sociale samenhang en naar nieuwe vormen van samenleven.
Deze uitdagingen worden door het Nieuwe Europese Bauhaus opgepakt en brengen het Bauhaus-idee de 21ste eeuw in. Vijf jaar geleden werd het opgericht door Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Met als doel de groene transformatie van Europa niet alleen technologisch, maar ook cultureel, esthetisch en sociaal vorm te geven.
„Mooie, duurzame, samen“ – dat zijn de drie centrale waarden van het Nieuwe Europese Bauhaus. Of NEB, zoals velen het afkorten. En als we goed kijken, herkennen we hier de DNA van het historische Bauhaus:
- De zoektocht naar een nieuwe, functionele, maar ook zintuiglijke esthetiek.
- De overtuiging dat goed ontwerp voor iedereen toegankelijk moet zijn.
- En het vertrouwen in creatieve samenwerking – over vak- en maatschappelijke grenzen heen.
Zowel het historische Bauhaus als het Nieuwe Europese Bauhaus stellen de mens centraal. Beide geloven in de kracht van ontwerp om de samenleving te veranderen. En beide bouwen bruggen tussen disciplines: tussen ambacht en industrie, tussen innovatie en traditie, tussen kunst en alledaags leven.
Wat het Bauhaus destijds heeft voorgedacht, wordt vandaag de dag binnen het kader van het Nieuwe Europese Bauhaus weer in concrete acties omgezet.
De mensen in Saksen-Anhalt zijn actieve medemakers van deze beweging. Dat tonen veel projecten. Een van deze indrukwekkende projecten mocht ik vandaag al bezoeken: het project „Real Labor ZEKIWA“ in Zeitz.
Dort wordt de voormalige kinderwagenfabriek ZEKIWA omgevormd tot een nieuw centrum voor gemeenschappelijk wonen, werken en leren. Met middelen uit het Europese fonds voor de rechtvaardige transitie (Just Transition Fund) en volgens de criteria van het Nieuwe Europese Bauhaus wordt in Zeitz een belangrijke plek van industriële en sociale geschiedenis nieuw leven ingeblazen.
En verdere projecten, die ook uit het fonds voor de rechtvaardige transitie worden ondersteund, zijn dit jaar ook van start gegaan:
- In Halle an der Saale zal een historisch Bauhaus worden gerenoveerd en verder ontwikkeld tot een regionale onderwijsinstelling voor leembouw.
- In Kleinpaschleben zal een ongebruikte school worden omgevormd tot een gezinscentrum en zo de nieuwe sociale kern van het dorp worden gemaakt.
- In de Lutherstad Eisleben zal een nieuw «Bürger- en Energiepark» ontstaan.
Mijn dames en heren,
De waarden en ideeën van het Bauhaus dagen ons uit – juist vandaag, waar de maatschappelijke kloof toeneemt.
Des te belangrijker is het om ruimte te creëren voor dialoog, samenwerking en verbeeldingskracht. Precies dat doet het Nieuwe Europese Bauhaus. Het ziet zichzelf als een open platform, en als een uitnodiging aan iedereen om mee te doen: architecten, kunstenaars, gemeenten, onderzoekers, ambachtslieden, jongeren, lokale initiatieven.
En het staat voor een Europa dat zijn transformatie actief en creatief vormgeeft – geïnspireerd door de geest van het Bauhaus en met het oog op de uitdagingen van vandaag.
Moge het Bauhaus-jubileum ons allemaal inspireren om deze taak samen aan te nemen – in Dessau, in Saksen-Anhalt, in Europa en daarbuiten.
Ik dank u.