Geachte gasten, dames en heren,
Het is een groot genoegen en een eer om u toe te spreken bij de opening van het “Circular Gaia Symposium”, georganiseerd door het “Institute of Circular Economy and Climate of the European Public Law Organisation” en door “Circular Gaia”.
Laat me beginnen met mijn oprechte dank uit te spreken aan de organisatoren en alle ondersteunende partners voor hun visie om een dergelijke vooraanstaande bijeenkomst samen te brengen. Ik feliciteer ook met de oprichting van dit symposium als een hoogwaardig forum voor circulaire diplomatie, dat klimaat-, energie- en milieu-acties verenigt over regios die van cruciaal belang zijn voor Europa en de rest van de wereld.
Ik betreur het dat ik vandaag niet persoonlijk bij u kan zijn in het Zappeion Megaron, dit historische monument in het hart van Athene. Desondanks ben ik blij om met u te delen hoe ons oceaan- en blauwe economiebeleid verband houdt met de bredere doelstellingen van circulariteit, veerkracht en klimaatactie.
Centrale tot deze missie is het “European Ocean Pact”, een van de belangrijkste prioriteiten van mijn mandaat, dat we afgelopen juni hebben gepresenteerd. Het “Ocean Pact” is de allereerste holistische EU-strategie voor het behoud en het duurzaam beheer van onze oceaan. Het integreert EU-oceanenbeleid in een horizontaal kader. Het stelt een uniforme visie vast voor de oceaan en zijn governance, benut de potentie van onze blauwe economie en overwint eerdere fragmentatie. Implementatie vereist gecoördineerde inspanningen van overheden, industrieën, wetenschappers en gemeenschappen, die duurzame praktijken wereldwijd mainstreamen.
Een essentieel element is de oceaan-klimaat nexus. Onze oceanen absorberen 30% van de antropogene CO2-uitstoot en spelen een cruciale rol in de regulering van het klimaat. Toch bedreigen stijgende temperaturen, biodiversiteitsverlies en verzuring deze capaciteit. De EU blijft volledig toegewijd aan haar klimaatdoelstellingen en aan het aanmoedigen van wereldwijde partners om de uitstoot te verminderen. Biodiversiteitsbescherming is even cruciaal. Het “Ocean Pact” ondersteunt lidstaten bij het herstellen van kust- en mariene habitats en bij het bereiken van onze doelstellingen om 30% van onze zee te beschermen, waaronder 10% onder strikte bescherming.
Kustgemeenschappen staan centraal in het “Ocean Pact”. Ze zijn essentieel voor een duurzame blauwe economie, maar worden geconfronteerd met de gecombineerde uitdagingen van klimaatverandering en beperkte diversificatie. De Europese Commissie is vastbesloten om aanpassingsstrategieën te ondersteunen en bedrijfsmodellen te bevorderen die zowel mensen als de natuur ten goede komen, inclusief Europese blauwe koolstofreserves.
Overal in kustgemeenschappen erkent ons Pact de druk van uitbreidende maritieme activiteiten, die grenzen overschrijden, en roept op tot verbeterde regionale samenwerking. In deze richting heeft de EU regionale kaders ontwikkeld om duurzame blauwe economieën over zeegebieden te bevorderen. In de Middellandse Zee ondersteunen we bijvoorbeeld de “Union for the Mediterranean” en het “Western Mediterranean Initiative”. In deze context breidt het “Ocean Pact” ook de steun uit voor de ontwikkeling van een strategie voor de blauwe economie in de oostelijke Middellandse Zee.
In lijn met onze regionale strategieën is de circulaire economie centraal in onze transformatie, waarbij afval in hulpbronnen wordt omgezet. De EU-missie “Restore our Ocean and Waters by 2030” ondersteunt projecten die een koolstofneutrale blauwe economie bevorderen. Tussen 2021 en 2023 hebben onze inspanningen voor de energietransitie binnen blauwe sectoren een impuls gekregen met €28 miljoen geïnvesteerd om CO2-uitstoot in de visserij te verminderen, getest op 16 demonstratie- en pilotlocaties in negen Europese landen. Deze projecten weerspiegelen onze bredere toewijding aan de energietransitie in de EU-visserij en aquacultuur.
Dames en heren,
De discussies van dit symposium zijn bijzonder tijdig. In het licht van de uitkomsten van COP29 en met het oog op COP30 in Belem, Brazilië, zullen onze gezamenlijke inspanningen om circulaire economische patronen en duurzame financiering te bevorderen instrumenteel zijn in het vormgeven van de wereldwijde reactie op klimaatverandering. Initiatieven zoals het “Ocean Pact” weerspiegelen onze gedeelde vastberadenheid om de relatie tussen economieën en het mariene milieu opnieuw te definiëren.
Laten we deze kans aangrijpen om het goede voorbeeld te geven, de transitie naar klimaatneutraliteit en veerkracht in onze zeeën en kustgebieden te versnellen. Ik ben ervan overtuigd dat uw uitwisselingen een belangrijke bijdrage zullen leveren aan het versterken van onze gezamenlijke visie op een circulaire economie en een veerkrachtige, duurzame oceaan die welvaart voor toekomstige generaties veiligstelt.
Ik dank u nogmaals en wens u een zeer succesvolle en inspirerende conferentie. Ik kijk ernaar uit om de conclusies en aanbevelingen te ontvangen die Circular Gaia zal trekken.
