Opmerkingen van uitvoerend vice-president Roxana Mînzatu bij de opening van de hooggeplaatste beleidsconferentie van de Unie voor het Middellandse Zeegebied: “De toekomst van banen en vaardigheden in de Middellandse Zee-regio verkennen”

Ministers, Excellencies, Colleagues,

Het is een genoegen om hier vandaag bij u te zijn in Malta. Laat me minister Camilleri bedanken voor het organiseren van deze belangrijke discussie over de toekomst van banen en vaardigheden in de Middellandse Zee-regio.

Ik wil ook de ministers, sociale partners, experts en jongeren verwelkomen die zich bij ons hebben gevoegd. Uw aanwezigheid hier vandaag toont aan hoe sterk we allemaal om deze kwesties geven. We zijn hier niet voor abstracte beleidsuitoefeningen. Dit gaat over uw leven, uw aspiraties en uw toekomst.

En het is bemoedigend om te zien dat er vandaag zoveel lidstaten van de Unie voor het Middellandse Zeegebied vertegenwoordigd zijn. In het 30^ste jubileum van het Barcelona-proces is het een teken van onze gedeelde agenda en doel.

De Middellandse Zee is altijd een brug geweest tussen mensen, culturen en handel. Het is ook een gebied dat gekenmerkt wordt door spanningen en kwetsbaarheid. In de huidige delicate geopolitieke context is het urgenter dan ooit om te investeren in mensen, in vaardigheden en banen, en in samenwerking over grenzen heen. Dat is hoe we de Middellandse Zee kunnen omvormen tot een ruimte van gedeelde vooruitgang en kansen.

We staan voor verschillende realiteiten. Maar we zijn met elkaar verbonden. Wanneer een jongere in Tunis, Marseille of Athene een goede baan vindt, profiteert de hele regio. Vrede, stabiliteit en welvaart groeien samen.

Onze economieën en samenlevingen veranderen snel. Digitalisering, AI, automatisering en de groene transitie herstructureren de arbeidsmarkt.

Studies suggereren dat maar liefst 40% van de vaardigheden die werkgevers vandaag nodig hebben binnen de komende vijf jaar zou kunnen veranderen. Dat is een enorme verschuiving.

We kunnen deze transformatie niet stoppen, net zoals we de getijden van de Middellandse Zee niet kunnen stoppen. Maar we kunnen de koers ervan sturen. We kunnen ervoor zorgen dat werknemers worden beschermd, dat jongeren vooruit kunnen komen, en dat vrouwen dezelfde kansen hebben om een carrière op te bouwen als mannen. Bovenal betekent dit investeren in mensen.

De demografische realiteiten van onze regio maken deze noodzaak nog duidelijker.

In het Zuiden van de Middellandse Zee is meer dan de helft van de bevolking onder de 30. Dit is een enorme bron van dynamiek en creativiteit – als het maar op kansen stuit. Toch worden te veel jongeren nog steeds uitgesloten van werk, onderwijs of training. Het aandeel jongeren dat niet in werk, onderwijs of training zit (de zogenaamde NEETs) blijft een van de hoogste ter wereld.

In de Europese Unie is de uitdaging anders: onze werkende bevolking wordt kleiner en vergrijzing zet druk op onze arbeidsmarkten en sociale systemen.

Dit contrast kan in feite een kans zijn, als we samenwerken. Met partnerschappen om talent met banen te matchen. Met de juiste investeringen in onderwijs, vaardigheden en mobiliteit. Zo kunnen we demografische trends omzetten in een motor voor gedeelde welvaart.

Het potentieel is enorm. In het Zuiden van de Middellandse Zee is minder dan 50% van de werkende bevolking actief. Voor vrouwen ligt dat percentage zelfs zo laag als 30%. In de EU is bijna 75% van de werkende bevolking actief op de arbeidsmarkt, en de tekorten aan arbeidskrachten worden erger. Deze kloof toont zowel de urgentie van hervorming als de omvang van de mogelijke winst aan.

Belangrijke initiatieven zijn al aan de gang.

Eerder dit jaar heeft de Europese Commissie de Unie van Vaardigheden gelanceerd, om de samenwerking op het gebied van vaardighedenontwikkeling te versterken, de erkenning van kwalificaties te verbeteren en de mobiliteit tussen regios te ondersteunen.

Het nieuwe Pact voor de Middellandse Zee van deze week zal een praktisch kader bieden voor samenwerking om onze strategieën op elkaar af te stemmen en middelen te bundelen. Maar kaders alleen zijn niet genoeg. Wat telt is de uitvoering: hoe deze initiatieven zich vertalen in betere onderwijssystemen, sterkere beroepsopleidingen, zinvolle leerplaatsen en echte kansen voor jongeren.

We moeten de meest kwetsbaren steunen: vrouwen, jongeren en degenen in informele arbeid. Dit is niet alleen een kwestie van rechtvaardigheid. Inclusieve arbeidsmarkten zijn sterker en veerkrachtiger.

Tegelijkertijd creëert het stimuleren van ondernemerschap, de sociale economie en innovatie duurzame banen, haalt mensen uit de informele sector en ondersteunt groei.

Tot slot, laten we de rol van sociale dialoog niet onderschatten. Het Sociale Dialoogforum van de Unie voor het Middellandse Zeegebied van volgend jaar zal een goede gelegenheid zijn om onze partnerschappen met bedrijfs- en werknemersorganisaties te versterken.

Malta staat al lang op het kruispunt van de Middellandse Zee. Hier vond Saint Paul, schipbreuk geleden op weg naar Rome, onderdak en gastvrijheid.

Dit verhaal draagt een boodschap voor ons vandaag. In tijden van turbulentie, wanneer stormen onze veerkracht op de proef stellen, is het solidariteit en samenwerking die gevaar omzetten in kansen.

Laat deze geest ons leiden terwijl we samenwerken om een Middellandse Zee te bouwen waar elke jongere met vertrouwen naar de toekomst kan kijken, waar vrouwen volledig en gelijkwaardig deelnemen, waar vaardigheden deuren openen naar kansen, en waar banen waardigheid en vrijheid bieden.

Dit is de visie die ik graag samen met u verder wil brengen.

Dank u.