Geachte President,

geachte Secretaris-Generaal van de VN Toerisme,

geachte Ministers,

Dames en heren.

Het is een waar genoegen om hier bij u te zijn bij de opening van het Global Tourism Forum 2025. Laat me beginnen met mijn oprechte dank te betuigen aan het World Tourism Forum Institute voor het organiseren van deze belangrijke bijeenkomst in Brussel, een stad die al lang een favoriete bestemming is voor stedentrippers van over de hele wereld. Laat me ook de vele leiders verwelkomen die hier bijeen zijn. Uw aanwezigheid onderstreept hoe strategisch en onderling verbonden de toerismegemeenschap werkelijk is, en hoe vastbesloten we zijn om het zo te houden.

Dames en heren,

Ik ben er trots op te kunnen zeggen dat Europa de nummer één toeristische bestemming ter wereld is. In 2024 verwelkomden we 758 miljoen bezoekers. Europa was de bestemming die 38% van alle toeristen wereldwijd kozen. Onze sector heeft in 2024 nieuwe records gevestigd: een ongekende 3 miljard geboekte nachten, meer dan 20 miljoen banen, 4,5 miljoen bedrijven en een bijdrage van 807 miljard euro aan onze economie, ongeveer 7% van de bruto toegevoegde waarde van de EU. Dit is indrukwekkende vooruitgang. Toch is het herstel van COVID ongelijkmatig verlopen. Noord- en Zuid-Europa zien recordhoogtes, maar delen van Centraal- en Oost-Europa verwelkomen nog steeds minder bezoekers dan in 2019. Het beeld is ook geografisch ongelijk. Vier landen - Spanje, Frankrijk, Duitsland en Italië - zijn goed voor meer dan 60% van de overnachtingen. En één op de drie overnachtingen vindt plaats in juli of augustus. Dit creëert echte druk: op infrastructuur, huisvesting, schaarse natuurlijke hulpbronnen zoals water, en op de lokale gemeenschappen zelf. Dergelijke druk kan het concurrentievermogen van het toerisme op lange termijn ondermijnen en zelfs de acceptatie ervan door de lokale bewoners in gevaar brengen. Daarom bereiden we momenteel onze allereerste Europese Toerismestrategie voor, die ik volgend jaar zal presenteren. We hebben zojuist een brede consultatie afgerond en we analyseren nu de resultaten om concrete voorstellen te formuleren. De strategie zal zeker de uitdaging van onevenwichtig toerisme aanpakken, die lokale gemeenschappen, cultureel erfgoed en zelfs de bezoekerservaring zelf kan ondermijnen.

Duurzaamheid, in de breedste zin van het woord, zal door elk onderdeel van onze aanpak lopen. Want duurzaamheid is de sleutelvoorwaarde voor het voortdurende succes van Europa als s werelds leidende toeristische bestemming. Duurzaamheid betekent het verminderen van emissies, ook van reizen naar en binnen bestemmingen. Maar het betekent ook het verstandig beheren van hulpbronnen, het beschermen van culturele en natuurlijke activa en ervoor zorgen dat toerisme bijdraagt aan een evenwichtige regionale ontwikkeling in heel Europa. Duurzaamheid betekent ook diversificatie. Als een bestemming alleen bezoekers aantrekt voor een paar zomermaanden, wordt het kwetsbaar. Door het seizoen te verlengen en andere attracties, wandelpaden, gastronomie, culturele tradities of agrotourisme te benadrukken, kunnen bestemmingen een stabielere economie creëren die het hele jaar door werkt en meer veerkracht biedt tegen klimaat-, geopolitieke of economische schokken. Maar zelfs de meest populaire bestemmingen moeten zich blijven aanpassen. De klimaatcrisis, geopolitieke verschuivingen en technologische ontwikkelingen transformeren het toerisme zoals we het kennen. Dus de aanpassingen die we vandaag maken, zullen ervoor zorgen dat de voordelen van toerisme voor lokale gemeenschappen en economieën morgen nog groter zullen zijn.

Dames en heren,

De bepalende technologische ontwikkeling van onze tijd is kunstmatige intelligentie. AI herstructureert hoe we leven, werken en reizen, en toerisme is daarop geen uitzondering. Het stelt zowel bestemmingen als reizigers in staat om beter te functioneren. Voor bestemmingen kan AI helpen om bezoekersstromen te beheren, de druk op overvolle attracties te verlichten en reizigers naar nieuwe en minder bekende plaatsen te leiden. Dit betekent betere bezoekerservaringen, grotere bescherming voor ons culturele erfgoed en een sterkere promotie van de vele aantrekkelijke bestemmingen van Europa.

Ik kijk ernaar uit om te zien hoe initiatieven zoals CityMe de bezoekerservaring vormgeven. In Dublin biedt het platform bijvoorbeeld AI-geleide rondleidingen via een virtuele lokale metgezel, die op maat gemaakte aanbevelingen en authentieke inzichten in de cultuur en het erfgoed van de stad biedt. Als het project succesvol blijkt, kunnen soortgelijke AI-gestuurde gidsen binnenkort bezoekers en inwoners in grote steden in heel Europa helpen. Dublin lanceerde CityMe nadat het was benoemd tot de Europese Hoofdstad van Slim Toerisme 2024, een erkenning die al nieuwe samenwerkingen en innovaties op het gebied van digitale en datagestuurde toerisme heeft geïnspireerd. Verder naar het zuiden heeft Porto zichzelf getransformeerd tot een echte slimme bestemming. De platforms Explore Porto en Terminais Porto gebruiken real-time gegevens om zowel inwoners als bezoekers te helpen hun reizen effectiever te plannen. Door informatie uit verschillende bronnen te combineren, helpen deze tools mensen om weloverwogen beslissingen te nemen, of dat nu betekent het kiezen van de meest duurzame of betaalbare manier van reizen, of ontdekken hoe je van de gebaande paden af kunt komen.

Dames en heren,

We moeten toerisme herdefiniëren voor een veranderende wereld. En aangezien we niet elke verandering die voor ons ligt kunnen voorspellen, moeten we diversiteit in aanbiedingen, ervaringen en bestemmingen inbouwen. Want diversiteit is een van de ware sleutels tot duurzaamheid op lange termijn. Ik hoop dat ik u veel stof tot nadenken heb gegeven.

Nogmaals bedankt voor uw uitnodiging, ik wens u een vruchtbaar en inspirerend Global Tourism Forum.

Dank u.