Geachte co-voorzitters, Geachte leden van het Europees Parlement.
Het is een genoegen hier te zijn voor onze reguliere uitwisseling over het Europees Semester.
Vorige maand publiceerde de Commissie haar Lente-Pakket.
Dit komt op een cruciaal moment terwijl Europa een periode van verhoogde wereldwijde onzekerheid navigeert, met onvoorspelbare handels- en veiligheidsomstandigheden.
Bij zulke buitengewone uitdagingen begint een sterk Europa in de wereld met een sterk Europa thuis.
De algemene themas van het Europees Semester zijn daarom concurrentievermogen en veiligheid.
Onze Concurrentiekompas schetst de koers voor de komende vijf jaar.
Het is van vitaal belang dat de EU haar economische en sociale beleid effectief coördineert om ons concurrentievermogen te versterken en onze lange termijn welvaart te waarborgen.
De specifieke aanbevelingen per land die op 8 juli door de Raad zijn aangenomen, vertalen de prioriteiten die in het Kompas zijn vastgesteld in concrete beleidsacties voor de lidstaten.
Op die manier kunnen lidstaten hun bijdrage leveren aan het verbeteren van Europas concurrentievermogen.
Ze omvatten aanbevelingen voor:
- het verbeteren en vereenvoudigen van het bedrijfsleven
- het bevorderen van innovatie
- het vergroten van de toegang tot financiering
- het verhogen van defensie-uitgaven, en
- het waarborgen van sociale rechtvaardigheid.
De aanbevelingen van dit jaar zijn uitgebreider geworden, terwijl ze zich blijven richten op economisch relevante vraagstukken.
Deze verbreding van de scope weerspiegelt ook het naderende einde van de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit.
Daarom heeft de Commissie ook aanbevelingen gedaan aan de lidstaten over de uitvoering van hun herstel- en veerkrachtplannen.
In veel gevallen moet de uitvoering versneld worden, zoals we enkele weken geleden in onze Dialoog over Herstel en Veerkracht hebben besproken.
We hebben manieren gepresenteerd voor lidstaten om ervoor te zorgen dat hun plannen tijdig en zo volledig mogelijk worden uitgevoerd.
Met nog iets meer dan een jaar tot de deadline van augustus 2026, is er geen tijd te verliezen.
Wat betreft veiligheid.
Het verhogen van defensie-uitgaven in de EU is absoluut noodzakelijk gezien de verslechterde veiligheidssituatie.
De Commissie heeft 15 verzoeken om de nationale ontsnappingsclausule te activeren positief beoordeeld.
De Raad heeft inmiddels de bijbehorende aanbevelingen aangenomen.
Dit stelt deze lidstaten in staat om tijdelijk af te wijken van de normale fiscale vereisten in de komende jaren, om de defensie-uitgaven snel te verhogen.
Tegelijkertijd moeten we erkennen dat de vereiste verhoging van defensie-uitgaven uitdagingen met zich meebrengt.
De activering van de nationale ontsnappingsclausule biedt lidstaten de mogelijkheid om de uitgaven in de komende jaren op te voeren.
Maar het is geen oplossing voor structureel hogere defensie-uitgaven.
Op termijn moeten hogere defensie-uitgaven in de begrotingen worden geïntegreerd.
Dit brengt me bij de fiscale elementen van het lente-pakket.
De Commissie heeft de uitvoering van de middellange termijn plannen beoordeeld – geïntroduceerd onder het nieuwe economische bestuurskader – voor de eerste keer.
Onze beoordeling was over het algemeen positief.
Wat betreft de lidstaten die niet onder een procedure voor een buitensporig tekort vallen, voldoen er 12 aan de aanbevolen maximale groei van netto-uitgaven, rekening houdend, waar relevant, met de flexibiliteit die door de nationale ontsnappingsclausule wordt geboden.
Twee lidstaten - Portugal en Spanje - zijn grotendeels compliant.
Vier lidstaten - Ierland, Cyprus, Luxemburg en Nederland - lopen dit jaar risico om af te wijken van het aanbevolen netto-uitgavenpad.
Wat betreft de lidstaten onder een procedure voor een buitensporig tekort, zijn de procedures voor Italië, Slowakije, Hongarije, Polen, Frankrijk en Malta opgeschort, aangezien voldoende beleidsacties zijn ondernomen.
Ook België werd beoordeeld als compliant met zijn pad onder de procedure voor een buitensporig tekort - dat inmiddels door de Raad is goedgekeurd.
Österreich, daarentegen, heeft sinds vorig jaar een tekort van meer dan 3% van het BBP geregistreerd en op basis daarvan werd een procedure voor een buitensporig tekort geopend.
Voor Roemenië, dat al meer dan vijf jaar onder de procedure voor een buitensporig tekort valt, is de groei van netto-uitgaven ver boven de toegestane maximum gebleven.
Daarom heeft de Raad op 20 juni een besluit aangenomen over gebrek aan effectieve actie.
In de afgelopen weken is echter aanzienlijke vooruitgang geboekt.
De Roemeense autoriteiten hebben op 3 juli een pakket maatregelen aangekondigd.
Een eerste deel van dat pakket is gisteren wetgevend gemaakt.
Dit is een belangrijke positieve stap richting naleving van de nieuwe EDP-aanbeveling.
Na de beslissing van de Raad over niet-effectieve actie van 20 juni, moet de Commissie ook de macro-economische conditionaliteitsbepalingen van de gemeenschappelijke bepalingen en RRF-regels uitvoeren.
En, als eerste stap, zal de Commissie binnenkort het Europees Parlement informeren.
Wat betreft de procedure voor macro-economische onevenwichtigheden.
De Commissie heeft haar beoordeling van onevenwichtigheden voor 10 lidstaten verstrekt.
We hebben vastgesteld dat Duitsland en Cyprus geen onevenwichtigheden meer ervaren.
In Duitsland is het grote lopende-accountoverschot in de loop der jaren gedaald.
Daarnaast zijn er aanzienlijke beleidsvoortgangen aangekondigd; in het bijzonder een groot investeringspakket dat in de komende jaren zal worden uitgevoerd.
In Cyprus zijn de externe, particuliere en overheidsschulden afgenomen.
Cyprus heeft ook maatregelen genomen om zijn kwetsbaarheden aan te pakken, en het heeft belangrijke begrotingsoverschotten behaald.
Roemenië daarentegen blijft overmatige onevenwichtigheden ervaren, om de redenen die ik zojuist heb genoemd.
Tot slot wil ik benadrukken dat de dialoog met dit Huis een essentieel onderdeel blijft van het proces van het Europees Semester, zowel om transparantie en verantwoordelijkheid te waarborgen, als om de waardevolle input te horen die in uw rapporten wordt gedeeld.
We rekenen op u om de uitvoering van de ambitieuze hervormingen en investeringen te ondersteunen die nodig zijn om een competitiever Europa op te bouwen.
Dank u.