Ter herdenking van de Europese Dag van Herdenking voor de slachtoffers van alle totalitaire en autoritaire regimes morgen, hebben uitvoerend vicevoorzitter voor Tech Soevereiniteit, Veiligheid en Democratie, Henna Virkkunen, en commissaris voor Democratie, Justitie, de Rechtsstaat en Consumentenbescherming, Michael McGrath de volgende verklaring afgelegd:

“86 jaar geleden ondertekenden Nazi-Duitsland en de Sovjetunie het Molotov-Ribbentrop-pact, een bloedalliantie tussen twee van de meest brute regimes in de geschiedenis, die een diepe litteken op Europa heeft achtergelaten. De onderdrukking die deze totalitaire en autoritaire regimes hebben opgelegd, en het lijden dat talloze slachtoffers hebben doorstaan, blijven levendige herinneringen voor veel Europeanen.

Op 23 augustus eren we hun verhaal. We vieren de onvermoeibare zoektocht naar vrijheid en democratie door Europeanen door de geschiedenis heen, die tirannie hebben weerstaan, gerechtigheid hebben geëist en hebben gestreefd naar een rechtvaardiger, gelijker en vrijer Europa. We zijn hen verplicht dat, voor de eerste keer in de geschiedenis, elk EU-land nu de thuisbasis is van een generatie die is opgegroeid zonder de schaduw van tirannie.

Toch is deze strijd geen verre herinnering. De zaden van haat, intolerantie en onderdrukking kunnen nog steeds worden gezaaid, en onze tegenstanders staan te popelen om ze te exploiteren. Vrijheid, democratie, de rechtsstaat en fundamentele rechten zijn moeilijk bevochten principes, maar ze kunnen worden uitgehold als ze niet goed worden onderhouden en bewaakt. De Europese Unie zal altijd aan de zijde staan van degenen die de grondslag van menselijke waardigheid, gerechtigheid en gelijkheid koesteren. Het is onze collectieve verantwoordelijkheid om deze waarden te beschermen.”

Achtergrond

In 2009 nam het Europees Parlement een resolutie aan die opriep tot de proclamatie van 23 augustus als een Europese Dag van Herdenking voor de slachtoffers van alle totalitaire en autoritaire regimes, die met waardigheid en onpartijdigheid moet worden herdacht. Sindsdien wordt de Dag van Herdenking voor de slachtoffers van alle totalitaire en autoritaire regimes elk jaar in de EU gevierd, en blijft de herinnering aan de slachtoffers levend.

Volgens een Eurobarometer die in mei 2025 is gepubliceerd, is bijna zeven op de tien respondenten (69%) het ermee eens dat de Europese Unie een plek van stabiliteit is in een onzekere wereld. Bijna negen op de tien Europeanen (88%) zijn het ermee eens dat er meer op regels gebaseerde samenwerking tussen landen en regios van de wereld moet zijn. In maart 2025 toonde een Eurobarometer aan dat bijna twee derde (65%) van de jonge Europeanen tevreden is over de manier waarop de democratie in de EU werkt, terwijl meer dan een derde (34%) van hen valse en misleidende informatie als de grootste bedreiging voor de democratie beschouwt.

De Europese Commissie ondersteunt projecten in heel Europa die de geschiedenis van totalitaire misdaden aanpakken en herdenken aanmoedigen. Het Burgers-, Gelijkheid-, Rechten- en Waardenprogramma ondersteunt initiatieven die het herdenken van de oorzaken en gevolgen van totalitaire regimes bevorderen, in het bijzonder van het nazisme, maar ook van fascisme, stalinisme en andere totalitaire regimes.