Laat ik meteen beginnen met wat ik vandaag voor elkaar wil krijgen. De industrie zit in zwaar weer en ik denk dat we nu twee stappen moeten zetten die een helder signaal geven aan de Nederlandse industrie.
- Het schrappen van de nationale CO2-heffing.
- Een Catshuisberaad met een stevige afvaardiging van de industrie en het kabinet.
We moeten hier niet mee wachten tot de Voorjaarsnota of zelfs later. Nu is een signaal en eerste stap nodig. Waarom stelt het CDA dit voor? De industrie in Nederland heeft het zwaar, doordat het speelveld in Europa niet gelijk is. Daardoor concurreert Nederland niet alleen met de wereld, maar ook met de andere lidstaten. De elektriciteitskosten van een grootverbruiker in Nederland zijn drie keer zo hoog als in Frankrijk en twee keer zo hoog als in Duitsland. Daar valt niet tegenop te concurreren. De boosdoeners: hogere energiebelasting, hogere netkosten, geen IKC en de nationale CO2-heffing.
De maatwerkafspraken met de industrie gaan traag of liggen stil. Bedrijven stellen investeringen uit en nieuwe investeringen worden niet meer gedaan. Beide liggen zo goed als stil. In aanloop naar dit debat hebben we als CDA een overzicht gemaakt van allerlei projecten die nu vertraging oplopen of stil liggen. Alleen al in het industriecluster rondom de haven in Rotterdam moeten naar verwachting bijna 80 (!) verduurzamingsprojecten worden uitgesteld.
Het gaat dus allang niet meer over bestaande, vervuilende industrie. Ook nieuwe groene industrie kunnen of willen zich niet meer in Nederland vestigen.
Ik pak er één voorbeeld uit, maar ik heb er meer.
In de haven van Rotterdam wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een hub voor de productie, opslag en distributie van duurzame vliegtuigbrandstof (eSAF). Deze duurzame brandstof levert 90% minder CO2-uitstoot op dan fossiele kerosine. In totaal gaat het bij dit project om een investering van meer dan 1,5 miljard euro. Maar door netcongestie, een gebrek aan stikstofruimte en onzekerheid over aansluiting op infrastructuur is het zeer de vraag of deze investering doorgaat.
De industrie zit in zwaar weer en als we zo doorgaan, worden onze industrieclusters sterfhuisconstructies. Dat gaat ons welvaart en banen kosten. Het kabinet kan niet anders dan het speelveld veel meer gelijk trekken met de ons omringende industrielanden: Duitsland, België en Frankrijk. Dat betekent concreet dat de nettarieven omlaag moeten, de IKC moet terugkeren en ook de nationale CO2-heffing moet geschrapt.
De reactie van de minister zal dan zijn: maar dan haal ik de klimaatdoelen niet. Maar, voorzitter, het kan nooit de bedoeling zijn dat we de klimaatdoelen halen door de industrie te laten verdwijnen. Dat zou onvergeeflijk onverstandig zijn. Groene industriepolitiek betekent: de industrie helpen de verduurzamingsslag te maken en nieuwe groene bedrijven aantrekken. Op die koers moeten we verder.
De nationale CO2-heffing doet niet wat het kabinet ooit voor ogen had, is een kop op Europees beleid en daarnaast zijn ook de randvoorwaarden die bij invoering van de CO2-heffing golden, niet adequaat ingevuld. We moeten daarom als een eerste stap dit signaal afgeven en de CO2-heffing schrappen.
Daarnaast moet de urgentie breed in het kabinet duidelijk worden gemaakt. Daarom stelt het CDA voor om een Catshuisberaad te organiseren waarin de industrie en het kabinet overleggen hoe de crisis in de industrie aan te pakken en de verduurzaming een impuls te geven.