Het zou je maar overkomen. Je kan door ziekte niet meer werken. Het leven is onzeker, je gezondheid laat je in de steek en je weet niet of je ooit weer een baan vindt? Dan is het inkomensvangnet van de sociale zekerheid, de WIA-uitkering, heel belangrijk. In de afgelopen periode is ook die zekerheid onder druk komen te staan. Keer op keer was in het nieuws dat het UWV fouten maakte bij de beoordeling voor de uitkering van mensen in de WIA.
Tienduizenden mensen hebben mogelijk een te lage of te hoge arbeidsongeschiktheidsuitkering gekregen. De woede, de wanhoop, het verdriet en de onzekerheid bij mensen is groot. Mensen zijn soms al jaren aan het vechten om aandacht te krijgen voor de situatie waarin ze terecht gekomen zijn door fouten van het UWV. Maar de regering en het UWV gaven niet thuis. Nu eindelijk erkend wordt dat er fouten gemaakt zijn, gaat het veel over het proces en de fouten, maar horen we weinig over de onzekerheid van de gedupeerden. Daarom komt GroenLinks-PvdA met een voorstel voor een sociaal plan en roept de regering op om snel zekerheid te geven.
Mariëtte Patijn – Woordvoerder Arbeid en Inkomen Tweede Kamerfractie GroenLinks-PvdA
Duidelijkheid over je financiële situatie
Die zekerheid is nodig. Want hoe zit het als je misschien al jarenlang een te hoge uitkering hebt ontvangen, en deze ineens verlaagd kan worden zonder dat je dit op kunt vangen? Wat als je juist een te lage uitkering hebt ontvangen, waardoor je bij een nabetaling in de knel kan komen met je zorgtoeslag of huurtoeslag? Door fouten van de overheid tasten tienduizenden mensen in het duister wat betreft hun financiële situatie.
Mensen verdienen duidelijkheid, zekerheid en gerechtigheid, vindt GroenLinks-PvdA. Mensen moeten weten waar zij aan toe zijn en de aangerichte schade moet worden hersteld.
Daarom komt GroenLinks-PvdA nu met een sociaal plan, waarin beschreven staat welke fouten er tot nu toe bekend zijn en hoe de gevolgen opgevangen moeten worden. Zodat mensen nu vast zekerheid krijgen. Ook als het nog lang duurt voordat de problemen opgelost zijn.
In dit sociaal plan:
- Mensen die een te lage uitkering hebben ontvangen, moeten gecompenseerd worden. De één zal hierbij behoefte hebben aan erkenning en een snelle afhandeling, de ander zal willen dat diens zaak beter wordt uitgezocht. Gedupeerden mogen daarom kiezen tussen een eenmalig, belastingvrij bedrag van €5000,- netto of een passende bruto schadevergoeding.
- Terugvorderingen moeten volledig worden uitgesloten. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geeft aan dat uitkeringen wel teruggevorderd worden als mensen “redelijkerwijs hadden kunnen weten” dat zij te veel hebben ontvangen. Dat zet een deur open die gesloten moet blijven. Het gaat om een hersteloperatie, geen fraudejacht.
- Sommige mensen hebben een te hoge uitkering ontvangen door fouten van het UWV. Maar als na jaren ineens je uitkering wordt verlaagd, kan dat grote problemen opleveren. Het is onacceptabel als mensen in financiële problemen komen of in de schulden raken door fouten van de overheid. Daarom kan het naar beneden bijstellen alleen als dit niet in strijd is met het rechtszekerheidsbeginsel en in overleg met de betrokkene.
- Het UWV brengt op dit moment de gedupeerden in kaart en benadert hen tussen nu en juni 2026. Zodra de groep gedupeerden in beeld is, moeten de mensen die hier niet toe behoren bericht krijgen dat zij geen onderdeel zijn van de herziening en hersteloperatie. Dat geeft rust en duidelijkheid.
“Wij willen dat mensen erkenning en zekerheid krijgen,” aldus GroenLinks-PvdA-Kamerlid Mariëtte Patijn. “Als de overheid fouten maakt hebben mensen recht op een eerlijk en rechtvaardig herstel”.