Waarom dit project nodig is
Meisjes tussen de 10 en 23 jaar maken veel minder gebruik van de openbare ruimte dan jongens. Ze voelen zich daar vaker onveilig of ongewenst en blijven daardoor eerder binnen. Dit kan gevolgen hebben voor hun gezondheid, sociale contacten en welzijn.
Dat inzicht raakte programmamanager Linda Hooijer van de gemeente Apeldoorn, toen zij hierover hoorde op een congres over kindvriendelijke steden in Vlaanderen. Omdat hier in Nederland nog weinig aandacht voor is, besloot ze dit samen met onderzoekers Hilde Wierda-Boer en Iris Willemsen van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) verder te onderzoeken. Met subsidie van provincie Gelderland startten zij het project ‘Plek voor meiden’. Het doel: uitzoeken hoe de openbare ruimte beter kan aansluiten bij wat meiden nodig hebben om zich welkom en veilig te voelen.
Kader: Gelderse Buitenkansen
‘Plek voor meiden’ is onderdeel van het project Gelderse Buitenkansen. Met dit project willen we iedereen stimuleren om samen aan de slag te gaan om van de buitenruimte een gezonde en prettige leefomgeving te maken. Lees meer hierover op de pagina over Gelderse Buitenkansen
Meiden als medeonderzoeker
Centraal in dit project staat de stem van meiden zelf. In totaal zijn 70 tienermeiden geïnterviewd. Daaruit ontstond een groep van 11 medeonderzoekers die sindsdien meewerken aan het project. Ze verkennen de buitenruimte, leggen hotspots en not-spots (geen goede plek om te zijn) vast en vertellen in werksessie wat volgens hen werkt en wat niet. Hiervoor ontvangen ze een vrijwilligersvergoeding. Onderzoekers Hilde en Iris begeleiden het proces. “Het is een participatief actieonderzoek,” legt Hilde uit. “Dat betekent dat meiden zelf medeonderzoeker zijn. Maar ook professionals van de gemeente doen actief mee: ontwerpers, jongerenwerkers en gebiedsmanagers. Zo ontstaat wederzijds begrip én beweging.”
Inzichten en concrete stappen
Tijdens een pitch- en matchbijeenkomst presenteerden de meiden hun inzichten aan professionals van gemeenten. Die gaven aan hoe ze de input van de meiden konden toepassen in lopende en toekomstige projecten. De komende tijd worden in Apeldoorn wandelingen georganiseerd waarbij professionals en meiden samen locaties in de buitenruimte verkennen, zoals het Matenpark. De input van de meiden wordt meegenomen in ontwerpplannen.
Ook onder professionals groeit het bewustzijn. “Mensen dachten dat ze vanuit een neutrale houding werkten, maar dat bleek meestal niet zo te zijn. Het kan echt een eyeopener zijn,” legt Hooijer uit.
Meer dan inrichting
Het project draait niet alleen om hoe een plek eruitziet. Het gaat ook om wie er gebruik van maakt. Meiden geven aan dat ze zich het veiligst voelen op plekken waar verschillende groepen zijn, zoals jongeren, ouderen en gezinnen. Een plek die alleen door 1 groep wordt ‘ingenomen’ schrikt juist af.
Samen leren, samen veranderen
Onderzoekers Iris en Hilde benadrukken het leerproces, ieder in zijn eigen rol. Meiden leren hun stem te laten horen, professionals kijken met andere ogen naar de buitenruimte. Het project laat zien dat kleine stappen, zoals meedenken over een bewonersavond of het doen van een wijkschouw, al het verschil kunnen maken.
De volgende stap
‘Plek voor meiden’ loopt nog tot eind 2025. In het najaar van 2025 worden de resultaten gebundeld. Ook wordt beoordeeld wat het project heeft opgeleverd voor de meiden, de professionals en het gemeentelijk beleid. Andere gemeenten kunnen hierbij aansluiten.