Vandaag bracht minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) een werkbezoek aan Goirle-Zuid. Aanleiding was de keuze om in de Nota Ruimte de mogelijkheden te onderzoeken van het instrument waterkalender. Dit nieuwe instrument (afkomstig uit het Rli adviesrapport ‘Ruimtelijke ordening in een veranderend klimaat’) helpt inwoners, bedrijven en overheden om bij ruimtelijke plannen beter rekening te houden met water en de effecten klimaatverandering op de omgeving.
“Dit is echt een heel goed voorbeeld van waar water, natuur en bouwen samenkomen”, concludeerde minister Keijzer na afloop van het werkbezoek. “Bij het bouwen van nieuwe woningen is rekening gehouden met water en bodem. Het is ook een mooi voorbeeld van de samenwerking tussen verschillende overheden. Het laat precies zien wat we willen met de Nota Ruimte. Ik ga dit voorbeeld meenemen naar Den Haag.”
Inspirerend voorbeeld
Goirle is een inspirerend voorbeeld, concludeerde de minister na afloop van het werkbezoek. Hier wordt al enkele jaren gewerkt aan een nieuwe manier van omgaan met water en het inzichtelijk maken aan burgers en bedrijven hoe ze op termijn rekening moeten houden met water en de effecten van klimaatverandering. In plaats van het water weg te pompen, krijgt het juist meer ruimte in de omgeving. Dat is een voorbeeld wat we bedoelen met de watertransitie.
Watergraaf Erik de Ridder van Waterschap De Dommel vindt het belangrijk dat waterschappen vanaf het begin betrokken zijn bij dit soort projecten. “Met duidelijke afspraken over kwaliteit met de projectontwikkelaar kunnen we risico’s op klimaatschade beperken. Zo zien wij ook de waterkalender: eerlijk zijn over risico’s, maar ook meebewegen met goede initiatieven. Daarvoor is steun vanuit het Rijk nodig. Dit bezoek van minister Keijzer wordt dan ook zeer gewaardeerd.
Ruimte voor bodem en water onmisbaar
Saskia Boelema, gedeputeerde van de provincie Noord-Brabant: “Met het veranderende klimaat merken we in Brabant steeds duidelijker hoe groot de uitdagingen zijn rond droogte, wateroverlast en waterkwaliteit. Tegelijkertijd dragen de oplossingen juist ook bij aan biodiversiteit (De verscheidenheid aan leven in een bepaald gebied), onze gezondheid en de economie. Daarvoor is ruimte voor water en bodem onmisbaar. Hier in Goirle is te zien wat er mogelijk is als je die ruimte op tijd meeneemt in de plannen. Daarmee ontstaat een robuust systeem dat beter bestand is tegen zowel droogte als wateroverlast. Wat mij betreft een inspirerend voorbeeld voor heel Brabant en Nederland! We waarderen het dan ook zeer dat de minister vandaag aanwezig was. Alleen door samenwerking tussen Rijk, provincie, gemeenten en waterschappen kunnen we de watertransitie echt laten slagen.”
Op slimme manier omgaan met schijnbare tegenstellingen
Minister Keijzer bezocht Goirle omdat hier op een slimme manier is omgegaan met deze schijnbare tegenstellingen. Aan de zuidrand van het dorp, waar de Roovertsche Leij en de Poppelse Leij samenkomen, is een beekdal ingericht dat grote hoeveelheden water kan opvangen. In natte periodes stroomt er ook veel water vanuit België binnen. Eind 2022 en begin 2023 stond het water zelfs tot aan de toekomstige bouwlocaties.
Tegelijkertijd heeft de regio een grote behoefte aan nieuwe woningen. Door slimme keuzes te maken en functies te combineren worden hier woningen gerealiseerd, waarbij rekening wordt gehouden met het water- en bodemsysteem. – dit was mogelijk door buiten de bestaande kaders wel naar mogelijkheden te zien. Zo wordt regenwater niet meer afgevoerd via het riool, maar zakt langzaam weg in wadi’s. Dat helpt tegen verdroging en houdt het grondwater op peil.
Groene wijken met industrieel erfgoed
Op oude fabrieksterreinen zijn duurzame, groene wijken gebouwd. Water speelt hier zichtbaar een belangrijke rol. In de wijk Land van Anna kan het water bij langdurige regen zelfs tot in de tuinen komen – bewust zo ontworpen, zodat de beek op een veilige manier de ruimte krijgt.
Wethouder Liselotte Franssen: “Door intensieve samenwerking en zorgvuldige aandacht voor water, ecologie en cultuurhistorie is dit prachtige woongebied tot stand gekomen. De Zuidrand in Goirle verbindt op natuurlijke wijze het centrum van ons dorp met het beekdal en het buitengebied en vertelt het verhaal van onze textielgeschiedenis.”
Conclusie
De nieuwbouwwijken in Goirle laten zien dat het bouwen van nieuwe woningen, waarbij we rekening houden met water en bodem niet alleen nodig is, maar ook kansen biedt. Als overheden, waterschappen en ontwikkelaars samenwerken en over hun eigen grenzen heen kijken, kan water bijdragen aan leefbare, klimaatbestendige en aantrekkelijke woonwijken.