In de regio Zuidoost-Brabant wordt sinds 2020 de luchtkwaliteit gemeten door het Innovatieve Luchtmeetnet (ILM 2.0). Burgerinitiatief AiREAS is hier, in samenwerking met de gemeente Eindhoven en de provincie, in 2000 mee begonnen. In 2026 start een nieuwe fase voor het meetnet. Het ILM 2.0 wordt nu vernieuwd naar ILM 3.0; met een focus op 4 aandachtsgebieden: wegverkeer, veehouderij, houtstook en vliegverkeer.
Schone lucht is nog niet vanzelfsprekend. Met dit ILM 3.0 zetten alle partijen van het Regionaal Meetnet zich in om een gezonde lucht in de leefomgeving te bevorderen in zowel stad als platteland. In ILM 3.0 worden meer meetpunten geplaatst in dorpskernen. In het buitengebied komen meetpunten voor ammoniak. Bij de luchthaven wordt gemeten gedurende de tijdelijke sluiting (vanwege baanonderhoud) in 2027 om de invloed beter in beeld te krijgen. Meer dan in vorige jaren zal ook gekeken worden naar uitleg van de meetdata en maatregelen voor burgers en gemeenten om de luchtkwaliteit te verbeteren.
Onderzoek en innovatie
Het ILM 2.0 meet sinds 2020 ‘realtime’ stikstofdioxide en fijnstof in de stedelijke centra, in het buitengebied en rond de luchthaven. Het doel is om inzicht te krijgen in de concentraties en de bronnen van de luchtvervuiling en wat dit voor invloed heeft op de gezondheid. Door het meten over een lange periode is er ook aandacht voor onderzoek naar invloed van verschillende bronnen, de weersomstandigheden en het effect van maatregelen.
Openbare meetgegevens helpen bij gezondere keuzes
De meetresultaten zijn openbaar en zijn te raadplegen op de website www.odzob.nl/meetnet.Via deze website kunnen inwoners zelf controleren hoe het staat met de luchtkwaliteit in hun omgeving en wanneer deze slecht is voor de gezondheid. Ook kunnen de resultaten van de metingen worden meegenomen in de besluitvorming over maatregelen die de leefomgeving en de luchtkwaliteit verbeteren, zoals het verminderen van houtstook en het stimuleren van duurzaam verkeer zoals fietsen en openbaar vervoer. Deze maatregelen kunnen ook onderdeel zijn van acties in het kader van het Schone Luchtakkoord waarbij veel van de Brabantse gemeenten zijn aangesloten.
In het ILM kunnen naast overheden en burgers, ook ontwikkelaars van meettechnieken/sensoren en kennisinstellingen deelnemen en bijvoorbeeld nieuwe meetapparatuur en sensoren testen in praktijksituaties. Door deze innovatie kunnen nog meer betrouwbare en goedkopere meetinstrumenten doorontwikkeld worden. De opgedane kennis gebruiken gemeenten om gerichter beleid te maken voor een gezondere samenleving.
Unieke samenwerking vastgelegd
Het Regionaal Meetnet is een unieke samenwerking en nadrukkelijke uitnodiging aan burgers en bedrijven om zich ook in te zetten voor een gezonde leefomgeving. Alle deelnemende partners - AiREAS, gemeente Eindhoven, provincie Noord-Brabant, GGD, RIVM, TNO en Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant - ondertekenden hiervoor op 5 november een overeenkomst. De regiogemeenten zijn uitgenodigd om, naast mede-initiatiefnemer gemeente Eindhoven, deel te nemen aan het meetnet.
