De provincie Noord-Brabant komt eigenaren van rijksmonumenten met acute onderhoudsproblemen tegemoet. In 2026 wordt hiervoor een nieuwe subsidieregeling voor noodmaatregelen opengesteld, met een totaal budget van € 400.000.
De nieuwe regeling sluit aan op de jaarlijkse restauratieregeling voor het behoud en onderhoud van rijksmonumenten. Die regeling is de afgelopen jaren structureel overvraagd. Vorig jaar kwamen 35 aanvragen binnen, waarvan er na loting 12 konden worden gehonoreerd. De overige projecten vielen buiten de boot omdat het budget binnen één dag was uitgeput.
Noodmaatregelen voor acute gevallen
Eigenaren die bij de reguliere restauratieregeling geen subsidie ontvangen maar wél te maken hebben met acute onderhoudsproblemen, kunnen voortaan een beroep doen op de regeling voor noodmaatregelen. Aanvragen kunnen worden ingediend vanaf 18 mei 2026, zodra bekend is welke monumenten geen subsidie hebben ontvangen via de reguliere restauratieregeling. De aanvraagtermijn loopt een half jaar.
‘Voorkomen dat pech leidt tot onherstelbare schade’
“Afgelopen jaren werd de restauratieregeling steevast overvraagd, waardoor het steeds op loting aankwam,” zegt gedeputeerde Bas Maes (Cultuur, Erfgoed, Sport & Vrije tijd). “Een monument waar bij wijze van spreken de pannen van het dak vallen, kon zo jaar na jaar worden uitgeloot. Om te voorkomen dat door domme pech onherstelbare schade ontstaat aan ons Brabantse erfgoed, reserveren we nu een deel van het budget voor acute situaties die niet kunnen wachten.”
De provincie reageert hiermee op zorgen van verschillende eigenaren van rijksmonumenten, onder meer de Basiliek in Oudenbosch, die twee jaar op rij werd uitgeloot voor restauratiesubsidie. Ook de watertoren in Raamsdonk, het Hof van Solms in Oirschot en de kerk in Den Dungen kregen hiermee te maken.
Reguliere restauratiesubsidie opnieuw open in januari
Vanaf 26 januari tot en met 2 februari 2026 kunnen eigenaren van rijksmonumenten weer subsidie aanvragen voor grote restauratieprojecten. Per monument is maximaal € 400.000 beschikbaar. Voor deze reguliere restauratieregeling is in totaal € 3,6 miljoen beschikbaar. Inclusief het noodfonds stellen provincie en Rijk komend jaar € 4 miljoen beschikbaar voor de restauratie van rijksmonumenten in Brabant.
Brabants Erfgoedfonds
Naast de provinciale restauratieregelingen kunnen monumenteigenaren sinds dit jaar ook gebruikmaken van het Brabants Erfgoedfonds, een fonds van € 50 miljoen dat wordt uitgevoerd door het Nationaal Restauratiefonds. (verwijst naar een andere website) Het fonds biedt leningen met lage rente voor onderhoud, restauratie, herbestemming, verduurzaming én klimaatadaptieve maatregelen voor monumenten. Daarmee is het Brabants Erfgoedfonds het eerste provinciale fonds in Nederland dat ook inzet op klimaatbestendigheid van monumenten en cultuurhistorische landschappen. Eigenaren van rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en cultuurhistorisch waardevolle objecten en gebieden kunnen een lening aanvragen via de website van het Restauratiefonds. De aflossingen vloeien terug in het fonds, waardoor een financieringsbron ontstaat voor toekomstige projecten.
