De Wiel van Bassa is benoemd tot aardkundig monument. Het is de grootste van Nederland en het overblijfsel van een doorbraak van de Diefdijk in 1573 bij Schoonrewoerd. Niet alleen de wiel maar ook de omgeving zijn hierdoor gevormd. Met de benoeming heeft de provincie Utrecht nu negen aardkundige monumenten.
Gedeputeerde Has Bakker (provincie Utrecht), wethouder Ton van Maanen (gemeente Vijfheerenlanden) en Jos Bisschops (Stichting het Zuid-Hollands Landschap) hebben donderdag 17 juli een kunstwerk nabij het strandje bij de Wiel van Bassa onthuld. Dit kunstwerk vertelt het bijzondere verhaal van dit gebied.
Doorbraak in 1573
Wiel van Bassa staat ook bekend als het Schoonrewoerdse Wiel of Kruidhofwiel, en is ontstaan nadat de Diefdijk doorbrak bij hoog water. Kolkgaten die na een doorbraak overblijven zijn er in veel formaten, deze is gerust enorm te noemen. Het kolkgat dat hier overbleef is ongeveer 13 hectare groot en 8 meter diep, daarmee is het de grootste van Nederland. Er omheen liggen inmiddels boomgaarden, hooilanden en woningen. Ook liggen er nog twee bijzondere monumentale huizen naast de wiel: het Dordtse Huis en boerderij De Kruithof. Langs de Wiel van Bassa liggen mooie wandel- en fietsroutes.
De benoeming tot aardkundig monument en de onthulling van het kunstwerk zijn donderdagmiddag 17 juli gevierd. De aanwezigen kregen daarbij een rondleiding van boswachter René Garskamp. Deze wandeling ging onder meer langs de boomgaarden. Sinds de doorbraak floreert de fruitteelt in de omgeving omdat vruchtbare grond naar boven kwam.
Daarmee heeft de doorbraak een onmiskenbaar effect gehad op de omgeving.
Aardkundige monumenten vertellen een verhaal
De provincie Utrecht zet zich in om dit soort plekken met historische waarde te behouden en toegankelijk te maken, ook voor toekomstige generaties. Andere aardkundige monumenten in de provincie zijn de Grebbeberg, Oostbroek en Niënhof, Riviereneiland de Bol, het Zwerfsteneneiland, de Waaien in Eemland, Plantage Willem II, de Lange en Korte Duinen en de Westbroekse Zodden. De Wiel van Bassa is de nieuwste aanwinst.
Wat extra bijzonder is aan het hele proces is dat de Wiel van Bassa in de provincie Utrecht ligt, maar nog eigendom is en beheerd wordt door Stichting het Zuid-Hollands Landschap. In de provincie Utrecht heeft deze Stichting nog 600 hectare grond in beheer. Dit is het gevolg van de samenvoeging sinds 1 januari 2019 van gemeente Leerdam, Zederik en Vianen tot de gemeente Vijfheerenlanden.
Voor persinformatie:
jiri.glaap@provincie-utrecht.nl
06 39 63 21 97