De provincie Zuid-Holland is erin geslaagd in 2024 haar realisatiekracht aanmerkelijk te verbeteren. De provincie zag dat haar begroting en uitgaven dichterbij elkaar lagen dan in 2023. De afwijking tussen de begroting en de jaarrekening is daarmee in percentages uitgedrukt 4,3%. Er kan dus worden gesproken van een realisatiekracht van 95,7%.
"En daar zijn we trots op", zegt gedeputeerde Mariëtte van Leeuwen (Financiën). "Het laat zien dat we beter in staat zijn realistisch te begroten, dus in te schatten wat er nodig is om onze ambities in een jaar te realiseren."
In 2024 gaven we € 931,5 miljoen uit. Vooral grootschalig onderhoud aan provinciale (vaar)wegen en openbaar vervoer voor een goed bereikbaar Zuid-Holland zorgden ervoor dat de realisatiekracht uiteindelijk op 95,7% is komen te liggen. In 2023 was dit 94%.
In 2024 waren onze inkomsten iets meer dan € 1 miljard en wordt er meer geld overgehouden - € 70,4 miljoen - dan in 2023 (€ 36,2 miljoen). We kregen meer geld binnen dan we vooraf wisten of konden inschatten. Denk aan meevallers en incidentele uitkeringen van het Rijk in het najaar bijvoorbeeld. Ook de motorrijtuigenbelasting leverde meer geld op. Dat komt vooral doordat auto's steeds zwaarder worden: voor zware auto's moeten eigenaren meer betalen. Het geld van de motorrijtuigenbelasting is bijna gelijk aan het geld dat we uitgeven voor groot onderhoud aan wegen, bruggen en vaarwegen.
Veel gepresteerd
In 2024 kregen we veel voor elkaar. De Corbulotunnel tussen Leiden en Voorschoten ging open. Het Ruimtelijk Voorstel werd vastgesteld door Provinciale Staten en met dank aan € 23,9 miljoen aan subsidies droegen we bij aan de oplevering van ruim 18.000 woningen waardoor meer mensen een goed thuis vonden. We lanceerden de Ruimtelijk Economische Visie, waarin we sturing geven op een toekomstbestendige economie. Ook zijn we gestart met de RES-routekaart (regionale energie strategie) en werken we met onze energieregio's en de energieraad aan een schoon, robuust en betrouwbaar energiesysteem met energie uit eigen buurt. Verder werd een eerste aanzet gemaakt voor de Landbouwkoers, die breed wordt gedragen door gebiedspartners en aansluit bij initiatieven uit het landelijk gebied om de opgaven samen aan te pakken. Een bijdrage aan de transitie naar een CO2-emissiearme en circulaire industrie werd bereikt met dank aan energie-innovatiestudies, ondersteuning van 17 innovatieprojecten via het Just Transition Fund en het mede mogelijk maken van de bouw van het Botlekstoomnetwerk. En we verbeterden onze subsidieregels: deze zijn nu duidelijker, eenvoudiger en beter vindbaar.
Werken aan vruchtbare samenwerkingen
Ook maakten we stappen in de samenwerking tussen provincie en gemeenten. Met Lansingerland werd bijvoorbeeld een akkoord gesloten over woningen, bedrijventerreinen en energie. Doel is om circa 5000 woningen te bouwen, een goede locatie voor windmolens te vinden en voldoende bedrijventerreinen te houden.
Zorgen over gemeentefinanciën
De provincie is ook financieel toezichthouder op gemeenten. In 2024 constateerde de provincie dat de meeste gemeenten moeite hadden om een structureel sluitende begroting 2025 op te stellen. Er werd bezuinigd op de uitgaven, de lokale belastingen werden verhoogd en de reserves werden ingezet. De taken van gemeenten en het geld dat zij vanuit het Rijk ontvangen, zijn niet meer in balans, vindt de provincie. Als provincie blijven we onze zorgen hierover delen met het Rijk en dringen we aan op een betere balans tussen taken en middelen.
Krapte op arbeidsmarkt
"We zijn trots op onze resultaten, omdat we ook het afgelopen jaar weer merkten dat het niet makkelijk is om onze ambities te realiseren", zegt Van Leeuwen. "Ook als provincie hebben wij te maken met een krappe arbeidsmarkt. Daardoor waren de kennis en inzet die we nodig hadden, niet altijd direct beschikbaar. Dat zorgde soms voor vertraging. Wij merkten dat binnen onze eigen organisatie én bij onze partners in Zuid-Holland. Ondanks die krapte is het dus gelukt om een groot deel van onze plannen wel te realiseren."
Begrijpelijk taalgebruik
In de begroting van 2025 hadden we extra aandacht voor eenvoudiger taalgebruik. Daarmee is in deze jaarstukken (opent in nieuw venster) weer een slag verder gemaakt. "Helder schrijven is niet altijd gemakkelijk, maar we worden er steeds beter in", aldus Van Leeuwen. "En we voegen er vanaf deze keer iets extra’s aan toe. Met een infographic laten we in één oogopslag zien hoeveel geld we binnenkregen en hoeveel we uitgegeven hebben. Het is belangrijk om deze informatie duidelijk naar buiten te brengen, het gaat immers om geld van onze inwoners."