De wet zorgt voor meer mogelijkheden om op te treden tegen spionageactiviteiten die worden vastgesteld door bijvoorbeeld de AIVD of de MIVD. Er bestond al wetgeving die klassieke spionage strafbaar stelt, zoals het delen van staatsgeheimen. Maar vormen en inzet van spionage veranderen. Ook als een persoon gevoelige informatie lekt die niet staatsgeheim is, of als iemand handelingen uitvoert voor een buitenlandse overheid, is dat nu strafbaar als het de Nederlandse belangen ernstig kan schaden.  Zoals het delen van gevoelige bedrijfsinformatie die een ander land kan misbruiken of het doorgeven van persoonsgegevens aan buitenlandse overheden. Bij het lekken van bedrijfsgeheimen kon het OM voorheen alleen een vervolging starten als het bedrijf besloot een klacht bij hen neer te leggen. Nu kan het OM ook zelf besluiten om te vervolgen als de spionageactiviteit uitgevoerd wordt voor een ander land.

Straf voor spionageactiviteiten

Personen die spionageactiviteiten uitvoeren voor een buitenlandse overheid kunnen een maximale gevangenisstraf van acht jaar krijgen. In heel ernstige situaties geldt een maximum gevangenisstraf van twaalf jaar. Dat is bijvoorbeeld als spionageactiviteiten de dood tot gevolg hebben. Vanwege de opkomst van digitale spionage kunnen ook computermisdrijven zwaarder worden bestraft als deze begaan zijn voor een buitenlandse overheid. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het hacken van een computersysteem. Het strafmaximum wordt ook verhoogd bij een aantal andere strafbare feiten die samengaan met spionageactiviteiten en begaan worden voor buitenlandse overheden, zoals omkoping.

Interesse in meer dan staatsgeheimen

Spionage richt zich op meer dan alleen staatsgeheimen. Buitenlandse overheden hebben namelijk ook interesse in niet-staatsgeheime, gevoelige informatie over een bepaalde economische sector of  rondom politieke besluitvorming. Zulke informatie kan gebruikt worden om politieke processen te beïnvloeden, de Nederlandse economie te verzwakken of bondgenoten tegen elkaar uit te spelen. Spionage kan ook gaan om andere handelingen dan het delen van informatie. Denk aan het stelen van hoogtechnologische kennis, het saboteren van vitale infrastructuur, het laten beïnvloeden van politieke besluitvorming of het in gevaar brengen van Nederlanders met een migratieachtergrond.

Spionageactiviteiten gericht op (diaspora)gemeenschappen

Een belangrijk onderdeel van de wetsuitbreiding is het tegengaan van spionage gericht op (diaspora)gemeenschappen. Hierbij proberen buitenlandse mogendheden invloed uit te oefenen op hun burgers of oud-landgenoten die nu in Nederland wonen. Ze verzamelen bijvoorbeeld (persoons)gegevens en proberen burgers vanuit een eigen (vermeend) intern veiligheidsbelang te beïnvloeden. Buitenlandse overheden deinzen er daarbij niet voor terug om leden van de gemeenschap te mobiliseren om tegenstanders en critici binnen die gemeenschappen te censureren of onder druk te zetten om mee te werken. De nieuwe wet biedt meer mogelijkheden om tegen deze activiteiten op te treden. Met het inwerkingtreden van de wet is een stap gezet in het verhogen van de weerbaarheid tegen statelijke dreigingen.

Melding maken en aangifte doen

Als u een vermoeden heeft van spionage kunt u aangifte doen bij de politie. Het is daarnaast raadzaam om bij signalen altijd een melding te maken bij de beveiligingscoördinator binnen uw organisatie en bij de AIVD.