Aan tafel bij de Rekenkamer
De Algemene Rekenkamer onderzoekt of de rijksoverheid het belastinggeld zuinig, zinnig en zorgvuldig uitgeeft. De onderwerpen voor die onderzoeken bedenkt de Rekenkamer zelf. Maar de onderzoekers willen ook aansluiten bij wat er leeft in Nederland. Daarom is er nu iets nieuws: de Rekentafel. Een tafel waar iedereen mag aanschuiven voor een goed gesprek. “Er wordt echt naar je geluisterd.”
Kijk, daar staat de Rekentafel! Op straat, in het park, op een station of misschien wel op een fabrieksterrein. Hij ziet eruit als een kleine houten keukentafel, met twee stoelen. Eén voor de gast en één voor de onderzoeker van de Rekenkamer. De Rekentafel is bevestigd aan een blauwe achterwand die doet denken aan een euromunt – symbool voor het werk van de Rekenkamer. Tafel en wand zijn inklapbaar en daardoor makkelijk te vervoeren. "Dat is precies de bedoeling", legt projectleider Ruiter Janssen (Algemene Rekenkamer) uit. “Met de Rekentafel trekken we deze zomer naar zes plaatsen door heel Nederland. Om gesprekken te voeren met de mensen over wie het overheidsbeleid gaat dat de Rekenkamer onderzoekt. We willen weten wat er leeft, en meer contact met het publiek. Niet óver mensen praten, maar mét mensen in gesprek”, vat Ruiter Janssen samen.
Informatie krijgen in plaats van geven
Ruiter Janssen is onderzoeker en ontwerper. Samen met andere collega’s bij de Rekenkamer zoekt hij manieren om burgers en bedrijven meer te betrekken bij de onderzoeken. Een voorbeeld is de nieuwe webapp Ons geld ontcijferd, die in eenvoudige taal uitlegt wat er gebeurt met ons belastinggeld. Maar er is een verschil, legt Ruiter uit. “De webapp biedt de lastige informatie op een visuele en eenvoudige manier aan. De Rekentafel gaat door het persoonlijke contact een stap verder. We komen in contact met verschillende personen, daarbij halen we waardevolle kennis en ervaringen op.”
En dat wordt gewaardeerd, blijkt uit testen met de Rekentafel die de afgelopen maanden zijn uitgevoerd. De Rekentafel stond steeds op een plek die paste bij het gespreksthema. Voor het thema ‘ouderen en zelfstandig wonen’ was de Rekentafel vlak bij een ouderenflat neergezet, waar de mensen letterlijk in de rij stonden voor een gesprek. In het Haagse Zuiderpark was ‘onderwijs’ een van de gespreksthema's. “Een kleuterjuf zei na afloop van het gesprek: ‘Voor zoiets als een belangengroep heb ik geen tijd, maar zo’n spontaan gesprek vind ik interessant. Fijn om mijn ervaringen te delen!’ Dat is voor ons heel waardevol.”
Belangrijk of niet belangrijk
Wat is en doet de Algemene Rekenkamer? Veel mensenzijn daarin geïnteresseerd. Daarom krijgen voorbijgangers die willen aanschuiven aan de Rekentafel hier eerst kort uitleg over. “Ze gaan daarna makkelijk met ons in gesprek. Je zit wel in de publieke ruimte, maar aan een kleine tafel, dat maakt het vertrouwd en veilig.” De gesprekken zijn serieus, vrolijk, of allebei en gaan over hoe de deelnemer het beleid ervaart. De gasten aan tafel geven een oordeel variërend van ‘dit vind ik heel belangrijk’ naar ‘dit vind ik minder belangrijk’. De uitkomsten zijn niet representatief voor een hele groep mensen, maar leveren voor de onderzoekers wel nieuwe onderzoeksideeën en inzichten op waardoor de onderzoeken beter kunnen aansluiten bij wat er leeft in de maatschappij. Janssen: “Want dit zijn dingen die je niet bedenkt achter je bureau, maar wel in gesprek met de personen om wie het gaat.” En wat heeft het publiek eraan? “De inzichten willen we gebruiken in bestaande en/of nieuwe onderzoeken. We verbinden wat mensen belangrijk vinden aan het beleid van de Rijksoverheid”, antwoordt Janssen. “Als controleur doen we onafhankelijk onderzoek naar de besteding van belastinggeld en de resultaten daarvan. Wij vinden dat de inwoners van Nederland hier ook iets van mogen vinden. De Rekentafel is een hulpmiddel waarmee we beter ons werk kunnen doen. Door het contact worden we alerter en meer bewust van de nuances die bij verschillende personen leven.”
Veel voordelen dus, deze nieuwe Rekentafel. Niet om lekker te eten, maar wel om lekker te praten. En vooral: gehoord worden. Blijf ons volgen, want wie weet staat de Rekentafel straks bij jou in de buurt!