Deze week varen er meer dan tienduizend schepen in en rond Amsterdam. SAIL is het grootste vrij toegankelijke evenement in Europa en dat brengt uitdagingen met zich mee. Wanneer de temperaturen oplopen, komen er zorgen voor de veiligheid van deelnemers en bezoekers aan dit soort evenementen. De Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland heeft aan het KNMI gevraagd om gegevens aan te leveren voor meer dan alleen temperatuur. Want hoe heet het voor je lichaam aanvoelt, hangt - behalve van de luchttemperatuur - ook af van luchtvochtigheid, zonnestraling en wind. Dit noemen we hittekracht.

De veiligheidsregio kan actie ondernemen als een bepaald gebied erg druk is en de hittekracht hoog

Er zijn verschillende internationale standaarden die de belasting van hitte op het menselijk lichaam kunnen bepalen. Een van die standaarden is de Wet Bulb Globe Temperature (WBGT). Het KNMI gebruikt deze standaard voor de ontwikkeling van hittekracht. Het KNMI geeft kaarten van deze WBGT tijdens SAIL elke 10 minuten door aan de veiligheidsregio op een resolutie van 1 bij 1 kilometer. De veiligheidsregio kan dan actie ondernemen bijvoorbeeld door voetgangersstromen te reguleren als een bepaald gebied erg druk is en de hittekracht hoog. De WBGT van het KNMI levert enkel een waarde op. Het is aan een organisatie zelf om hier grenswaardes aan te koppelen. En te bepalen bij welke waarde welke maatregelen worden getroffen.

Wat is de WBGT? 

De WBGT bestaat uit drie onderdelen: 

• de natte bol temperatuur (telt voor 70% mee), die neemt het verkoelende effect van zweten mee. Omdat zweten een hele efficiënte manier is om lichaamswarmte kwijt te raken, telt dit onderdeel zo zwaar mee
• de zwarte bol temperatuur (telt voor 20% mee), die neemt het effect van directe zonnestraling op het lichaam mee
• de luchttemperatuur (telt voor 10% mee), dit is de temperatuur in de schaduw

Omdat de natte bol en zwarte bol temperaturen niet standaard gemeten worden op KNMI-weerstations, wordt deze berekend. Het KNMI gebruikt een van de internationale standaard benaderingen die gebruik maakt van variabelen die wel standaard gemeten worden, namelijk de globale straling, de relatieve vochtigheid, de wind snelheid en de luchttemperatuur.  

Product voor de veiligheidsregio 

Om het gebied in Amsterdam rondom SAIL beter te kunnen monitoren, is er een weerstation (WOW-station) neergezet op het dak van de Vrije Universiteit. Samen met de al bestaande WOW-stations en de officiële KNMI-weerstations worden kaarten in hoge resolutie gemaakt voor verschillende variabelen. Deze kaarten zijn beschikbaar op het KNMI Data Platform. Deze kaarten, samen met de globale straling van KNMI-weerstation Schiphol, worden gebruikt om de WBGT uit te rekenen en elke 10 minuten beschikbaar te maken voor de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland (zie afbeelding 1 voor een voorbeeld).