10 september 2025

Voor het tweede jaar op rij is het opmerkelijk stil in de Atlantische Oceaan. Waar op 10 september normaal gesproken de piek van het orkaanseizoen valt, is het dit jaar erg rustig in de Atlantische Oceaan, met geen orkaan in zicht. Wat is er aan de hand en wat betekent dit voor de rest van het orkaanseizoen?

Waarom is het zo rustig?  

De rust wordt voornamelijk veroorzaakt doordat het op grote hoogte hard waait. Dit noemen we in meteorologische termen ook wel windschering: het verschil in windsnelheid tussen het oppervlak en op grote hoogte. Orkanen kunnen doorgaans alleen vormen in een omgeving met weinig windschering. Wanneer er meer windschering is, wordt de orkaan kapot geblazen.  

Dat er nu zo veel windschering is, is opmerkelijk; in deze periode is er meestal juist weinig windschering boven de Atlantische oceaan is. De rode gebieden in Figuur 1 zijn gebieden waar op dit moment meer windschering is dan normaal; de omcirkelde gebieden zijn gebieden in deze periode van het orkaanseizoen orkanen zouden kunnen vormen. Maar wat we zien is dat precies in die gebieden er nu juist veel windschering is, waardoor stormen moeite hebben om door te groeien tot orkanen. 

Naast de windschering zorgt ook droge lucht ervoor dat stormen moeite hebben om door te groeien tot orkanen. Orkanen hebben vochtige, warme lucht nodig om te kunnen ontstaan en door te groeien, omdat ze uit deze lucht hun energie halen. Maar wanneer droge lucht, bijvoorbeeld van de Sahara, in de orkaan terechtkomt, kan die ervoor zorgen dat de orkaan als het ware 'stikt'. De orkaan wordt dan afgesneden van de toevoer van warme, vochtige lucht en zwakt daardoor af, soms zelfs tot het punt dat de orkaan helemaal verdwijnt. Dit zagen we bijvoorbeeld afgelopen weekend gebeuren, toen een groep onweersbuien ontsnapt was aan de windschering en probeerde door te groeien tot een orkaan, maar vervolgens te maken kreeg met een hoop droge Sahara-lucht en daardoor uitdoofde.