Jim Gouwen, hoofd van het Expertise Centrum Aanpak Discriminatie-Politie (ECAD-P): ‘Die negenduizend meldingen zijn het topje van de ijsberg. We weten dat het overgrote deel van de mensen die discriminatie ervaart dit niet meldt. Terwijl het een grote impact heeft op iemands welzijn. Het is ingrijpend en pijnlijk, omdat het je niet alleen benadeelt op basis van kenmerken waar je geen invloed op hebt, maar ook een diep gevoel van uitsluiting en ongelijkheid veroorzaakt. Discriminatie raakt aan iemands identiteit, waardigheid en gevoel van eigenwaarde.’

Expertise Centrum Aanpak Discriminatie

De politie heeft nu al  het genoemde expertisecentrum ECAD-P, waarin discriminatierechercheurs en analisten samenwerken met discriminatiecoördinatoren van de regionale politie-eenheden. De afgelopen jaren kreeg de politie hiervoor geld op projectbasis.

Uit de evaluatie van het ECAD-P van juni 2024 blijkt dat het experticecentrum een belangrijke bijdrage levert aan de versterking van de aanpak van discriminatie en zogenoemde hate crime. Bovendien voelen slachtoffers zich beter geholpen, en worden daders vaker bestraft. Met de expertise, adviezen en trainingen van het ECAD-P wordt het vakmanschap van politiemedewerkers vergroot en kan de politie slachtoffers beter van dienst zijn.

Structurele financiering

Nu het ECAD-P een effectieve aanpak blijkt, komt structureel 3 miljoen euro per jaar beschikbaar. Hiermee kan het ECAD-P de politie beter toerusten om strafbare vormen van discriminatie te signaleren en aan te pakken. Het ECAD-P ondersteunt de eenheden bij het oppakken van zaken, maar neemt die niet over.

Strafverzwaring per 1 juli

Vanaf 1 juli 2025 wordt het zwaarder bestraffen van discriminatie bij een zogeheten commuun delict, zoals mishandeling of vernieling, in het Wetboek van Strafrecht opgenomen. Dit betekent dat wanneer dit wordt gepleegd met een discriminatoir oogmerk – bijvoorbeeld uit haat tegen een bepaalde groep – de straf met een derde kan worden verhoogd. Daarom is het nog belangrijker dat de politie discriminatie herkent in meldingen of aangiftes van burgers. Het ECAD-P speelt hier een essentiële rol in.

Het ECAD-P richt zich op de aanpak van alle vormen van discriminatie van burgers, waaronder discriminatie op basis van afkomst, antisemitisme, moslimdiscriminatie en discriminatie van mensen uit de lhbtiq+-gemeenschap. Gouwen: ‘Hiervoor werken we intensief samen met de eenheden, evenals met netwerkpartners als het Openbaar Ministerie, discriminatie.nl, meld online discriminatie (MOD), etc. We adviseren en informeren hen, zodat zij samen met de politie-eenheden kunnen zorgen voor de juiste afdoening: strafrechtelijk en/of niet-strafrechtelijk. Bij niet-strafrechtelijk kun je denken aan mediation of schadevergoeding. Soms is dat effectiever dan een strafrechtelijke aanpak, omdat het slachtoffer daarmee eerder is geholpen. Verder analyseren we de registraties, om een realistischer beeld te krijgen van de omvang van discriminatiezaken in Nederland.’

Goed politiewerk

Willem Taalen, discriminatierechercheur: ‘Racisme en discriminatie zijn vaak moeilijk te herkennen. Het is complexe problematiek, die veel expertise vraagt. Rechercheurs en analisten van het ECAD-P zoeken in de politiesystemen of incidenten die met discriminatie te maken hebben, goed zijn verwerkt. Dat is belangrijk, want als er bij een zaak (ook) sprake is van discriminatie, kan het OM hogere straffen eisen. We beoordelen registraties op relevantie, gronden, ernst en aard van het feit. We vullen dit aan waar nodig en bespreken met collega’s wat de beste aanpak is. Hierbij staat het belang van het slachtoffer centraal. Ook trainen we collega’s in de bejegening van slachtoffers. Want het is belangrijk dat het slachtoffer zich gehoord, begrepen en goed begeleid voelt.’

Aangifte of melding doen van discriminatie?

Aangifte van discriminatie kun je doen via dit meldformulier. Of bel ons op 0900-8844. Politiecollega’s van Roze in Blauw, het medewerkersnetwerk van de politie voor de LHBTIQ+-gemeenschap, bieden je ondersteuning als je te maken hebt met LHBTIQ+-discriminatie of geweld. Je bereikt ze via 088-16 91 234 of rozeinblauw@politie.nl.