Het RIVM heeft onlangs de eerste fase van het PFAS-onderzoeksprogramma afgerond, wat resulteerde in de publicatie van het rapport ‘PFAS-onderzoeksprogramma: Inventarisatie beschikbare informatie en afbakening onderzoek’. Dit programma richt zich specifiek op het onderzoeken van de blootstelling aan PFASPer- en polyfluoralkylstoffen (Per- en polyfluoralkylstoffen) in Nederland en de mogelijke maatregelen die genomen kunnen worden. Dankzij dit onderzoek hebben we nu een beter begrip van hoeveel PFAS mensen binnenkrijgen via voedsel en drinkwater. Echter, de exacte hoeveelheid PFAS die in het lichaam van de gemiddelde Nederlander aanwezig is, blijft nog onbekend. Hiervoor is aanvullend onderzoek noodzakelijk. Ook zijn we van plan om verder te onderzoeken hoe PFAS in de bodem terechtkomt, en we werken samen met internationale partners om de risicos van blootstelling aan PFAS in kaart te brengen.
Doelstellingen van het PFAS-onderzoeksprogramma
Om de hoeveelheid PFAS in het menselijk lichaam te bepalen, zal het RIVM onderzoek doen naar moedermelk en bloed (biomonitoring). Hierbij maken we gebruik van monsters die eerder voor andere onderzoeken zijn verzameld. Daarnaast zullen er nieuwe bloedmonsters worden genomen, vooral in de gebieden rondom Chemours en de Westerschelde. Het is belangrijk dat de biomonitoring zorgvuldig en goed voorbereid wordt uitgevoerd, wat veel tijd in beslag neemt. Een onafhankelijke commissie van experts zal de plannen beoordelen en waar nodig bijsturen.
Onderzoek naar PFAS-blootstelling
Tijdens deze eerste fase hebben we meer inzicht gekregen in de inname van PFAS via voedsel en drinkwater in Nederland. In de volgende fase van het onderzoek willen we de situatie in andere Europese landen vergelijken en mogelijke oorzaken van verschillen in blootstelling onderzoeken. We zijn ook geïnteresseerd in lokale producten met hoge PFAS-niveaus, die we als hotspots beschouwen. Bovendien willen we de veranderingen in de PFAS-concentraties in drinkwater in de loop der tijd in kaart brengen, evenals andere bronnen van PFAS-blootstelling buiten voedsel en drinkwater.
Milieuonderzoek naar PFAS
Er is al veel informatie verzameld over de aanwezigheid van PFAS in diverse milieu-elementen, zoals lucht, bodem, bagger, afvalwater en zeeschuim. Desondanks hebben we nog geen duidelijk beeld van hoe PFAS zich verspreidt in de bodem en mogelijk in het grondwater terechtkomt. Daarom zal het RIVM een nieuw bodemonderzoek starten dat inzicht zal geven in manieren om toekomstige blootstelling via drinkwater te voorkomen. Daarnaast wordt onderzocht hoe PFAS door gewassen vanuit de bodem worden opgenomen.
Het RIVM zal ook bestuderen hoe PFAS-verbindingen zich in mensen en het milieu gedragen, en hoe deze kennis kan worden ingezet voor risicobeoordeling.
Tenslotte werken we samen met internationale partners, waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), aan het beoordelen van de toxiciteit van verschillende combinaties van PFAS-verbindingen.
Meer kennis voor effectieve maatregelen
In de eerste fase van het onderzoek is een begin gemaakt met het in kaart brengen van mogelijke maatregelen om de blootstelling aan PFAS te verminderen. Deze inventarisatie zal gedurende het onderzoeksprogramma verder worden aangevuld met nieuwe inzichten. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de effectiviteit en kosten van de voorgestelde maatregelen. Deze informatie zal worden gebruikt door de verantwoordelijke ministeries (VWSMinisterie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport), IenWMinisterie van Infrastructuur en Waterstaat (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) en LVVNMinisterie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur)) om gerichte maatregelen te nemen.