Het RIVM verwacht dat de stikstofneerslag in de komende jaren sterker gaat dalen dan eerder werd verwacht. Dit komt vooral door maatregelen die effect hebben op de uitstoot door landbouw en verkeer. Toch blijft in veel kwetsbare natuurgebieden de stikstofneerslag hoger dan de kritische depositiewaarde. Deze waarde geeft aan hoeveel stikstof de natuur aankan voordat er schade kan ontstaan en zeldzame planten kunnen verdwijnen. De kans is heel erg klein dat de wettelijke doelen met het huidige beleid gehaald worden. Dat blijkt uit de Monitor Stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden 2025.
Het gaat slecht met veel natuur in Nederland. Dit komt onder andere door de neerslag (depositie) van stikstof. Te veel stikstof is schadelijk voor bepaalde typen natuur. De Nederlandse overheid heeft in de wet vastgelegd voor welk oppervlak natuur de stikstofneerslag in de komende jaren onder de kritische depositiewaarde (KDW) moet liggen. De doelen zijn: 40 procent in 2025, 50 procent in 2030 en 74 procent in 2035.
Om de doelen te halen moet de stikstofneerslag omlaag. Het RIVM onderzoekt elk jaar hoe de neerslag van stikstof zich ontwikkelt en of de wettelijke doelen worden gehaald.
Daling stikstofneerslag 2005-2023 vooral door buitenland
De stikstofneerslag daalde tussen 2005 en 2023. Deze daling komt vooral doordat onze buurlanden minder stikstof uitstoten. Ook daalt de uitstoot door landbouw en verkeer in Nederland. Het overschot aan stikstof in kwetsbare natuur (dus de hoeveelheid bóven de KDW) is hierdoor met meer dan de helft afgenomen. Dat betekent dat voor een groter deel van de kwetsbare natuur, de hoeveelheid stikstof in de buurt komt van de KDW, maar nog wel erboven blijft. In 2023 kwam de depositie op 30 procent van het natuuroppervlak wél onder de KDW.
Stikstofneerslag gaat sterker dalen
Het RIVM berekende voor de komende jaren dat de stikstofneerslag sterker zal gaan dalen dan eerder werd verwacht. Dit komt vooral door extra maatregelen voor de sectoren landbouw en verkeer. Voor landbouw geldt dat Nederlandse bedrijven minder mest mogen gebruiken op het land. Ook zijn er nieuwe uitkoopregelingen. Voor verkeer is bijvoorbeeld de verwachte groei van het aantal elektrische voertuigen groter.
Doelen met huidig beleid buiten bereik
Doordat de stikstofneerslag daalt, komt een groter oppervlak van kwetsbare natuur onder de KDW. In 2025 is dat naar verwachting 30 procent. In 2030 ligt dit tussen 32 en 34 procent en in 2035 tussen 33 en 39 procent. In veel kwetsbare natuurgebieden blijft de stikstofneerslag dus hoger dan de KDW. Ondanks de extra maatregelen is de kans heel erg klein dat de wettelijke doelen met het huidige beleid gehaald worden.
Verbeteringen in rekenmethode
Het RIVM verbetert de rekenmethode doorlopend op basis van nieuwe wetenschappelijke kennis. Zo is intensief onderzoek gedaan naar de modellering van depositie in de kustgebieden. Ook wordt de depositie nu bepaald op basis van meer metingen en houdt de methode rekening met het veranderende klimaat. De resultaten sluiten zo beter aan bij de werkelijke situatie.
