In juni 2025 vroeg de Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel (MCEN) een kennisconsortium dat bestaat uit PBL (Planbureau voor de Leefomgeving), RIVM, Deltares en Wageningen UR (Wageningen University en Research ) om te reflecteren op een toen voorliggend pakket aan maatregelen. Het doel van de voorgenomen maatregelen is de vergunningverlening voor stikstofdepositie en natuurherstel weer op te starten. En zo “Nederland van het slot te halen”. Op 1 juli 2025 presenteerde PBL-directeur Marko Hekkert de bevindingen van het kennisconsortium in de MCEN.
PBL publiceerde deze week de presentatie en daarbij een tekst met uitleg. Deze tekst is na de presentatie van 1 juli opgesteld en niet letterlijk uitgesproken in de MCEN. Lees meer over de reflectie van het kennisconsortium op de website van PBL (externe link) (opent in een nieuw venster).
Publicatie kennisnotities RIVM
Omdat deze stukken nu openbaar zijn, publiceert het RIVM vandaag twee kennisnotities die zijn gebruikt door het consortium om de effecten van het concept-maatregelenpakket van de MCEN op de stikstofdepositie te berekenen. Beide kennisnotities zijn geschreven op verzoek van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN (Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur )) als input voor het hoger beroep in de zaak van Greenpeace tegen de Staat. De uitkomsten van beide onderzoeken zijn gebruikt als input voor de Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel (MCEN).
- Gevolgen uitspraak Greenpeace voor het doelbereik
- Ordegrootte effect grof maatregelenpakket
Toelichting op kennisnotities RIVM
In de Wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn) staan wettelijke doelen voor het verminderen van stikstofneerslag op stikstofgevoelige natuur. In 2023 dagvaardde Greenpeace Nederland de Nederlandse staat en eiste dat de natuur in Nederland beter beschermd wordt tegen stikstof. Greenpeace werd eerder dit jaar door de rechtbank gedeeltelijk in het gelijk gesteld.
Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) wilde naar aanleiding van deze uitspraak weten hoeveel de stikstofneerslag moet afnemen om de doelen te halen. In opdracht van het ministerie berekende het RIVM daarom het effect van verschillende maatregelen en scenario’s. Een deel van deze berekeningen is ook gebruikt voor de reflectie op de concept-maatregelen van de MCEN.
Extra daling uitstoot nodig
Het RIVM berekende hoeveel de totale uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden (dus ongeacht locatie of sector) moet afnemen om de KDW-doelen te halen. Hiervoor is in 2030 een extra daling van 38 procent nodig ten opzichte van de uitstoot die op basis van het huidige en voorgenomen beleid verwacht wordt. Vergeleken met de uitstoot in 2023 is dat een reductie van 46 procent voor ammoniak en 50 procent voor stikstofoxiden.
Effect grof maatregelenpakket onvoldoende
Ook werd het effect van het zogenoemde grof maatregelenpakket berekend. Daarin zit een algemene afname van stikstofuitstoot voor landbouw, industrie en mobiliteit. Voor landbouw is daarnaast gekeken naar het effect van een grote extra afname in het gebied tot 500 meter rond Natura 2000-gebieden met (zeer) urgente natuur. Dit grof maatregelenpakket blijkt onvoldoende om de KDW-doelen te halen.