Tijdens droge zomers kan er een tekort aan water zijn om gewassen in de land- en tuinbouw te irrigeren. Gezuiverd afvalwater kan een oplossing bieden, maar het kan nog chemische stoffen en ziekteverwekkers bevatten die geen schade mogen veroorzaken aan mens, plant en dier. Het RIVM heeft samen met de Wageningen University & Research (WUR) en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) vastgesteld aan welke eisen dit water minimaal moet voldoen.

Chemische stoffen

Er bestaan al normen voor verschillende chemische stoffen in water. Om gezuiverd afvalwater veilig voor besproeiing te kunnen gebruiken zijn ook grenswaarden vastgesteld als het gaat om het veilig kunnen eten van groenten en dierlijke producten. Deze grenswaarden zijn met de bestaande normen vergeleken. De strengste waarde bepaalt het criterium.

Ziekteverwekkers voor mensen

Van bacteriën en virussen die schadelijk zijn voor mensen zijn de risico’s in kaart gebracht. De hoeveelheid Escherichia coli (E. coli), de zogenoemde poepbacterie, is een belangrijke graadmeter voor ziekteverwekkende micro-organismen die via ontlasting worden overgedragen. De toegestane hoeveelheid E.coli in het water hangt af van het type groente (rauw te eten of niet) en de methode van besproeiing (wel of niet op blad).

Ziekteverwekkers voor planten

Deze ziekteverwekkers komen vaak ook voor in de bodem. De hoeveelheid ziekteverwekkers die gezuiverd afvalwater zou toevoegen is verwaarloosbaar klein. Alleen in de glastuinbouw is er een risico, omdat zelfs kleine aantallen toegevoegde ziekteverwekkers schade kunnen veroorzaken in deze vaak steriele omgeving.

Vervolgonderzoek 2024

In 2024 wordt er verder onderzoek gedaan. Dan wordt gekeken naar de invloed van chemische stoffen en ziekteverwekkers op drinkwaterbronnen. Ook wordt er aandacht besteed aan omwonenden en voorbijgangers die waterdeeltjes kunnen inademen die vrijkomen bij het sproeien.

Waarom dit onderzoek?

Sinds 2020 stimuleert de Europese wetgeving het gebruik van gezuiverd afvalwater voor irrigatie tijdens droogte. Nederland heeft deze wetgeving in juli 2023 geïmplementeerd. Dit onderzoek heeft een toetsingskader ontwikkeld om ervoor te zorgen dat mens, plant en dier voldoende beschermd zijn.

Het RIVM heeft dit onderzoek uitgevoerd in samenwerking met Wageningen Environmental Research (WUR) en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).